VVD versus GroenLinks: soepel of streng met stikstof?

Bouwprojecten mogen niet gepaard gaan met extra stikstofuitstoot. Maar wat nu als die projecten uiteindelijk tot veel minder uitstoot leiden? Een lastige zaak, dáár zijn Kamerleden Thom van Campen (VVD) en Laura Bromet (GroenLinks) het in elk geval wél over eens.

 

Johan Vollenbroek, de man die het initiatief nam om het stikstofprobleem van Nederland aan te kaarten, zet zijn strijd voort. Hij richt de pijlen – via de rechter – nu op Porthos, een project in de Rotterdamse haven om de CO2-uitstoot van industrie in de omgeving af te vangen en onder zee op te slaan. De aanleg van de installatie die daarvoor nodig is, leidt (tijdelijk) tot meer stikstofuitstoot in natuurgebieden in de omgeving. Terwijl de uitstoot in Nederland juist omlaag moet in plaats van omhoog. Dus dat willen Vollenbroek en zijn organisatie Mobilisation for the Environment (MOB) niet. Zelfs niet als het doel van het project een veel grotere vermindering van de uitstoot is. Wat vinden de VVD en GroenLinks daarvan?

Thom van Campen (VVD)

‘Draagvlak niet verliezen’

 

‘Ja, vervelend deze zaak’, zegt VVD’er Thom van Campen. ‘Het toont aan dat we met handen gebonden zijn aan de vermindering van de uitstoot.’ Maar hij is niet a priori tegen het initiatief van Vollenbroek. ‘Het staat elke burger in dit land vrij om naar de rechter te stappen als de staat zich niet aan de afspraken houdt, zoals hier op het gebied van stikstof. Dat kan er dus toe leiden dat juist een project om CO2 af te vangen, wordt stilgezet. Hoe krom dat ook lijkt. Zo zijn er honderden zaken die bij de rechter liggen, van melkveehouders tot luchthavens. Het kabinet moet de plannen in het coalitieakkoord snel uitwerken om Nederland van het slot te krijgen.’

 

Van Campen ziet weinig in het maken van uitzonderingen voor bepaalde sectoren of projecten. Hij vindt: gelijke monniken gelijke kappen. ‘Als je zo’n CO2-project laat doorgaan, zou een melkveehouder die wil uitbreiden met minder uitstoot dat ook moeten mogen. Ik heb liever een oplossing voor álle soorten van bedrijven. En ondertussen natuurherstel om weer ruimte te scheppen voor ondernemerschap. Maar tegelijkertijd vind ik dat het kabinet niet te gehaast te werk moet gaan door te strak en te streng in te grijpen. Want dan gaan de hakken in het zand en neemt het draagvlak in de samenleving af.’

 

‘Het kabinet niet moet niet te strak en streng ingrijpen’

 

Hij is daarom voorstander van de ‘gebiedsgerichte aanpak’ van het kabinet: per gebied kijken welke maatregelen werken. Volgend jaar zomer moeten de provincies aangeven wat er in hun regio moet gebeuren om de uitstoot te verminderen en ruimte te scheppen voor het bedrijfsleven. ‘Ja, natuurlijk had dat al veel eerder moeten gebeuren; daardoor ligt het hele land nu stil. Het zal passen en meten worden. Dus haast maken, maar wel met draagvlak. Want je kunt wel met grote woorden komen, maar die moet je wel na kunnen komen. Kijk maar hoe we in deze situatie zijn beland.’

Laura Bromet (GroenLinks)

‘Uitzondering voor duurzaam’

 

‘Deze nieuwe stikstofzaak is het probleem in een notendop’, zegt Laura Bromet van GroenLinks. ‘Tegen beter weten in is alle stikstofruimte opgebruikt, waardoor allerlei bouwprojecten stilliggen. Van de bouw van windmolens tot theatervoorstellingen op locatie omdat de auto’s van bezoekers stikstof uitstoten. Ik vind dat kwalijk. Had eerder naar ons geluisterd, denk ik dan. Ik snap de laatste actie van Vollenbroek dan ook wel.’

 

Tegelijkertijd vindt zij dat bepaalde projecten doorgang moeten vinden. Bromet noemt specifiek woningbouw- en verduurzamingsprojecten. Want woningen zijn hard nodig en de verduurzaming helpt juist de uitstoot verminderen. Het kabinet moet daarom naar Brussel gaan (daar komen de stikstofeisen vandaan) en een beroep doen op de ADC-toets, zegt Bromet. Projecten waarvoor geen Alternatief is, die van Dwingend algemeen belang zijn, en waarbij Compensatie is van de ‘schade’, zouden doorgang moeten kunnen vinden. ‘Volgens de minister is dat al eens geprobeerd, maar ik wil dat nog wel eens horen van Brussel.’

 

‘HAD EERDER NAAR ONS GELUISTERD, DENK IK DAN’

 

Ze twijfelt overigens of dit specifieke project daaronder moet vallen, aangezien GroenLinks reserves heeft ten opzichte van CO2-afvang en -opslag. Er wordt dan immers nog steeds CO2 uitgestoten. ‘Liever hebben wij échte duurzame projecten. Ondertussen moet het kabinet het mes rigoureus in de uitstoot zetten. Want het vorige kabinet heeft niks gedaan, afgezien van de 100-kilometermaatregel.’ Christianne van der Wal, de nieuwe minister voor Natuur en Stikstof, vindt ze wat dat betreft een ‘verademing’. En de minister kan aan de bak, want de weerstand zal (weer) toenemen als zij nieuwe maatregelen neemt, verwacht Bromet. ‘Alleen legt ze nu nog te veel het initiatief bij de provincies. Dan krijg je weer het talmen en draaien. Daar is geen tijd meer voor.’

 

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.