Hoe ver gaat deze supermarktdirecteur voor de gezondheid van klanten?

Doen supermarkten wel genoeg om de klant te wijzen op gezond eten? Recent onderzoek van The QuestionMark laat zien dat er nog een wereld te winnen is. Maar is het wel zo gemakkelijk om consumenten te beïnvloeden en hoe ver moet een supermarkt – toch een commercieel bedrijf – daar eigenlijk in gaan? Marcel Huizing (directeur Dirk): ‘Ik ben niet van de obesitaspolitie.’

Meneer Huizing, voelt u zich als directeur van een supermarkt verantwoordelijk voor de gezondheid van uw klanten?

‘Dat vind ik een lastige vraag. Vooropgesteld: ik voel me wél verantwoordelijk om de klant te informeren over de gezondheidsaspecten van de producten die wij verkopen. En om er op te wijzen wat wel of niet gezond is. Maar ik kan niet voor de klant bepalen wat hij of zij vervolgens koopt en eet. Ik ben niet van de obesitaspolitie en kan niet achter iemands voordeur kijken. Maar ik wil wel zover gaan te zeggen wat de voordelen van gezonde voeding zijn en dat een gezond leven is beter voor iedereen.’

Wie is Marcel Huizing?Marcel Huizing (1976) wordt een echte ‘Dirkman’ genoemd. Geen wonder, want hij werkt al sinds 1996 bij de supermarktketen. Vanaf zijn 18de dus. Hij begon als dozensjouwer en heftruckchauffeur in het magazijn en maakte daarna de overstap naar kantoor, waar hij verschillende functies had. In 2011 behaalde hij alsnog zijn bachelor bedrijfskunde aan de Hogeschool van Amsterdam. Sinds 2015 is Huizing algemeen directeur van Dirk. Hij is getrouwd en heeft twee kinderen.  

Hoe gezond leeft u zelf?

‘Ik werk hier nu 25 jaar en ben begonnen bij dit bedrijf als heftruckchauffeur. Toen ik de overstap naar kantoor maakte, kwam ik 40 kilo aan. Ik at ongezond, sloeg maaltijden over, bewoog amper. Uiteindelijk heb ik zelf de knop omgezet. Ik ben regelmatiger gaan eten, kleine porties. Regelmatig sporten. En daar voel ik me heel erg goed bij. En jezelf zo goed voelen, dat gun ik iedereen. Dat heeft er wel voor gezorgd dat ik anders ben gaan kijken naar mijn verantwoordelijkheid als supermarktdirecteur.’

Betekent zo’n geloof in gezonde voeding ook: alle ongezonde producten uit de schappen?

‘Nou, we blijven allereerst wel een commerciële instelling. Met 13.000 mensen in dienst. Ik voel me verantwoordelijk voor hen en voor hun inkomen. En om hen te betalen, moeten we een goed renderende supermarkt zijn. Dus alles aanbieden waar vraag naar is. Daar binnen moet je kijken wat je extra kunt doen om mensen te helpen met het maken van gezonde keuzes. Daar was ik 20 jaar geleden echt niet mee bezig. Nu wel.’

Hoe groot is de grootste zak chips die u verkoopt?

‘Die is 300 gram.’

‘Jezelf goed voelen, dat gun ik iedereen’

Critici zeggen dat supermarkten beter kleine porties kunnen verkopen omdat mensen zelf lastig gezonde keuzes kunnen maken.

‘Ik wil ook niet dat mensen zo’n zak chips in één keer leegeten – dat is ook niet per se de bedoeling van zo’n zak chips. Maar ik kan niet achter iedere klant aanlopen en zeggen dat ze beter een bakje fruitsalade of een banaan kunnen kopen.’

Kan het wel zover komen dat een product uit de winkel verdwijnt?
‘Zeker. Wij kopen in via Superunie, samen met 13 andere supermarktbedrijven. Die zak chips is geen onderwerp van gesprek geweest. Maar de verkoop van energiedrink wél. Daarvan is bewezen dat een kleine portie van 250 milliliter niet schadelijk is – hoewel ook niet gezond – maar een blik met een halve liter wel. We hebben daar een discussie over gevoerd binnen Superunie. Toen heb ik gezegd: die halve literblikken, die gaan wij niet meer verkopen. En we gaan energiedrink niet meer promoten en in de aanbieding zetten.’

Snapt u critici die u verwijten dat u ongezonde producten niet uit de schappen haalt?
‘Ik doe het, als het kan, liever op een andere manier. We moeten toch ook niet in de situatie terecht komen dat wij voor klanten bepalen wat ze wel en niet moeten kopen? Je hebt als consument ook een eigen verantwoordelijkheid.’

‘We zijn continu in gesprek met bijvoorbeeld de Hartstichting om te kijken wat we kunnen verbeteren. Laatst kwam Dirk als één van de beste supermarkten uit onderzoek van The QuestionMark omdat we klanten wijzen op gezonde voeding. Maar zelf zeg ik liever dat we dat het minst slecht doen, want er valt nog een hoop te winnen.’

Interview gaat na de foto verder

Wat staat er nog op uw to-do list dan?
‘In onze folder bieden we nog teveel ongezonde producten aan. Daar valt dus nog veel te winnen. We kijken al wel bewust naar wat we wél kunnen doen. Als we bijvoorbeeld Coca-Cola in de actie hebben, zetten we zero en light vooraan. Dat doet wat met het onderbewustzijn van de klant. We zetten dus de meer verantwoorde keuze vooraan. Maar we hebben die aanbieding van Coca-Cola wel nodig, dankzij het uiterste competitieve speelveld van supermarkten in Nederland. Binnen die kaders kijken we dan wat wel en niet kan.’

Wat doet u beter dan andere supermarkten?

‘We bieden bijvoorbeeld geen snoep aan bij de kassa. Bij de kassa sta je te wachten en ben je eerder geneigd om iets extra’s te kopen. Wij bieden daar ‘kanskoopjes’ aan: waxinelichtjes, schuursponsjes en afwasborstels, bijvoorbeeld. Ze staan niet op je lijstje, maar zijn wel handig om mee te nemen. En ik zie in de verkoopcijfers dat dat werkt. Ik kan er ook chocolade neerleggen, maar dat doe ik bewust niet.’

In het Preventieakkoord hebt u afgesproken nog veel meer te doen. Tabak de winkel uit, de omzet van groenten en fruit omhoog. Lukt dat?

‘We werken er hard aan. Sommige zaken kun je ook alleen als branche samen uitvoeren. Je wilt niet de eerste supermarkt zijn die stopt met de verkoop van tabak, want dan gaat de klant ergens anders heen. Om vervolgens bij die andere supermarkt óók zijn weekboodschappen te doen. Eigenlijk moet je samen optrekken, maar dan kom je weer op het gebied van mededinging in de knoei.’

Hoe kijken supermarkten terug op één jaar Preventieakkoord? Dat kun je hier nalezen

‘Wij zijn de eerste supermarkt geweest die vijf jaar geleden alle tabak achter deurtjes heeft gedaan. Daardoor verkopen we minder sigaretten. En we stimuleren medewerkers om te stoppen met roken door een cursus te betalen. Langzaamaan verdwijnen alle rookcabines uit de winkels. Ik vind dat je daar een verantwoordelijkheid in hebt als werkgever. Bovendien heb ik er zelf ook profijt van, want gezonde medewerkers zijn blijere en fittere medewerkers.’

‘Ik kan bij de kassa ook chocolade neerleggen, maar dat doe ik bewust niet’ 

Huizing heeft bij Dirk het initiatief genomen ook zijn eigen mensen meer bewust te maken van gezonde voeding. Wat betekent dat ze ook plannen ontwikkelen om bijvoorbeeld groenten en fruit scherp te prijzen in plaats van snoep. ‘Ik vind het ook een taak voor ons om klanten erop te wijzen dat gezond eten niet duur hoeft te zijn’, zegt Huizing. ‘Dat is wat mij betreft een groot cliché. Het klopt gewoon niet. In ons Dirk Magazine staan bijna alleen maar gezonde recepten met scherpe prijzen. En tips om te bewegen.’ Zodra zo’n recept in het blad staat, ziet Huizing dat de afzet van die producten stijgt. ‘Mensen laten zich zeker motiveren en beïnvloeden om gezond te koken.’ Hij somt verder op: ‘Er hangt een suikermeter bij de frisdrank, we hebben water veel prominenter in het schap gezet, we promoten vegaburgers, stoppen minder zout in ons brood en in gepaneerd vlees.’

Is dit allemaal voldoende, vindt u?
‘Ik zou nog veel verder willen gaan, maar dat vind ik heel moeilijk. Hoe maak je de consument nou bewust? Ik zou willen dat ik daar een antwoord op had. Juist omdat ik mensen niks wil opleggen. Aan het einde van de dag zijn wij gewoon een supermarkt. Die aanbiedt waar de consument naar op zoek is. We willen groeien, en dan moet je zorgen dat klanten blijven komen. En die klanten wil je – zonder belerend of dwingend te zijn en zonder je eigen overtuiging op te leggen – helpen met gezonder leven. Ik vind het op mijn beurt ook heel vervelend als iemand mij heel dwingend van zijn eigen levensvisie wil overtuigen. Dat moet je bewust zélf voor kiezen.’

De overheid kan ook dwingend optreden, bijvoorbeeld door suikerhoudende producten duurder te maken.

‘Ik weet niet of dat wel werkt en ik weet ook niet of de overheid wel zover moet gaan. Ik denk eerder dat de overheid een verantwoordelijkheid heeft om mensen te wijzen op bewuste keuzes. Bied bijvoorbeeld al op de basisschool een lespakket aan over gezonde voeding. Ga kinderen als ze klein zijn al vertellen hoe goed het is om kleine porties te eten. Daar hebben ouders natuurlijk ook een belangrijke rol in. Als een kind niks lust, moet je er dan een pot appelmoes eroverheen gooien? Iedereen moet zijn eigen keuzes maken en ik ben geen opvoedkundige, maar dat is wel de basis. En producten echt verbieden, vind ik veel te ver gaan.’

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.