2 generaties in kapsalon Smittenaar: ‘We horen bij 't leven van de klanten’

In de Leidse kapsalon Smittenaar werken drie generaties kappers. Opa Jan (75) is de oudste en kleindochter Kiki (26) de jongste. Ze begonnen beiden als 15-jarigen in het kappersvak. Hoe gaat dat als je tot zulke verschillende generaties behoort? ‘We kunnen uren discussiëren.’

Kiki van der Zijl (26)

‘Op mijn 4de mocht ik al watergolfrollers bij de oude dametjes eruit halen. Elf jaar later had ik hier een bijbaantje; jassen aannemen, vegen, dat werk. Toch koos ik niet meteen voor het kappersvak. Ik vond het eng om verantwoordelijk te zijn voor iemands haar. Ook was ik erg verlegen en wist ik niet of ik al die gesprekken kon voeren. Ik heb eerst andere dingen geprobeerd. Na verpleegkunde, wat ik niks vond, ging ik naar de hotelschool en nadat ik in een lunchroom en strandtent had gewerkt, was ik af van mijn verlegenheid.’

‘Ik mocht hier (bij de Leidse kapsalon Smittenaar; red.) stage lopen. Mijn moeder en opa gooiden me in het diepe, omdat zij wisten dat ik het kon. Terwijl ik zelf nog twijfels had. Nu heb ik m’n plek gevonden als jongste van de familie. Van een generatiekloof is geen sprake. Mijn moeder vindt social media zelfs leuker dan ik! Ik ben beter met computers en ik heb in de horeca veel ervaring met gastvrijheid opgedaan. Maar als jongste zeg ik nooit dat een kapsel niet meer kan. Hoeft ook niet: opa gaat met z’n tijd mee. Ik leer heel veel van hem. En echt, kapsels zitten ook beter als hij er nog met zijn handen doorheen gaat.’

‘Opa praat zelfs als er niets wordt teruggezegd’

‘Mijn opa is liever dan ik. Hij verontschuldigt zich uitgebreid dat hij vanwege corona geen krantjes of koffie mag aanbieden. Ik ben directer tegen klanten: ‘Het mag niet’. Opa is ook veel meer een prater. Hij praat zelfs als er niks wordt teruggezegd. Daardoor heeft hij heel goede banden met klanten. Sommigen komen hier al 50 jaar. Hij wordt zelfs op begrafenissen uitgenodigd. Ik ben nog wat terughoudender. In stilte werken vind ik ook prima. Meiden van mijn leeftijd die hier komen, vinden praten ook niet nodig.’

‘Ik ben de bemiddelaar. We kunnen uren discussiëren over waar de handzeep komt te staan. Of dan wil opa een andere kleur stoelen, of koopt ie gewoon nieuwe stoelpoten. Soms ben ik het met hem eens, soms met haar, en dan probeer ik de ander steeds over te halen. Een middenweg te vinden.’

‘Als ik ooit het roer in handen zou krijgen, dan zou ik de zaak heel graag groter willen maken. Met hokjes voor wassen en voor de wenkbrauwen. Maar de naam blijft en het warme contact met de klanten ook.’

Jan van Tol (75)

‘Mijn zussen kregen poppen met haar. Zij vonden daar niks aan, maar ik zette er krullen in. Zo was al vroeg duidelijk dat ik kapper wilde worden. School vond ik niks en ik heb de middelbare dan ook niet afgemaakt. In plaats daarvan stond ik hier op mijn 15devoor de deur. Stel je voor, een jochie van twee turven hoog uit Oudewetering en ik mocht bij de familie Smittenaar beginnen, tussen zeven meiden. Je hield het verfbakje van je ervaren collega vast en zo leerde je het vak kennen.’

‘Na dertien jaar nam ik de zaak over. Smittenaar kon niet tegen de stress. Zijn kinderen wilden de zaak niet, maar ik wel. Net als iedereen dacht ik: ‘Ik ga het helemaal anders doen’. Dat denken mijn dochter en kleindochter vast ook. Toch heb ik de naam gehouden, omdat die zo bekend was, maar ik ben wel heren erbij gaan knippen.’

‘Kiki is verder dan ik op die leeftijd. Daar ben ik wel jaloers op’

‘Toen Kiki een baby was, kreeg ik van klanten drie draagzakken. Erg fijn, want ik heb veel met haar gelopen. Geweldig dus, dat ze hier uiteindelijk is komen werken. Ik heb haar absoluut niet gepusht, maar ik ben blij dat ze er bij is. Kiki is verder dan ik was op die leeftijd, ook al is ze wat later begonnen. Daar ben ik wel een tikkeltje jaloers op. En ik heb alleen maar hier gewerkt, dat zou ik misschien anders hebben gedaan.’

‘Met Kiki communiceer ik beter dan met m’n dochter Martine. Kiki is opener, ze geeft tegengas maar is daar heel duidelijk in. Zo is die generatie. Martine is serieuzer, zij is meer van het regelen en organiseren. Kiki is de creatieve. Maar ze wil ook veel van mij leren. Ik laat haar niet alleen technieken zien, maar ook hoe je omgaat met de diversiteit aan klanten. Geef mensen een prettig gevoel als ze deur uitgaan, zeg ik dan. En Kiki pikt dat snel op.’

‘Als ik achter je lig, stop ik’, zegt Jan van Tol weleens gekscherend. Een korte reportage over 60 jaar kappersgeschiedenis in Leiden:

‘Voor sommige klanten ben ik deel van hun leven. Als iemand een baby krijgt, koop ik roze tulpen. Ik ben zelfs op crematies geweest. Maar na 60 jaar ben ik aan het afbouwen. Ik knip nog en houd me ook ongevraagd met zaak de bezig: dan zet ik spulletjes klaar of loop ik langs en ruim ik wat op. Maar ik probeer het beetje bij beetje los te laten.’

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen?Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.

Allemaal familie Nederland telt duizenden familiebedrijven, maar hoe is het eigenlijk om in zo’n bedrijf te werken met je vader, zus, dochter, moeder, broer of neef? Levert dat vaak spanning op, of begrijp je elkaar ook zonder woorden? Forum spreekt ondernemende familieleden, over hun drijfveren en relatie met elkaar. Vandaag deel 25 met opa Jan van Tol en kleindochter Kiki van der Zijl van kapsalon Smittenaar in Leiden. Wil je de andere afleveringen ook lezen?Kijk dan hier.