Deze ceo maakt zich hard voor diversiteit in zijn bedrijf

Enver Erkan is de nieuwe ceo van Pfizer Nederland, openlijk homo én hij wil dat iedereen zich veilig voelt in zijn bedrijf. Dáár wil hij het over hebben. Want hij weet zelf hoe het is om altijd bang te zijn buitengesloten of gepest te worden. ‘Dat moet je niet onderschatten.’

Meneer Erkan, ziet u zichzelf als een ambassadeur voor diversiteit?

‘Ja, zeker. Niet alleen omdat ik openlijk – getrouwd – homo ben en uit een ander land kom, maar ook omdat ik nu twee jaar een hoortoestel heb vanwege een vroeg begin van gehoorverlies. Iets genetisch. Dus ik ben divers op drie niveaus. Ik wil uitdragen dat iedereen een verschillend levenspad heeft en verschillende uitdagingen in het leven tegenkomt. Iedereen heeft daarnaast een gave. Je moet als bedrijf een omgeving creëren waarin mensen het beste van zichzelf kunnen en durven laten zien. De sfeer moet gastvrij, vertrouwd en comfortabel zijn.’

Wie is Enver Erkan?Na studies Engels en natuurkunde in Turkije begon Enver Erkan in 2003 als projectmanager bij Pfizer Turkije. Zes jaar later ging hij naar Pfizer Engeland, waar hij onder meer commercieel en marketingdirecteur was en voor diverse Europese teams werkte. In 2017 werd hij algemeen directeur van Pfizer Singapore. Sinds september 2020 is hij algemeen directeur van Pfizer Nederland. 

U bent zelf opgegroeid in Turkije. Dat lijkt me niet de meest comfortabele omgeving voor een homoseksueel.

‘Turkije is een conservatief land. Het is inderdaad niet makkelijk om daar open over te zijn en uit te komen voor je geaardheid. Bij Pfizer Turkije, waar ik na mijn studie ben begonnen, was het al anders dan daarbuiten, op straat.’

‘Ik ben op mijn 21ste uit de kast gekomen, vrij laat dus. Tegenwoordig spreken homo’s zich op hun 14de al uit. Ik had lange tijd gemengde gevoelens over mijn geaardheid, wist het nog niet zeker. Bovendien was het een taboe waar niet over werd gepraat. Ik had geen rolmodellen, of alleen maar een bepaald soort rolmodellen waarin ik me niet herkende. Op school en binnen mijn familie kon ik er niet over praten. Ik moest het zelf uitzoeken.’

Hoe werd er op het werk gereageerd toen u het vertelde?

‘Over het algemeen werd het geaccepteerd. Mensen waren wel verrast, want ik had de gewoonte ontwikkeld om niet over mijn privéleven te praten. Als mensen vragen naar je weekend, heb je het algauw over ‘mijn vriend’, en dat ging ik dus uit de weg. In een gesloten land ben je bang voor discriminatie, dat je buitengesloten wordt. Je kunt gepest worden, op school of op het werk. Je bent er altijd mee bezig, dat moet je niet onderschatten.’

‘buitensluiten van groepen moet je nooit accepteren als bedrijf’ 

Had uw vertrek uit Turkije daar ook mee te maken?

‘Deels. En deels het vooruitzicht van een baan in Europa op een hoger niveau, met Londen als een opwindende en dynamische woon- en werkplaats. Singapore was een volgende carrièrestap. In Engeland was het, net als in Nederland, veel makkelijker op openlijk homo te zijn. Singapore zat tussen die landen en Turkije in. Je kunt er bijvoorbeeld niet trouwen als homo.’

Op uw nieuwe werkplek was u ook iemand uit een ander land. Merkte u daar iets van?

‘Niet echt, zeker niet binnen Pfizer. Mensen waren – en zijn – eerder nieuwsgierig naar mijn achtergrond dan negatief. Ze zien bijvoorbeeld mijn ring en gaan er dan van uit dat ik een vrouw heb. Daar maak ik dan geen groot punt van. Ik heb het in het vervolg van het gesprek gewoon over ‘me and my husband’, en dat wordt dan wel opgepikt.’

Hoe bevalt het in Nederland?

‘Prima, al blijft het behelpen met alle coronamaatregelen. Ik kan er niet echt op uit. Maar het bevalt me dat iedereen zich hier uitspreekt en direct is. En tegelijkertijd bereid is om compromissen te sluiten en ‘gemeenschappelijke grond’ te zoeken. Nederland is ook een egalitaire samenleving. Ook met fietsen: zelfs de minister-president doet dat hier.’

‘Ze zien  mijn ring en gaan er dan van uit dat ik een vrouw heb’ 

Bent u eigenlijk moslim?

Lacht: ‘In Turkije is 99 procent moslim, dus ja, ik ook. Ik ben weliswaar geen praktiserend moslim, maar je geloof bepaalt wel voor een deel je cultuur.’

Uit een recent onderzoek naar discriminatie van moslims op de Nederlandse arbeidsmarkt kwam onder meer naar voren dat vrouwen gevraagd wordt of zij hun hoofddoek af willen doen op het werk, en of mannen hun baard willen scheren voor een baan. Ook krijgen ze regelmatig na een aanslag door moslimfundamentalisten de vraag wat zij daar, als moslim, nou van vinden. Geconfronteerd met deze resultaten, zegt Erkan: ‘We hebben nog een weg te gaan.’ Heel specifiek kan hij (nog) niet op de Nederlandse situatie ingaan omdat hij hier pas sinds begin dit jaar woont. En in coronatijd ook niet veel op straat is geweest. Negatieve ervaringen heeft hij in elk geval nog niet gehad.

Discriminatie op de werkvloer: hoe pak je dat aan? Drie werkgevers vertellen eerlijk over wat er speelt in hun bedrijf en hoe zij daarmee omgaan. ‘Laten we onderkennen dat het bestáát.’ Lees hier hun verhaal

Hoe gaat Pfizer met dit soort zaken om?

‘Gelijkheid tussen medewerkers wordt sterk benadrukt. Iedereen wordt gehoord en dient de ander te respecteren. Bij sollicitaties kijken we in eerste instantie niet naar de naam of de foto van kandidaten. Komt het aan op een sollicitatiegesprek, dan moet je je natuurlijk wel verdiepen in de kandidaten. Maar we doen nooit alleen 1 op 1-gesprekken, om een onbewuste bias van de direct leidinggevende te ondervangen. Er zijn altijd meerdere mensen bij die gesprekken betrokken.’

‘We willen als bedrijf de samenleving dienen en iedereen gelijke kansen bieden. Dat betekent dat iedereen bij ons welkom is: jong, oud, man, vrouw, verschillende etnische achtergronden. We hebben een Diversity & Inclusion-werkgroep met daarbinnen subgroepen voor gehandicapten en ouderen, en aandacht voor gender en de LGBTQ-gemeenschap. Je moet die diversiteit ook vieren. Zo doen we mee aan Pride en aan de Women’s History Month. En verder is het vooral een kwestie van praten met elkaar, en zo elkaars hart en hoofd openen. Mensen weten niet altijd wat het leven van een collega met een andere achtergrond inhoudt. Ik merk dat het delen van persoonlijke verhalen en uitdagingen besmettelijk is. We noemen dat soort gesprekken Courage and conversation. Die organiseren we wel in kleine groepen, want mensen moeten zich wel veilig genoeg voelen.’

Wil je zelf als bedrijf aan de slag gaan met meer diversiteit op de werkvloer? Lees dan dit artikel: 5 eenvoudige stappen om je diversiteitsbeleid op te zetten

Wat als medewerkers daar nu helemaal geen zin in hebben of het onzin vinden?

‘Bij Pfizer heb ik dat nog niet meegemaakt. Maar als het gebeurt, zou ik met die medewerkers in gesprek gaan. Waarom voelen zij dat zo? Wat zijn hun zorgen? Misschien hebben ze een slechte ervaring gehad met iemand uit een bepaalde groep. Als je medewerkers vervolgens met elkaar in contact brengt, kan er wederzijds begrip ontstaan.’

En een bedrijf waar bijvoorbeeld alleen mannen of vrouwen werken, en dat eigenlijk wel prima vindt?

‘Dan zou ik zeggen dat ze een heleboel missen. Aan talent, ideeën, mogelijkheden, diensten. Je denkt als ondernemer misschien dat je het goed doet als bedrijf, maar dat is dan niet het beste wat je kunt bereiken. Want vergeet niet dat die andere medewerkers ook een groep consumenten vertegenwoordigen die je nu misschien niet bereikt met je producten of diensten. Ook krijg je zo meer begrip van de behoeften en zorgen van klanten.’ Zo kan, in het geval van Pfizer, de ontwikkeling van medicijnen meer worden afgestemd op de verschillende gebruikers. Regelmatig – ook bij corona – blijkt bijvoorbeeld dat vrouwen anders reageren op medicijnen en vaccins dan mannen.

Er zijn ook mensen, groepen, partijen die vinden dan Nederland té divers wordt.

‘Ik kan alleen maar zeggen dat je moet veranderen om relevant te blijven, ook als land. En als groepen worden buitengesloten, moet je dat niet accepteren als bedrijf. In Amerika spreekt Pfizer zich bijvoorbeeld uit tegen haat en racisme jegens Aziatisch- en Afro-Amerikanen. Bedrijven moeten vanuit hun principes opkomen voor de samenleving.’

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.