Volgens Van der Velden betekent de Black Lives Matter beweging ook een doorbraak. ‘Mensen realiseren zich: er is een maatschappelijk probleem. En ik ben er onderdeel van.’ Tegenwoordig benadert het advocatenkantoor actief studenten met een andere culturele achtergrond, in samenwerking met universiteiten. ‘Want er bestaan ook vooroordelen over ons. Je hoéft niet bij het corps te hebben gezeten om bij ons aan de slag te gaan, of een hele lijst extracurriculaire activiteiten te laten zien. Dat beeld over ons klopt ook niet.’
'Je hebt vaak niet door dat je iemand achterstelt'
Komin (IJskoud) weet uit ervaring dat kleur verdwijnt als je mensen van kleur leert kennen. Zo werkte ze, voordat ze het bedrijfsleven instapte, jarenlang als verpleegkundige in Amsterdam-West. ‘Onder mijn collega’s waren veel mensen met een Antilliaanse, Turkse en Marokkaanse achtergrond. Als je in de zorg werkt, gaat het om mensen beter maken. Dat doe je met elkaar. Dan kijk je naar iemands arbeidsethos, diens normen en waarden, niet naar iemands kleur. Als je van aantallen individuen maakt, dan discrimineer je niet meer. Dan kijk je naar een mens, niet naar een groep van ‘die’ mensen.’
Ook déze ondernemers gingen op zoek naar manieren om discriminatie op de werkvloer aan te pakken. Lees het Forum-artikel 'Discriminatie op de werkvloer komt bij mij in het bedrijf niet voor. Of uhm....'
Volgens haar brengt het werken met een divers personeelsbestand juist vele perks. ‘Collega’s nemen lekkere dingen mee tijdens het Suikerfeest. Of sturen filmpjes van hun reis naar Mekka, dat vind ik superinteressant om te zien, dat is nieuw voor mij.’ Ook Van der Velden ziet voordelen. ‘Medewerkers met verschillende achtergronden die voor elkaar open staan, zorgen samen voor aantoonbaar meer creativiteit en betere resultaten’, aldus de senior partner. ‘Bovendien vragen onze cliënten er ook naar, van wie velen ook een andere etnische achtergrond hebben. Ze zijn daar heel bewust mee bezig.’
Weerbarstig
Komin (IJskoud) vindt het onbegrijpelijk als concullega’s klagen dat er geen technisch personeel te vinden is. ‘Kom op, denk ik dan. Kijk verder dan je neus lang is en stap over je vooroordelen heen. Maak de vijver waaruit je vist, groter. Kijk naar mensen met een andere achtergrond, naar andere branches, leid zelf mensen op als die niet de juiste diploma’s hebben.’
Ze is de laatste die zal beweren dat het een eitje is om met meerdere culturen te werken. ‘Zo bezoekt een van mijn medewerkers, die Afrikaanse wortels heeft, een aantal keer per jaar zijn familie daar. Toen een naast familielid van hem ziek werd en overleed, is hij zo’n vier weken weggeweest. Ja, mensen mogen van mij lang vrijnemen voor familiezaken. Want als iemand langdurig ziek wordt van verdriet, veroorzaakt dat ook uitval. Maar weet je, iedereen heeft wel wat. Iedere gek zijn gebrek.’
'Het is cruciaal dat iedereen een kans krijgt'
Spijksma kijkt met een macro-blik naar discriminatie in de samenleving. ‘De geschiedenis van verschillende landen laat zien dat het cruciaal is dat iedereen een kans krijgt. Discriminatie en uitsluiting leiden tot sociaal-economische verschillen, en die leiden weer tot onstabiliteit en ja, zelfs tot oorlog.’
Afijn, het is een urgent, maar moeilijk en weerbarstig onderwerp, zeggen alle drie de werkgevers. ‘Het is belangrijker om te onderkennen dat discriminatie op de werkvloer bestáát, dan te doen alsof het er niet is’, zegt Van der Velden (Allen & Overy). ‘Geef als werkgever het goede voorbeeld’, zegt Spijksma. ‘Walk the talk. Laat zien dat je discriminatie niet duldt, ga het gesprek met elkaar aan. Ja, ik zal ongetwijfeld weer fouten maken of mensen kwetsen. Ik zou dan ook willen zeggen: spreek mij erop aan. Je leert immers lopen door te vallen. Dat heeft een lange adem nodig.’
6 tips: hoe pak je discriminatie op de werkvloer aan?
- #1 Open je ogen. Niets aan de hand op de werkvloer? Weet je het zeker? Vraag na in hoeverre het speelt bij je medewerkers. Doe onderzoek. Vraag actief door naar negatieve ervaringen en erken of het speelt. Pas dan kun je het aanpakken.
- #2 Doe er niet te ingewikkeld over. Ja, het is een gevoelig onderwerp, maar doe er niet moeilijk over. Maak het bespreekbaar.
- # 3 Neem je verantwoordelijkheid. Jij bent als werkgever verantwoordelijk voor een veilige, inclusieve werkcultuur. Het moet leven in de top van de organisatie.
- #4 Stel helder de norm en spreek je daarover uit. Medewerkers durven pas naar je toe te komen als ze je vertrouwen en weten dat je hun klacht serieus neemt. Laat in je woordkeuze en je acties zien waar je staat, zodat iedereen dat weet.
- #5 Kom uit je bubble. Onderzoek zelf je eigen vooroordelen en blinde vlekken. Nodig tijdens sollicitaties ook mensen uit die niet op jou lijken.
- #6 Wees dapper, speel een voortrekkersrol. Meng je in gesprekken en debatten, ook het publieke debat.