Marieke Koekkoek (Volt): 'Ik geloof gewoon meer in samen sterk'

Volt-Kamerlid Marieke Koekkoek gelooft in handel om de wereld verder te brengen. En dus keert ze zich tegen de toenemende xenofobie. ‘We kijken te veel naar binnen, terwijl we samen moeten werken.’

Europa is in de picture, dankzij de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis. Maar Marieke Koekkoek, Tweede-Kamerlid voor ‘Europa-partij’ Volt, rekent zich niet rijk. ‘In crisistijd neemt ook het nationalistische denken toe: wij eerst en dan de rest. Bij corona gingen de grenzen dicht en werden exportrestricties doorgevoerd. En nu met de energiecrisis zouden wij graag een Europees plan willen voor het afschalen van sectoren, en dan zie je dat Duitsland toch zijn eigen plan trekt.’

Wie is Marieke Koekkoek?Marieke Koekkoek (33) studeerde tussen 2008 en 2013 rechten, internationaal handels- en investeringsrecht, en internationaal economisch recht en beleid in Utrecht, Amsterdam en Barcelona. Daarna werkte ze als onderzoeker in Leuven. In 2019 werd zij advocaat-stagiair bij een advocatenkantoor. Vorig jaar kwam zij met 37.000 voorkeursstemmen in de Tweede Kamer voor Volt.Tegenover die neiging om eerst naar je eigen land te kijken, stelt Koekkoek het eigen ‘stokpaardje’: meteen om je heen kijken. ‘In het asieldebat klinkt de roep om een stop op nieuwe instroom. Maar tegelijkertijd hebben we arbeidsmigranten nodig om het werk te doen.’ Ze diende onlangs een motie in om asielzoekers sneller te laten leren en werken. Dat mag niet tijdens de asielprocedure, die officieel 28 dagen duurt. ‘In de praktijk duurt die echter meestal een jaar. Laat ze in die tijd werken, dat scheelt ook in overlast als gevolg van het niets mogen doen.’

Volt staat ook voor samen. Is dat niet soft?

‘Zo worden we wel eens gezien. Maar er is ook waardering voor dat we samen willen werken met andere partijen, en op de inhoud in plaats van op de persoon gaan. Niet hard roepen is geen zwakte. We geloven gewoon meer in samen sterk.’

Wat heeft u met het bedrijfsleven?

‘Ondernemers dragen bij aan de doelen die we als samenleving hebben, bijvoorbeeld verduurzaming. Het bedrijfsleven kan daarin meer tempo maken dan de overheid, die gehinderd wordt door de bureaucratie. Ik maak wel eens het onderscheid tussen doeners en denkers. Ondernemers zijn van nature geneigd om zich af te vragen hoe dingen beter kunnen. De overheid heb je nodig om de kaders, het speelveld, te bepalen.’
Ze komt niet uit een ondernemersfamilie. Haar ouders waren leraren op de basisschool. Koekkoek studeerde rechten en kwam toen in contact met het bedrijfsleven. Via ‘De Kleine Consultant’, een studentenbedrijfje, gaf ze strategisch advies aan startups. ‘Rechten is best taai, dan is het leuk om zoiets praktisch te kunnen doen.’
Na rechten specialiseerde ze zich in internationale handel. Daar viel meer uit te halen, vond en vindt ze. ‘In die tijd ging je óf iets met mensenrechten doen, óf iets met handel. Volgens mij kan het ook samengaan. De wereld is er één van open grenzen, maar je kunt wel proberen om in die wereld je eigen waarden hoog te houden.’ Ze vindt dat Nederland met élk land economische banden moet aangaan, al is het maar omdat je elkaar dan minder snel zult aanvallen. ‘Daarom vind ik ook dat de WTO (Wereldhandelsorganisatie, red.) overeind moet blijven, want daar zit iedereen aan tafel.’
Tijdens haar studiejaren in het buitenland en door haar Chinese echtgenoot leerde ze ook met een andere blik naar Nederland en de wereld te kijken. ‘Ik zal landen niet snel fel afwijzen op basis van wat er aan de buitenkant gebeurt. De werkelijkheid is complexer. Het WK in Qatar vindt ze een lastige. ‘Ten eerste: het is geen voetballand. Als je er als kabinet heen gaat, moet je een strak plan hebben om je uit te spreken. Maar dat is niet logisch omdat het om een sportevenement gaat. Dan kun je beter thuisblijven, anders doe je mee aan een marketingstunt.’

Waarom wilde u de politiek in?

‘Om de kracht in samenwerken en diversiteit te laten zien, en iets te doen tegen de toenemende xenofobie, het naar binnen kijken. Ik heb dat gemerkt met mijn man en mijn kinderen, die half Chinees zijn. In coronatijd hadden de Chinezen het gedaan, hielden mensen afstand en maakten ze opmerkingen. De polarisatie zie je ook in de Tweede Kamer en op sociale media. Als je voor Europa bent, wordt er gezegd dat je Nederland verraadt. Ik had niet verwacht dat het zo hard zou gaan. Dat komt ook omdat bepaalde theorieën worden gelegitimeerd op de publieke omroep en in de Kamer.’
In de politiek ziet ze een mooie combinatie van wetenschap en actie. De keuzes die worden gemaakt zullen nooit perfect zijn en 100 procent zekerheid bieden, ‘maar een keuze maken is altijd beter dan geen keuze maken en er nog eens op gaan studeren’. Wat ze wil bereiken kan ze niet zo makkelijk concreet maken. ‘Het economische en het maatschappelijke dichter bij elkaar brengen. Op het gebied van handel bijvoorbeeld, maar je kunt ook denken aan de omslag naar verduurzaming, en een inclusieve samenleving die oké is met verschillen tussen mensen. Dat gaat met kleine stappen waar je politiek niet meteen mee scoort. Dat vind ik wel eens lastig aan het beroep van politicus.’

Geeft zichzelf een: 7

‘Laat ik bescheiden blijven. Met een Europese en internationale blik, wakend over het gelijke speelveld voor bedrijven.’

Nederland of Europa?‘Dat is hetzelfde. In alles waar Europa over beslist, zit Nederland. Maar Europa moet wel democratischer en transparanter.’

Handel of hulp?‘Laat ik maar zeggen handel, want dat impliceert dat hulp niet nodig is. Al zal er altijd noodhulp moeten zijn, omdat je niet alles in winst kunt uitdrukken.’

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.