De verwachtingen waren vooraf hoog gespannen voor de COP 26 in Glasgow, de 26ste Conference of Parties in het kader van het Klimaatverdrag van Parijs.
22-02-2023
Het Nederlandse vestigingsklimaat staat gelukkig weer hoog op de politieke agenda. Tegelijkertijd moet ik constateren dat ik daar bij nieuw beleid nog weinig van merk. Neem de herziening van de exportkredietverzekering en het handelsinstrumentarium. Het kabinet zegt daar grote ambities te hebben en een koploper te willen zijn op het gebied van internationale klimaatadaptatie en -mitigatie. Op papier is dat veelbelovend, maar in de praktijk staan we stil en worden we links en rechts ingehaald door andere landen.
COP26 klimaatverklaring
Kern van de COP26-verklaring is dat Nederlandse exporteurs vanaf 1 januari 2023 geen exportkredietverzekering meer kunnen krijgen voor fossiele projecten. Daarmee worden zij afgesneden van deze wereldmarkt. De Tweede Kamer zag de bui hangen en verzocht de regering al expliciet om de COP26-verklaring niet strenger te interpreteren dan andere ondertekenaars. In de praktijk zie ik dat dit wél het geval is. Landen als Duitsland, Spanje en Italië zetten juist nog sterk in op nieuwe LNG-en gasprojecten.
Duurzame projecten
Om het wegvallen van de fossiele markt op te vangen werd toegezegd dat Nederlandse exporteurs ondersteund zouden worden bij het realiseren van duurzame projecten en de productie van groene kapitaalgoederen. Idee hierachter was dat Nederland dan internationaal de verduurzaming kon bevorderen met tegelijkertijd het behoud van Nederlandse kennis en banen.
Niet concurreren
Helaas pakt dit in de praktijk anders uit. Wereldwijd ontwikkelen landen aantrekkelijke exportfinanciering om de duurzaamheidstransitie te versnellen en hun bedrijven te ondersteunen. Denk daarbij aan aantrekkelijke rentes, subsidies en belastingvoordelen met als vereiste de deelname van eigen bedrijven. Hiermee zetten ze hun eigen ondernemers op voorsprong op de internationale markt. Nederlandse exporteurs kunnen geen gebruik maken van vergelijkbare voordelen, waardoor ze ook niet kunnen concurreren op de duurzame wereldmarkt.
1-0 achter
Wil het kabinet zijn ambitie als koploper op klimaatgebied waar maken, dan is een competitief handelsinstrumentarium essentieel om de concurrentie aan te kunnen. Momenteel staan bedrijven in Nederland, met al hun vooruitstrevende kennis en kunde, gewoon 1-0 achter op de wereldmarkt.
Joran Rust
Beleidssecretaris sustainable finance
