Met je zorgtechbedrijf de markt op? Dat wordt een hordenloop

Kunstmatige intelligentie gebruiken voor medische toepassingen? Het kan. Maar breng een goed idee maar eens naar de markt. Voor health tech-bedrijf Orikami is het een bureaucratische hordenloop. Terwijl de arts en de patiënt om de toepassing zitten te springen.

‘Welkom op onze global headquarters!’ Met een breed armgebaar heet ceo Bert Seegers de bezoeker welkom in een kantoor met uitzicht op de Waal. Een stuk of twintig bureaus in een bakstenen verzamelcomplex boven Infocentrum WO2 Nijmegen. Seegers: ‘Nee, we zijn géén start-up, we zijn een scale-up.’ Orikami heeft een AI-model gemaakt dat patiënten helpt met een individuele behandeling.

Voordat Seegers bij Orikami terechtkwam, werkte hij vooral in de procesindustrie. ‘Ik ben van huis uit werktuigbouwkundige en heb ook nog bedrijfskunde en economie gestudeerd. De link met Orikami zijn data. Tien jaar geleden waren we daar in de industrie al heel erg mee bezig.’ Seegers werd bij Orikami binnengehaald om het idee ‘een grote duw te geven’ en het product naar de markt te brengen. Maar dat is een pad met hindernissen: ‘We twijfelen echt of we niet naar Duitsland moeten gaan.’ 

Tijd speelt geen rol 

Seegers merkte al snel dat de medische wereld totaal verschillend is van de procesindustrie, met elke tien minuten een product van de band. ‘Als je dan met een idee komt waardoor het product een half procent verbetert of de productietijd een halve minuut sneller wordt, dan moet het vanmiddag of, als het echt niet anders kan, morgen nog worden aangepast. Als ze in de medische sector zeggen dat het ‘snel’ kan, bedoelen ze daarmee: drie maanden. Het is geen onwil. Maar tijd speelt veel minder een rol. Heel dubbel want voor een patiënt is snelheid natuurlijk cruciaal.’

‘Bij de ziekte multiple sclerose (MS) duurt het soms wel drie jaar voordat de patiënt een werkzame medicatie heeft’, weet Seegers. Omdat Orikami verschillende functies van de MS-patiënt kan meten, kan een patiënt veel sneller de juiste medicatie krijgen. Een snelle diagnose en goede behandeling aan het begin leveren grote gezondheidswinst op. ‘Wij kunnen die patiënt op afstand monitoren met een app. Bij deze ziekte kijken we bijvoorbeeld naar mobiliteit en hersenfuncties. Als je die naast elkaar legt, krijg je een goed beeld van de status van de patiënt.’ 

Orikami is een healthtechbedrijf dat aan de hand van metingen deze gepersonaliseerde zorg mogelijk maakt. De patiënt heeft een app op z’n telefoon, waarmee bijvoorbeeld gemeten wordt hoe de patiënt beweegt, hoe de mentale vaardigheden zijn. Maar het échte product van Orikami is niet de app, maar het AI-model dat zich ergens op een server bevindt. Dat model kan individuele metingen met de bestaande kennis van ziektebeelden combineren en heel precies inzicht geven in de ziekteontwikkeling van die ene patiënt. Het model wordt bovendien steeds beter en verfijnder naar mate er nieuwe data aan worden toegevoegd. Seegers: ‘Iedereen kan op vrijdagmiddag een appje bedenken, maar er zijn er niet zoveel die daadwerkelijk gezondheidswinst voor de patiënt opleveren.’ 

85 maanden wachten 
Toch is het niet gemakkelijk voor een medisch-technologisch bedrijf om het product echt bij de patiënt te krijgen. Seegers: ‘In Nederland is het zorgsysteem tot in het idiote versnipperd. Als je een goed idee hebt voor een product of een service, dan zijn er heel veel loketjes waar je langs moet. Dat varieert van het ministerie van Volksgezondheid, het Europese medicijnagentschap EMA, de Nederlandse Zorgautoriteit en alle verzekeraars en hun koepel Zorgverzekeraars Nederland. En dat terwijl je klanten gewoon de ziekenhuizen zijn. En zonder arrogant te doen: er is geen neuroloog die de waarde van ons product niet onderkent.’ 

Seegers: ‘Voor het MS-product hebben we bijvoorbeeld een stempel van Zorgverzekeraars Nederland nodig, platgezegd. Ik stelde nog de naïeve vraag ‘Wanneer horen we iets?’. Het antwoord: ‘We behandelen elke week een aanvraag en er zijn inmiddels 85 aanvragen.’ Als het tegenzit, ben je dus over 85 weken aan de beurt! En die stempel geeft nog niet eens recht op vergoeding: daarna moet je nog met de verzekeraars aan de slag.’ Momenteel wordt het MS-product al wel toegepast bij enkele honderden patiënten, maar alleen omdat de kliniek het zelf bekostigt. 

Nee, neem dan Duitsland. Daar zijn veel minder hoepels waar een bedrijf als Orikami doorheen moet springen om een product op de markt te brengen. Seegers: ‘Om als ‘Digitale Gesundheitsanwendung’ geclassificeerd te worden, word je zes maanden lang van voor tot achter gescreend. Ze plukken je helemaal kaal over je product: alle informatie moet je delen. Maar na die zes maanden heb je een definitieve goedkeuring en kan het vergoed worden. Er is maar één loket waar je langs moet.’ 

‘We twijfelen echt of we niet naar Duitsland moeten vertrekken’ 

Weg uit Nederland 

Nederland heeft een prima infrastructuur voor startups, vindt Seegers, maar daarna wordt het lastiger. ‘Wat je zou willen is een soort pilot-omgeving waar je producten kunt inzetten met vergoeding. Een verzekeraar die eerst een meerjarige studie wil zien van drie à vier jaar… Dat kost tonnen! Zonder vergoeding kunnen wij ons dat niet veroorloven. En investeerders zijn in deze fase ook moeilijk te vinden. Dat kip-ei-probleem moet opgelost worden.’ 

Als de vergoedingen niet op tijd komen, gaat Orikami z’n heil elders zoeken. ‘We kunnen het ons niet veroorloven om twee jaar te wachten op een stempeltje van een of andere club. Ik moet ook elke maand ieders salaris betalen. Als Duitsland wél wil en Nederland niet, dan komt er een moment waarop we onze prioriteit gaan verleggen.’

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.