Karien van Gennip (VGZ): ‘Mooie momenten moet je vieren’

Jezelf kunnen zijn, noemt ze het grote leerpad in haar leven. ‘Ik heb dat echt moeten leren.’ Nu wil Karien van Gennip, bestuursvoorzitter van VGZ, zorgen dat ook anderen zichzelf kunnen zijn in het bedrijf. ‘Het is een bevrijding.’

Ze was gewend om veel met haar hoofd te doen, maar tegenwoordig hoopt ze veel meer van haar hart te laten zien, zegt Karien van Gennip, sinds november bestuursvoorzitter van zorgverzekeraar VGZ. ‘Ik heb echt moeten leren om mijn IQ met mijn EQ te verbinden en mijn emotionele intelligentie verder te ontwikkelen, om mezelf te zijn, als vrouw. Dat is het grote leerpad in mijn leven geweest. In het begin van mijn loopbaan werd ik vooral uitgedaagd op mijn intellectuele kunnen en om net zo stoer te zijn als de mannen.’

Leerpad, EQ, purpose: het zijn termen die Van Gennip regelmatig gebruikt. Maar tegelijkertijd weet ze ook dat ‘het altijd mensenwerk blijft. Je kunt van alles bedenken, maar je hebt anderen, je collega’s, nodig om het voor elkaar te krijgen.’

Interview in de buitenlucht

Een ‘wandelbila’ stelde ze voor, een wandel-bilateraal. Als de journalist een fysieke interviewafspraak wil in coronatijd, dan maar in de buitenlucht. Doet ze wel vaker met collega’s. ‘Ik ben midden in de coronacrisis bij VGZ begonnen. Van een regulier introductieprogramma kon niets komen. Terwijl ik het heel erg nodig heb in mijn werk om mensen te zien. Dus ik ben helemaal van de wandelbila. Je krijgt er andere gesprekken door. En in de natuur zie je mooi de seizoenen veranderen.’
Dus gaan we in de duinen bij Katwijk wandelen. Daar komt ze vaker, want ze woont in Oegstgeest. En nu helemaal omdat ze een ‘corona-pup’ heeft. ‘Dat schijnen meer mensen te doen. Zo kom je er ook nog vaker uit.’ Van Gennip verschijnt niet zoals verwacht in wandeloutfit en stevige stappers, maar netjes gekleed. Ze moet namelijk na het interview door naar Utrecht, waar ze een vergadering heeft. Eindelijk weer eens een fysieke vergadering. De pumps worden wel ingeruild voor een paar gympen.

Wie is Karien van Gennip? Karien van Gennip wordt in 1968 in Leidschendam geboren. Na de middelbare school kiest ze voor een studie technische natuurkunde in Delft. Het buitenland trekt. Al vrij snel gaat ze aan de slag bij McKinsey in San Francisco nadat ze eerst is gestart op de vestiging in Amsterdam. Van Gennip doet nog een MBA aan INSEAD en gaat in 2002 aan de slag als directeur Autoriteit Financiële Markten staatssecretaris van Economische Zaken in het kabinet-Balkenende II. Na vijf jaar in de politiek maakt ze de overstap naar ING, waar Van Gennip directeur public and government affairs wordt en vervolgens directeur private banking & beleggen. In 2015 vertrekt ze naar Frankrijk waar ze ceo van ING Frankrijk wordt. Sinds 2020 is Van Gennip bestuursvoorzitter van Coöperatie VGZ. Karien van Gennip is getrouwd en heeft vier dochters.

Veel Hollandser kan het niet: een vissersdorp aan zee. Maar op de top van een duin staat ook een goudkleurige soefitempel, en dat doet juist buitenlands aan. Dat past wel bij Van Gennip. Haar vader was jarenlang actief in ontwikkelingssamenwerking. Hij was vaak op reis en de gesprekken thuis gingen over andere landen en culturen. Ook kwamen er regelmatig mensen uit het buitenland over de vloer. ‘Die interesse in andere landen, culturen en mensen heb ik altijd gehouden’, zegt Van Gennip. ‘Ik probeer altijd te kijken door de ogen van mensen die niet de norm zijn.’

Sekseneutrale opvoeding

Ze was de oudste van drie dochters die geëmancipeerd werden opgevoed. Het maakte niet uit of je een jongen of een meisje was, ieder moest dezelfde kansen krijgen. Met kerst werd er beschuit met roze muisjes geserveerd. Want waarom kon het kindje Jezus eigenlijk geen meisje zijn? In die tijd wilde de jonge Karien ook misdienette – een vrouwelijke misdienaar – worden. ‘De pastoor kwam bij ons in de klas en vroeg wie er misdienaar wilde worden. Toen hij de klas weer verliet zat ik nog met mijn vinger in de lucht. De juf legde uit dat alleen jongens misdienaar konden worden. Dat vond ik raar.’ Een paar jaar later lukte het haar en een klasgenote alsnog om misdienette te worden bij een ruimdenkender pastoor.

Alles is mogelijk, zo is ze opgevoed. Dat heeft een soort vastberadenheid opgeleverd. Ze lijkt zich niet snel van de wijs te laten brengen. Als CDA-staatssecretaris van Economische Zaken was ze de eerste bewindsvrouw die met zwangerschapsverlof ging. Kon dat wel, een politicus die een tijdje uit de running is? ‘Nou, een aantal weken, hoor’, zegt ze daar nuchter over. Ze ging daarna nog een keer met zwangerschapsverlof. De credits voor die voortrekkersrol wil ze vooral aan Jan-Peter Balkenende geven, omdat hij positief reageerde toen zij vooraf aangaf dat zij een kinderwens had. ‘Hij had erover nagedacht en vond mij gewoon de geschikte kandidaat.’

‘Ik probeer altijd te kijken door de ogen van mensen die niet de norm zijn’ 

‘Misschien is in mijn jeugd het eerste idee voor wat nu inclusie heet ontstaan: dat je zorgt dat mensen erbij horen en alle groepen meeneemt in wat je doet. Met verschillende mensen aan tafel, begrijpen waar ze vandaan komen en wat ze doen. Toen ik bij VGZ kwam heb ik gezegd: we gaan naar de Gay Parade en het Suikerfeest vieren. Dat kan natuurlijk niet vanwege corona, maar het is ontzettend belangrijk dat mensen zich thuis voelen op de plek waar ze werken. Dat je jezelf kunt zijn.’

Ze moet ook denken aan haar tijd in Parijs, waar ze bestuursvoorzitter van ING Frankrijk was en met haar gezin woonde. ‘Ik heb daar le bonheur au travail uitgedragen, geluk op het werk. Dat vonden ze aanvankelijk heel Nederlands. Als je jezelf kunt zijn op je werk, presteer je beter, ben je een betere collega en kom je met creatievere ideeën. En medewerkers komen fitter weer thuis, waardoor ze ook daar gelukkiger zijn. Sommige Fransen zijn gewend om een uur in de metro te zitten en in die tijd te veranderen in een professional. Voor hen is het gewoon dat niemand weet van de thuissituatie van de ander, of iemand misschien zieke ouders heeft, en wat collega’s geloven. Het was voor hen een enorme bevrijding dat ze iets van zichzelf mochten laten zien.’

Diversiteit is voor haar vanzelfsprekend

Vlak voor haar vertrek bij ING Frankrijk benoemde ze een 37-jarige zwarte vrouw als de nieuwe cfo, en daar is ze trots op. Niet de standaard witte man met grijs haar. ‘Het bewust inzetten op het binnenhalen en ontwikkelen van divers talent kost tijd. Het is mooi dat je dan uiteindelijk één van diegenen kunt benoemen.’

‘Is het moeilijk om met Fransen te werken?’ Nou…

Ze heeft ook een tijdje met haar man, die wetenschapper is, in San Francisco gewoond, waar ze voor McKinsey werkte. Daar zag ze de kloof tussen arm en rijk, en hoe belangrijk het is dat iedereen toegang heeft tot onderwijs en zorg. ‘Als je echt ziek wordt in de VS, ben je je huis kwijt. Je begint daar aan je carrière met een paar ton studieschuld. Dat is bij ons gelukkig anders.’ Dan lachend: ‘Maar je wilde iets persoonlijks horen?’
Het komt vaker voor dat ze er het hele land of de hele wereld bij haalt. Niet omdat ze niks persoonlijks wil vertellen, maar gewoon omdat alles haar interesseert. Dat zat er al vroeg in. Ze was leergierig, deed extra vakken op school. ‘Je moet je talenten gebruiken, heb ik meegekregen. Ik kon niet kiezen tussen natuurkunde en Nederlands. Uiteindelijk is het natuurkunde geworden omdat ik gewoon iets moeilijks wilde studeren, uitgedaagd worden. Dat is wel een rode draad in mijn leven. Een grote verandering doorvoeren op een bepaald gebied is belangrijk, maar het moet ook iets zijn dat mij een stap verder brengt. En ik wil iets doen dat goed is voor de samenleving.’

Legt u uzelf dan geen grote druk op?
‘Druk is ook veel geld willen verdienen. Of de 100 meter willen lopen in zoveel seconden. Mijn opa, die boer was, zei altijd tegen mijn vader: het betere is de vijand van het goede.’ Lachend: ‘Maar dat zei hij niet tegen mij. En ik kan ook heel goed vakantievieren, hoor: alleen maar aan het zwembad liggen met een lekker boek. Dan is de ambitie: helemaal niets doen.’

‘Ik kan ook heel goed vakantievieren, hoor’

U verwacht ook veel van uw medewerkers.
‘Ik heb veel geleerd op dat vlak en probeer dat met mate te doen. Aan de andere kant: soms moet je de lat wel hoog leggen als er geleverd moet worden. Als je dat goed uitlegt, kunnen mensen veel bereiken. En daarna is het tijd voor een feestje of vrije tijd. Ik probeer nu in coronatijd te stimuleren dat iedereen vrije dagen opneemt. Al dat thuiswerken en constant naar dat scherm kijken leidt ertoe dat mensen niet meer ‘uit’ gaan, afschakelen.’

De hersenbloeding van haar zus zet alles in perspectief

Een goede les was in dat verband de hersenbloeding die haar jongere zus een aantal jaren geleden kreeg, terwijl ze hoogzwanger was. ‘De telefoon ging en mijn man nam op. Ik hoorde dat mijn vader overstuur klonk en mijn man ‘ziekenhuis’ zei. Dus ik dacht eerst dat mijn moeder in het ziekenhuis lag. Maar dat bleek mijn jongste zusje. Wij als een speer er naartoe. En dan ligt daar op de ic je hoogzwangere zusje aan allerlei apparaten. Ze kon alleen nog in mijn hand knijpen. Je kunt je wel voorstellen wat dat met de familie doet. Het zet alles in perspectief. Dan weet je wat ertoe doet: familie, vrienden, liefde. En het geeft ook wel weer een motivatie om het goede te doen in het leven, want dat kan zomaar afgelopen zijn. Mijn zusje heeft hard gevochten om te herstellen en er zelfs een boek over geschreven. Heel indrukwekkend.’

Mooie momenten moet je vieren, weet ze sindsdien nóg zekerder. Van feesten is ze altijd al geweest. Je zou het niet meteen denken als je haar ziet, maar ze was vaak de laatste die het licht uitdeed. Als ze vier feesten op een avond heeft, zou ze het liefst naar alle vier gaan. ‘Ik wil alles meemaken. Nieuwe dingen zien, mensen spreken. En dan het liefst in het echt.’

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen?Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.