Arnout Damen (Damen Shipyards): stuurman in crisistijd

Een bedrijf overnemen nét voor de coronacrisis? Dat overkwam scheepsbouwer Arnout Damen (50). Aan hem de taak om Damen Shipyards weer winstgevend te maken. En zijn illustere vader Kommer Damen op te volgen. Lastig? ‘We hebben afgesproken dat hij mij niet voor de voeten loopt.’

Arnout Damen staat bekend als een familieman die de boel bij elkaar wil houden. En dat is ook wel te verwachten met een bedrijf waarin ook zijn twee zussen en broer, en zijn vader – in meer of mindere mate – werkzaam zijn. Het zal er ook mee te maken hebben dat zijn ouders scheidden toen hij 9 was. Hij ging bij zijn moeder wonen. Logisch, want vader was de helft van het jaar op reis ‘voor de zaak’ en zag hij toch al weinig. ‘In het weekend en op zeil- en skivakanties, dus daar veranderde weinig aan. En in het weekend was hij ook vaak aan het werk. Je moet ook niet vergeten dat hij destijds de schepen ook echt zelf verkocht. Maar het was wel een fijne tijd met hem, hoor.’

Wie is Arnout Damen?Arnout Damen werd in 1970 in Gorkum geboren. Damen studeerde maritieme techniek aan de TU Delft, maar belandde niet direct in het bedrijf van zijn vader Kommer Damen. Eerst start hij met een studievriend een vastgoedbedrijf in Hongarije. Zes jaar later (in 2001) wordt hij mededirecteur en aandeelhouder bij het maritieme internet- en mediabureau Navingo. Tot hij in 2008 toetreedt tot het bestuur van Damen Shipyards. Daar vervult hij diverse functies, onder andere die van directeur operationele zaken en commercieel directeur. Sinds dit jaar is Arnout Damen ceo van Damen Shipyards.

Damen doet nuchter over de scheiding. ‘Kijk, als het je verteld wordt op die leeftijd, is dat natuurlijk niet leuk. Maar ik heb er verder weinig last van gehad.’ Hoe dan ook, het zal hém niet overkomen met zijn eigen kinderen, die nu 11, 13 en 15 zijn. ‘Ik sta in het weekend wél langs het hockeyveld. Waarbij ik er op wil wijzen dat je vroeger sowieso weinig vaders langs het hockeyveld aantrof. Maar er moet wel balans zijn tussen werk en gezin. En ik vind het gewoon leuk om de ontwikkeling van mijn kinderen mee te maken.’

Dus ook schoolmeester gespeeld thuis de lockdown?

‘Nee, dat deed mijn vrouw.’ Lachend: ‘Alleen voor wiskunde word ik ingeschakeld. Mijn vrouw is gestopt als bedrijfsjurist toen ik negen jaar geleden bij Damen ging werken. Daar hebben we het vooraf over gehad. Of misschien heb ik het wel meegedeeld… Maar ze stelde zelf voor om het thuisfront te gaan regelen. Dat vond ik wel goed van haar, want ze had een mooie baan. Als ze was blijven werken, was dat ook goed geweest. Dan hadden we wel een andere oplossing gevonden. Kijk, andere stellen kunnen stoer roepen dat ze twee carrières combineren, maar mijn vrouw is thuis als de kinderen terugkomen uit school. Ieder zijn ding.’

De scheiding heeft de relatie met zijn vader Kommer ogenschijnlijk niet veel kwaad gedaan. In juni is de familie met drie generaties nog een weekend naar Vlieland geweest, ter ere van de 75ste verjaardag van senior. Corona of niet.  

‘Papa is dankzij corona nu zo’n beetje elke avond thuis’

Hoe gaat u om met corona?

‘Het voelt als een rare film. Op onze werven wordt doorgewerkt, maar de kantoren zijn leeg en ik ben vier maanden het land niet uit geweest. Ook ’s avonds waren er geen etentjes en evenementen van het werk, dus papa is zo’n beetje elke avond thuis geweest. Ik vind het bizar dat door een virus de hele wereldeconomie tot stilstand komt. Bijzonder frustrerend, maar ook een gegeven.’

Hoe vaart Damen Shipyards door de crisis?

‘Het is coronacrisismanagement. Opdrachtgevers kijken de kat uit de boom en stellen hun orders uit. Jammer, want de orderstroom begon net weer een beetje op gang te komen, na twee jaren van verlies. Het is mooi dat we onlangs een grote Duitse marineorder hebben binnengehaald. Die is goed voor twee keer onze jaaromzet. Van onze werven zijn er vier tijdelijk gesloten geweest. Op 12.000 werknemers is er bij twintig corona vastgesteld. Eén Roemeense werknemer is eraan overleden. Dan kun je zeggen dat dat meevalt op zo’n grote groep, maar het blijft dramatisch. We hebben een steunbetuiging gestuurd naar de familie en gebeld met het lokale management.’

Dit is ook Damen: het bedrijf besloot na de uitbraak van corona mee te helpen aan de ontwikkeling van zorgmaskers. Lees hier het hele verhaal

Onlangs maakte het bedrijf bekend dat door de crisis in de sector en corona meer dan 1.000 arbeidsplaatsen komen te vervallen: 870 in Roemenië en 173 in Nederland. Er kunnen meer ‘organisatorische aanpassingen’ volgen.

Niet de beste tijd om het bedrijf over te nemen.

‘Nee, maar aan de andere kant: nu kan ik het ook écht in handen nemen, na ruim negen jaar als bestuurslid. Kostenbesparing staat nu centraal tijdens corona, terwijl ik het leuker vind om nieuwe dingen te bedenken, creatief te zijn. Daarom mis ik het reizen naar klanten en beurzen ook zo. Want dan doe je nieuwe ideeën op.’

Hij is niet iemand die zich op zo’n moment, middenin een crisis, afvraagt: kan ik dit wel? Dan is het meer een kwestie van: hup, aanpakken. Zoals zijn vader ook deed.

Interview gaat na de foto verder 

Waarin verschilt u van uw vader?

‘Ik ben wat rustiger. Mijn vader kon driftiger zijn toen hij zo oud was als ik. In het bedrijf, maar ook thuis. Vaak had dat te maken met ongeduld. Dat was hij bijvoorbeeld iets kwijt.’ Arnout Damen praat ook rustig, wat monotoon zelfs. ‘Mijn vader is later overigens een stuk rustiger geworden. Je moet ook niet vergeten dat hij het bedrijf in een andere tijd leidde. Hij was directeur van een bedrijf, terwijl ik ceo ben van een groep divisies die hun eigen management hebben. Mijn vader zag en hoorde meer, en kon zich daarover opwinden. Ik focus meer op de processen.’

Hoe wilt u gezien worden?

‘Daar denk ik niet echt over na. Ik ben gewoon mezelf. Zoontje van de baas? Nou en, dat ben ik mijn hele leven al. Op de lagere school zeiden ze al: jij gaat zeker je vader opvolgen?’

Uw vader maakt als president nog deel uit van het bestuur. Is dat niet lastig?

‘Nee, want we hebben werkafspraken gemaakt om te voorkomen dat hij mij voor de voeten gaat lopen. Dat risico is er omdat hij nog altijd heel betrokken is bij het bedrijf en natuurlijk veel weet. Dus we hebben onder meer afgesproken dat hij niet zelf het bedrijf in gaat en de dingen met mij bespreekt. Ik ben de ceo, dat moet duidelijk zijn voor iedereen. Ook voor hem.’

‘Zoontje van de baas? Nou en, dat ben ik heel mijn leven al’

Het was overigens geen uitgemaakte zaak dat Arnout Damen zijn vader zou opvolgen. Of juister: hij volgde René Berkvens op, die Damen Shipyards sinds 2006 leidde. Met bootjes heeft Damen altijd wel wat gehad. ‘Ik liep niet elk weekend rond op het bedrijf in Gorkum, maar was geïnteresseerd in schepen en techniek. Met posters boven mijn bed. Een spreekbeurt op school had als titel ‘Ik wil later scheepsbouwer worden’. Volgens de juffrouw was het wel een beetje moeilijk, vooral die informatie over motoren. Mijn klasgenoten hielden nog spreekbeurten over hun cavia of kat.’

Hoe was uw jeugd?

‘Ik ben niet verwend, als je dat bedoelt. Mijn ouders waren wars van dikdoenerij en uiterlijk vertoon. We hebben bijvoorbeeld nooit een jacht gehad – mijn vader had een zeilboot en ik heb een sloep achter mijn huis in Rotterdam. Ik kreeg van mijn ouders mee dat ik goed voor mijn medemensen moest zorgen. Voor de werknemers die altijd klaar voor je staan, en voor leveranciers. De handen moesten uit de mouwen. Zo probeer ik ook mijn kinderen op te voeden. Die krijgen gewoon een tweedehands mobiel als ze een nieuwe nodig hebben. Als ik tegen buitenlandse relaties weleens vertel dat ik regelmatig thuis de afwasmachine leegruim, kijken ze me met ongeloof aan.’

‘Van mijn vader heb ik ook het opgeruimde, het gestructureerde. Als ik op zakenreis ga, houd ik ervan als alles goed is geregeld. Hotelkamers laat ik bijvoorbeeld altijd op de derde etage aan de voorkant boeken. Dan hoef ik niet op de lift te wachten maar kan ik de trap nemen, en hoef ik vervolgens niet zo’n ellenlange gang in.’

Bekijk hier een filmpje dat Damen tijdens de crisis maakte:

Gezien zijn voorliefde voor bootjes was de studiekeuze maritieme techniek in Delft geen verrassende. Hij maakte die opleiding niet af, want studeren vond hij eigenlijk maar saai. Maar bij pa in het bedrijf zag hij toen ook (nog) niet zitten. Hij was al opgegroeid in Gorkum, en het vooruitzicht de rest van zijn leven daarheen te moeten reizen, stond hem niet aan. In plaats daarvan ging hij ‘pionieren’ in Hongarije, in het spoor van een studievriend. Ze stapten in Boedapest in vastgoed voor expats. ‘Dat was nog in de tijd van de Lada’s. We onderhandelden daar met aannemers en banken. Het was leuk en leerzaam.’

Terug in Nederland begon hij met een middelbare-school- en hockeymaat Navingo, een online mediabedrijf gericht op de maritieme sector. Dus het familiebedrijf kwam al iets meer in zicht. Maar nog steeds was dat geen uitgemaakte zaak. ‘Als we de nieuwe Google waren geworden, had ik hier niet gezeten.’ Maar uiteindelijk was hij toch de logische kandidaat voor de opvolging. Hij is trots op de ‘fijne cultuur’ van het familiebedrijf. ‘Het moet leuk zijn voor het personeel om hier te werken. Maar ze moeten ook weten dat ik niet wegloop voor harde maatregelen als die nodig zijn om het bedrijf gezond te houden. Want het gaat om de continuïteit.’

Net als zijn vader houdt hij van hard werken. ‘Nou ja, houden van… ik werk gewoon hard. Dat zit in het bloed. In mijn vrije tijd lees ik vakbladen, dat vind ik gewoon écht leuk. Mensen vinden dat misschien raar, maar voor mij is dat ontspanning.’ Hij is altijd bereikbaar, ook thuis en op vakantie. ‘Je moet er zijn voor je mensen. Maar wel alleen als het echt nodig is. Er mogen wat dat betreft wel wat meer regels komen voor het sturen van e-mail, want dat is ontploft.’ Hij moet in dat verband nog weleens denken aan zeilvakanties met zijn vader. ‘Eén keer per week had hij via Radio Scheveningen contact met het bedrijf, om te checken of alles goed ging. Dat kun je je nu niet meer voorstellen. Zelfs mijn vader heeft tegenwoordig een laptop aan boord.’

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen?Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.