In Denemarken komen ondernemers langzaam uit hun verplichte COVID-19 winterslaap. Zo zijn de kappers sinds deze week weer open. In Zweden is de horeca zelfs nooit dicht geweest. Waarom de Deense Mette Frederiksen (links op de foto hierboven) en de Zweedse Stefan Löfven wel besloten: open al die bedrijven! En wat Nederland hiervan kan leren.
Hij is zo'n 6 weken dicht geweest. Steve Loehrs – beter bekend in Kopenhagen als 'Philly the barber' of 'Philly Steve' – overwoog om zijn barbershop (een stoere kapperszaak voor mannen) tijdelijk in te richten als pakketpunt. Want ja: net als in Nederland zijn de pakketjes op dit moment niet aan te slepen in Denemarken. Maar daar kwam vorig weekend toch het verlossende woord: zijn kapperszaak in het hippe Vesterbro mocht weer open. Al heeft hij daar zelf nog niet helemaal gebruik van kunnen maken, want hij zit met een lichte verkoudheid thuis. 'Ik wil niet de verkeerde indruk geven aan klanten', zegt Loehrs. 'Maar morgen kan ik weer aan het werk, denk ik.' In zijn zaak werken drie zzp'ers: zij moeten zelf bepalen of ze een mondkapje dragen tijdens het knippen en scheren, vindt hij. Zelf is Loehrs daar niet per se voorstander van: 'Het geeft mensen toch een soort schijnveiligheid, vind ik. Met goede hygiëne hou je het virus beter buiten de deur.'
Artikel gaat na de foto verder. De zaak en de personen op de foto komen niet in het verhaal voor
Tattooshops, kappers: Denemarken besloot half april dat onder meer die zaken weer open mochten
Foto: Thibault Savary/HH
En goede hygiëne: dat is Loehrs met de paplepel ingegoten. De geboren Amerikaan volgde een barbiersopleiding in de Verenigde Staten, waar de focus heel sterk ligt op het schoonhouden van je 'tools and space', legt de ondernemer uit. 'In de VS zijn barbiersshops veel meer gereguleerd dan in Denemarken', zegt Loehrs. 'Het is hier bij mij in Kopenhagen dus ook echt brandschoon. Voor mij is dat nu een voordeel. Heb je weleens gehoord van Barbicide? Dat is een desinfectiemiddel waarmee ik kammen en scharen schoonhoud. Super schoon.'
Zo ziet het leven er nu uit in Denemarken:
Voorlopig is het booming business voor Loehrs. De komende weken zit hij helemaal vol en werken hij en zijn collega's 12 uur per dag om klanten weer strak te knippen en te scheren. 'Al is het normaal gesproken al druk bij mij hoor. We hebben maar twee stoelen in de winkel, en een losse wachtkamer. Ook dat is nu een voordeel. Als de ene klant klaar is, maak ik het eerst weer helemaal schoon voordat de volgende aan de beurt is.'
Voorlopig is Loehrs een gelukkig man. Al houdt hij wel in zijn achterhoofd dat een 'second wave' het land kan overspoelen. Maar hij heeft er het volle vertrouwen in dat de Deense overheid goed bezig is en dat de winkels en kapperszaken dus niet zomaar weer open zijn gegaan. 'We weten nu wat er nodig is om dit onder controle te houden – afstand en goede hygiëne. Dus dat gaat ons lukken.'
Een beetje zoals Nederland, zo pakt Denemarken het aan. In het Scandinavische land zijn ondernemers met een contactberoep, zoals tandartsen, masseurs en kappers, van 18 maart tot 19 april gesloten geweest. Vanaf 20 april mochten ze van de overheid weer open. Winkels en winkelcentra die niet genoeg ruimte hebben om afstand te garanderen tussen klanten, moeten gesloten blijven. Horeca zijn dicht tot 10 mei. Bedrijven mochten vanaf 15 april weer langzaam mensen op kantoor laten werken. En kinderen die naar de basisschool gaan, konden vanaf 15 april weer naar school. De rest van de scholen zijn nog gesloten. Meer lezen over de situatie in Denemarken? De OESO houdt nauwgezet bij hoe de vlag erbij hangt. Ook maatregelen getroffen voor ondernemers zijn hier te vinden.
Opnieuw open? Denise Moosberg, manager bij restaurant Rolfs Kök, klinkt verbaasd als die vraag wordt gesteld. Het restaurant met Michelingidsvermelding midden in het Zweedse Stockholm is sinds de uitbraak van COVID-19 niet dicht geweest. Zo gek is dat niet, want de Zweedse overheid koos er als enige in heel Europa voor zoveel mogelijk bedrijven gewoon open te laten. Ook kappers, horeca en scholen zijn vanaf het begin vrij toegankelijk gebleven voor iedereen. Al betekent dat niet dat iedereen gewoon maar kan doen waar 'ie zin in heeft, coronavirus of niet. Zo zijn er protocollen voor de horeca, die voorschrijven dat er niets meer aan de bar besteld mag worden en dat afstand houden verplicht is, ook in een horecazaak. Wie zich daar niet aan houdt, kan op sluiting op last van de autoriteiten rekenen.
Artikel gaat na de foto verder. De zaak en de mensen op de foto komen niet in dit verhaal voor
In Zweden is de horeca gewoon open gebleven. Wel met enige restricties, maar een sluiting zoals in Nederland? Nee, daar is in Zweden geen sprake van
Foto: Jessica Gow/HH
'Het zijn vooral restaurants in het toeristische gedeelte van de stad die nu dicht zijn', zegt Moosberg. 'Want toeristen zijn er nu niet. Voor hen heeft het eigenlijk geen zin om open te blijven en wel kosten te hebben, maar geen inkomsten.' Ze schat in dat in Stockholm nog zo'n 80 procent van de overige restaurants wel open is. Waaronder dus haar ‘eigen’ Rolfs Kök. Wat overigens niet betekent dat de zaak niets van de corona-uitbraak merkt, vertelt Moosberg: er werd door de eigenaren vrijwel direct in de kosten gesneden, de openingstijden werden aangepast, net als het menu, en er werd een afhaalservice opgezet. Ook het personeel kreeg instructies om zo goed mogelijk afstand te houden. De tafels – die overigens vastzitten aan de grond – hoefden niet verder uit elkaar gezet te worden om gasten uit elkaar te halen. Want er komen sowieso minder gasten op dit moment, soms maar tien per avond.
In Zweden mogen horeca, sportscholen, kappers en zo verder open blijven. Dat betekent overigens niet dat ze dat allemaal doen. Sommige zaken zijn alsnog gesloten, omdat ze hun omzet zagen teruglopen of omdat ze hun gasten niet genoeg veiligheid konden garanderen. Sommige ondernemers waren tijdelijk dicht om hun zaak aan te pakken. Zo zijn veel sportscholen in Stockholm twee weken gesloten geweest om hun club klaar te maken voor sporten met genoeg afstand tussen klanten. Verder raadt de overheid Zweden aan om om verstandig te zijn. Mensen die zich ziek voelen of in een risicogroep zitten, moeten thuisblijven. Benieuwd naar wat Zweden nog meer heeft besloten? Lees dan deze speech van gezondheidsminister Lena Hallengren gehouden voor de WHO. Zij legt helder uit welke maatregelen het land genomen heeft.
Ook in Zweden geldt: blijf thuis als je je niet lekker voelt, werk thuis als dat kan. Als je jong en gezond bent, kun je naar buiten en gebruik maken van horeca, maar denk niet dat er geen corona heerst. 'Het voelt ook een beetje dubbel', zegt Moosberg. 'Aan de ene kant vragen we mensen om hun favoriete restaurant een beetje te supporten, aan de andere kant zijn gasten toch ook wel bang om ziek te worden. De strategie van de Zweedse overheid is nu vooral het opbouwen van groepsimmuniteit. En iedereen moet met gezond verstand eigen keuzes maken.'
Plexiglas schermen tussen de tafels, serveerkarretjes, linten, stickers: er wordt alles aan gedaan om heropening van de horeca mogelijk te maken. Deze twee horeca-ondernemers kunnen niet wachten. Maar waar blijft het verlossende woord? Lees hier hun verhaal
Zelf is ze blij dat haar werkgever openblijft ondanks de daling van het aantal gasten. Wat volgens Moosberg – behalve met angst voor het virus – ook te maken heeft met het feit dat Zweden zich zorgen maken over verlies van hun baan. Het is hoe dan ook anders dan voorheen voor haar en haar collega’s. 'Ik werk natuurlijk niet voor niks in de horeca: ik vind het heerlijk om onder de mensen te zijn en gasten een fijne avond te bezorgen', zegt Moosberg. 'Dat gaat toch minder als er weinig gasten komen. Maar we blijven vrolijk en positief.' Of nou ja… wat het restaurant nu vooral probeert, zegt Moosberg, is riding out the storm. 'Als je als restaurant een goede buffer hebt, dan overleef je dit wellicht, maar het blijft best lastig. De omzet ligt een stuk lager met minder gasten.'
Zo kan het ook: Vilnius zet horeca op straatDe burgemeester van de Litouwse hoofdstad Vilnius wees onlangs 18 pleinen en straten aan waar horeca-ondernemers hun zaak in de open lucht mogen heropenen. Dat berichtte De Telegraaf. Veel zaken zijn te krap om aan social distancing te kunnen doen, maar op straat is het geen probleem om afstand te houden, zo redeneerde de burgemeester. Litouwen is sinds 27 april het openbare leven voorzichtig aan het herstarten. Sinds die dag mochten winkels, kappers en schoonheidssalons weer open.
Hoe werkt het beleid van Zweden nou precies? Zo dus:
