Q&A over gevolgen van Russisch-Oekraïense oorlog voor ondernemers

Stuur ons een bericht


We proberen binnen 2 werkdagen te reageren.
Verder gelden deze spelregels.
Annuleren
? Contact

De Russisch-Oekraïense oorlog heeft grote gevolgen, ook voor Nederlandse ondernemers. Hier vindt u de meest gestelde vragen en antwoorden over de consequenties voor ondernemers.

 

Meldpunt knelpunten Russisch-Oekraïense oorlog geopend

Ondernemers sinds de inval van het Russische leger in Oekraïne problemen ondervinden, kunnen met hun knelpunten terecht bij het meldpunt van MKB-Nederland en VNO-NCW. Dat kan door te mailen naar oekraine@vnoncw-mkb.nl

 

 

Wat zijn de gevolgen van de Russisch-Oekraïense oorlog voor Nederlandse ondernemers en hun medewerkers in Oekraïne?

Na de Russische inval in Oekraïne  is de veiligheidssituatie in het hele land onvoorspelbaar. Het kan gevaarlijk zijn. Het advies van de Nederlandse overheid aan Nederlanders in Oekraïne is: houd u aan de avondklok als die geldt voor de stad waarin u bent. Laat familie en vrienden weten hoe het gaat. Volg altijd de instructies op van de lokale autoriteiten. En probeer het land zo snel mogelijk te verlaten als dit veilig kan.

 

Nederlanders in Oekraïne wordt geadviseerd zich te registeren bij de Informatieservice van Buitenlandse Zaken (kies optie 'Aanmelden + registratie bij ambassade'). Dit is belangrijk om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen. En zo weet de overheid ook dat u in het land bent.

Het Nederlandse trefpunt in Lviv is per 26 februari 2022 gesloten. Om toch in contact te blijven met Nederland, kunnen Nederlanders in Oekraïne 24 uur per dag bellen met het contactcenter van het ministerie van Buitenlandse Zaken: +31 247 247 247.

 

Evacueert de Nederlandse overheid Nederlandse ondernemers en hun medewerkers uit Oekraïne?

Nee, van evacuatie door de Nederlandse overheid is geen sprake. Het luchtruim is gesloten. Er wordt geadviseerd het land op eigen gelegenheid als dit veilig kan. Of als dit niet mogelijk is een veilige plek te zoeken.

 

Op de wegen richting het westen, rond de grote steden en bij grensovergangen kan het erg druk zijn. Zorg voor voldoende dekens, eten en drinken en brandstof, een papieren kaart van het land, de groene kaart (die heeft u nodig om met de auto de grens over te komen).

Wanneer u vertrekt uit Oekraïne is het verstandig dit door te geven. 

 

Kan ik nog reizen naar Oekraïne?

De kleurcode voor heel Oekraïne is rood. Dat betekent dat de Nederlandse overheid dringend adviseert niet te reizen naar Oekraïne. Wie dit toch doet, reist op eigen verantwoordelijkheid. Het ministerie van Buitenlandse Zaken kan Nederlanders niet of waarschijnlijk niet helpen als zij in de problemen komen.

 

Kan ik als ondernemer mijn Oekraïense medewerkers naar Nederland halen?

Het is op dit moment ingewikkeld om uit Oekraïne te komen, zeker voor mannen tussen de 18 en 60 jaar. Die zijn door de Oekraïense regering opgeroepen in Oekraïne te blijven. Mocht u als ondernemer uw Oekraïense medewerkers naar Nederland willen evacueren, dan dienen deze medewerkers over een biometrisch paspoort te beschikken. De Europese Unie heeft besloten Oekraïners een tijdelijke beschermde status te verlenen. Informatie over dit beleid vindt u hier. Oekraïners kunnen in Nederland vrij reizen. Zij kunnen zich melden bij een opvanglocatie en bij de gemeente waar zij verblijven (in verband met zorg, onderwijs, ondersteuning) maar zijn dat niet verplicht.

 

Mogen Oekraïense vluchtelingen in Nederland aan de slag?

Vluchtelingen die onder de Richtlijn tijdelijke bescherming Oekraïne vallen, mogen arbeid in loondienst verrichten in Nederland zonder werkvergunning (officieel: tewerkstellingsvergunning of twv). De werkgever heeft wel een meldplicht.

Met deze regeling mogen Oekraïense medewerkers tot 4 maart 2024 in Nederland blijven. Medewerkers die onder de richtlijn vallen moeten zich inschrijven bij de gemeente. Na inschrijving kan een vluchteling een bewijs van verblijf ophalen bij de IND. Op de website van Vluchtelingenwerk kunt u terecht voor actuele informatie. De informatie is ook in het Engels beschikbaar en vindt u hier. Ook is er een overzicht van initiatieven voor vluchtelingen uit Oekraïne.

Mogen derdelanders uit Oekraïne in Nederland aan de slag?

Tot 4 september 2023 vallen ook derdelanders (mensen die met een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne verbleven) onder de bescherming die ook voor Oekraïners zelf geldt. Daarna stopt deze regeling. Op deze pagina van de Rijksoverheid vindt u meer informatie, Derdelanders uit Oekraïne: tijdelijke bescherming stopt.

In Nederland zijn circa 4.660 zogenoemde derdelanders. Zij zijn gevlucht uit Oekraïne, maar komen uit andere landen. De meesten studeerden of werkten in Oekraïne. Zij krijgen in Nederland onder andere opvang en leefgeld op basis van de Europese Richtlijn tijdelijke bescherming. Derdelanders vallen vanaf 4 september 2023 niet meer onder de Richtlijn tijdelijke bescherming Oekraïne. Dit betekent onder meer dat zij niet langer zonder werkvergunning (officieel: tewerkstellingsvergunningplicht) in loondienst mogen werken in Nederland. Of een zogenoemde derdelander nog wel mag werken, kunt u nalezen op de website van de Rijksoverheid. Wanneer een derdelander besluit de asielprocedure te doorlopen, gelden dezelfde regels als voor andere asielzoekers in Nederland. Op deze pagina kunt u hierover informatie vinden.

 

Wat zijn de gevolgen voor transport van, naar en door Oekraïne?

Voor het weg-, lucht- en zeevervoer zijn er strengere controles aan de verschillende grenzen. Dit betekent dat wachttijden sterk oplopen bij de Oekraïense grens met verschillende EU-lidstaten en bij de Russische grens met Estland, Letland en Litouwen. De grens tussen Oekraïne en Rusland en de grens tussen Oekraïne en Belarus zijn volledig gesloten.

 

Ook zijn de Oekraïense zeehavens van Odessa en Marioepol gesloten. De internationale zeevaart voor de kust van Oekraïne is bovendien volledig gestremd.

Het luchtverkeer boven Oekraïne en Moldavië is volledig gestaakt.

 

Het is onbekend of de China-EU-spoorlijn (ook wel: de Chinese Zijderoute) nog naar behoren functioneert.

Brandstofprijzen zullen stijgen als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Ook is de verwachting dat het aantal cyberaanvallen op gevoelige infrastructuur, zal toenemen.

 

Kijk voor de meest actuele informatie op de website van TLN.

Kan ik als ondernemer nog handelen met Oekraïne? 

De Europese Raad heeft ingestemd met een voorstel om de handel met Oekraïne voor een periode van één jaar te vergemakkelijken. Het betreft onder meer opschorting van tarieven die in het Associatie verdrag met Oekraïne die nog niet geliberaliseerd waren, de inning van antidumpingrechten op invoer uit Oekraïne en de toepassing van de gemeenschappelijke regels voor invoer met betrekking tot invoer van oorsprong uit Oekraïne. Deze maatregel is in elk geval in werking tot 5 juni 2023.

Meer informatie vindt u hier. Meer informatie over de Europese steun aan Oekraïne is hier te vinden.

Wat betekenen sancties tegen Rusland en Belarus voor ondernemers?

De EU-lidstaten hebben de afgelopen tijd zware sanctiepakketten aangenomen in verband met de Russische agressie. Deze sancties zullen Rusland hard raken, maar ook gevolgen hebben voor Nederlandse bedrijven. Zo is de lijst met goederen die onder exportcontrole vallen uitgebreid. Bovendien heeft Rusland tegenmaatregelen genomen. Informatie over de tegenmaatregelen van Rusland vindt u hier.

 

Op de website van RVO kunt u de meest actuele informatie vinden over de sancties, de gevolgen voor ondernemers en hoe ondernemers zich kunnen voorbereiden op de sancties. Daar vindt u ook gegevens van het Ondernemersloket voor alle vragen rond Oekraïne en Rusland. Het loket is telefonisch en via de chat bereikbaar op werkdagen van 8.30 tot 17 uur via 088 042 43 40 (kies 1). Via de mail is het loket is 24/7 bereikbaar. Antwoord binnen drie werkdagen. 

 

De EU heeft ook een uitbreiding van het sanctiepakket tegen Belarus vastgesteld. De meest actuele informatie hierover vindt u hier op de website van RVO.  

 

Op de website van de Nederlandse Vereniging van Banken vindt u meer informatie over de effecten van de financiële sancties. Deze informatie vindt u hier.

Ook op de dienstverlening van accountants hebben de sancties effecten. Wilt u weten hoe deze uitwerken? Kijk dan hier op de website van de Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants. 

 

Welke producten en diensten vallen onder het sanctiepakket tegen Rusland?

Een aantal producten en diensten mogen niet meer verkocht en/of geleverd worden aan bedrijven in Rusland. Op de sanctiepagina Rusland vindt u meer informatie. Ook is daar na te lezen met welke personen en bedrijven geen zaken meer gedaan mag worden.

Ook geldt een importverbod voor Russische bedrijven voor bepaalde landbouwproducten. Op de pagina importverbod in Rusland kunt u nalezen om welke producten en diensten dit gaat. 

 

Sancties en richtlijnen ingesteld door de EU

Alle sanctiepakketten en richtsnoeren die zijn aangenomen door de Europese Unie vindt u hier

 

Alle actuele informatie over de geldende sancties vindt u - telkens zo snel mogelijk na de bekendmaking van een nieuw sanctiepakket - op de sanctiepagina Rusland. U kunt ook de de persberichten van de EU in de gaten voor updates. Deze vindt u hier

 

 

Waar vind ik de sancties die de VS hebben ingesteld tegen Rusland?

De nieuwste maatregelen die de VS hebben ingesteld tegen Rusland vindt u op de website van de Amerikaanse overheid. De meest recente factsheet over de manier waarop de VS de Russische oligarchen te verantwoording wil roepen, vindt u hier.

 

Waar vind ik de sancties die het VK heeft ingesteld tegen Rusland en Belarus? 

Alle maatregelen die het VK heeft genomen vindt u hier.

 

Waar vind ik de sancties die andere landen (buiten de EU) hebben ingesteld?

Maatregelen die Canada heeft genomen na de Russische inval in Oekraïne vindt u hier.

 

Maatregelen die Australië heeft genomen, zoals een importheffing op goederen uit Rusland en Belarus, vindt u hier.

Maatregelen die Nieuw-Zeeland heeft genomen vindt u hier

 

Waar vind ik informatie over Russische tegenmaatregelen?

De meest recente informatie over Russische tegenmaatregelen is te vinden op de website van RVO.

 

Meer informatie over de Russische eis op gasleveranties te betalen in roebels vindt u hier.

Kan ik nog exporteren naar Rusland?

Veelgestelde vragen over de export naar Rusland vindt u in deze FAQ op de website van de Europese Unie. Er is inmiddels ook een document beschikbaar met veelgestelde vragen over export en de Douane. Deze vindt u hier (wel in het Engels).

Welke vergunningen heb ik op dit moment nodig voor export naar Rusland?

Ondernemers die vragen hebben over exportvergunningen naar Rusland, kunnen terecht bij de Douane. De gevolgen voor douanezaken staan op deze pagina

 

Waar kan ik mijn risico's voor grondstoffen checken?

Er is een grondstoffenscanner beschikbaar (mogelijk gemaakt door onder meer het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, RVO, EY en TNO). Hier kunt u ontdekken in hoeverre de (bio)grondstoffen waarvan u afhankelijk bent, een risico vormen voor uw bedrijf bijvoorbeeld door exportrestricties.

 

Zijn er meer risico's op cyberaanvallen? En wat kan ik daar als ondernemer tegen doen?

Het Nationaal Cyber Security Centrum geeft op dit moment aangeen concrete aanwijzingen dat gerichte aanvallen op Nederlandse organisaties plaatsvinden gerelateerd aan de huidige situatie rondom Oekraïne. Wel is het goed hier extra alert op te zijn. Hier vindt u meer informatie over wat u kunt doen als ondernemer. En hier vindt u updates van het NCSC en het Cyber Security Incident Response Team over de situatie. 

 

Ik wil een hulpactie organiseren voor slachtoffers van het oorlogsgeweld in Oekraïne. Bij welke organisaties kan ik daarvoor terecht?

De ambassade van Oekraïne geeft aan dat er een dringende behoefte is aan humanitaire hulpgoederen, voedsel en brandstof. Voor het opzetten van hulpacties (praktische zaken als transport en levering) kunnen bedrijven contact opnemen met de ambassade of – op advies van de ambassade van Oekraïne – een van de onderstaande hulporganisaties benaderen:

 

Oekraïners in Nederland

Stichting Spoetnik

Stichting Holland Oekraïne

Stichting De Oekraïense gemeenschap in Nederland (te bereiken via info@oekraine-diaspora.nl)

 

Omdat de website van de ambassade momenteel niet bereikbaar is vanwege de situatie in het land, kan alleen contact gelegd worden via Facebook of LinkedIn.

 

Wilt u als bedrijf (humaitaire) hulp verlenen? Raadpleeg dan hier de richtlijn voor hulpverlening van UN Global Compact.