Bouwprotest: 'We willen hier eigenlijk helemaal niet staan'

Het bouwprotest was een unieke actie: na de boeren kwamen woensdag ook bouwondernemers én werknemers naar het Malieveld om gezamenlijk te protesteren tegen het kabinet. Vanwege stikstof en PFAS. ‘We zijn het wachten zat.’

De demonstrerende bouwsector lijkt woensdagochtend ook bezit te hebben genomen van de Malietoren van VNO-NCW en MKB-Nederland. Maar de oranje hesjes in de hal zijn van een delegatie van Bouwend Nederland die hier verzamelt voor de demonstratie op het nabijgelegen Malieveld. ‘We zijn het wachten zat’, zegt voorzitter Maxime Verhagen. ‘We kunnen niet accepteren dat het land op slot gaat.’ Er leven volgens hem veel emoties in de sector als gevolg van de stikstof- en PFAS-problematiek. ‘We hebben duizenden mensen extra nodig voor het al werk dat moeten worden gedaan op het gebied van woningbouw, infrastructuur en energietransitie. Maar door de problemen met PAS en PFAS staan er nu juist duizenden banen op de tocht.’

Hij constateert dat de dreiging van de demonstratie al heeft geleid tot actie van het kabinet. ‘Onder druk wordt alles vloeibaar.’ Vandaag wil hij concrete toezeggingen horen van minister Schouten van Landbouw en staatssecretaris Van Veldhoven van Milieu, ‘geen doekjes voor het bloeden.’ Dan gaat hij demonstreren, voor het eerst sinds 1972, toen hij tegen de Biafra-oorlog protesteerde.

‘We willen gewoon met z’n allen aan het werk gaan en blijven’

Op het Malieveld is ondertussen de muziek begonnen. Want het moet, ondanks de serieuze aanleiding, ook gezellig worden vandaag. Voor de gelegenheid is ‘bouwersband’ Bertus Staigerpaip weer samengekomen om de demonstranten op te warmen. Ook Henk ‘Met de vlam in de pijp’ Wijngaard treedt later op; hij zat vast in de file. Die is blijkbaar toch ontstaan op de Utrechtsebaan die de stad in leidt. Bouwbedrijven zijn met eigen materieel en bussen op weg naar het Malieveld. Daar staan al zo’n duizend vrachtwagens en ander materieel – zelfs een hijskraan – opgesteld, als een ‘prachtige tentoonstelling’ van de sector. Ze zijn ‘s nachts neergezet, juist om een verkeersopstopping te voorkomen.

Stikstof, PFAS: het hakt erin bij bouwondernemer Peter van Schaik. ‘Nog 3 projecten tot april voor mijn personeel. En dan?’ Ja, en dan… Dit is zijn verhaal.

Aan hoogwerkers hangen spandoeken. ‘De PAS gaat ons nekken als ze dit niet recht gaan trekken’. En ‘ze’ is de politiek. ‘Regering krijg de tering’ is een wat minder genuanceerde variant. Ook her en der de inmiddels bekende protestvlag: het omgekeerde roodwitblauw. Voor het podium hebben zich zo’n duizend ondernemers en werknemers uit de bouw verzameld. Dat hadden er veel meer kunnen zijn; de rest kan door de files niet op tijd zijn.

De vier initiatiefnemers van ‘Grond in verzet‘ vertellen op het podium dat ze nog geen drie weken geleden met deze actie zijn begonnen. ‘Eigenlijk zijn wij niet van het protesteren, maar van het problemen oplossen. We willen hier helemaal niet staan. We willen gewoon met zijn allen aan het werk gaan en blijven. Het Malieveld maken we straks weer netjes, zoals we gewend zijn. De politiek moet ook zijn rommel opruimen.’

‘bedenk nou niet van alles in den haag dat in de praktijk niet werkt’

Op het veld staat Hillechien Klunder. Voor dag en dauw is ze opgestaan in het Drentse Annen, waar zij samen met haar man een aannemersbedrijf heeft. ‘Het kan zo niet langer. Alles ligt stil, er wordt geen vergunning meer afgegeven. We hebben het nu nog druk, maar ik voorzie grote problemen voor volgend jaar.’ Haar boodschap voor de politiek: ‘Luister alsjeblieft naar ons. Ga nou niet in Den Haag van alles bedenken dat in de praktijk niet werkt. In onze buurlanden liggen de drempelwaarden voor stiksof en PFAS veel hoger. Dan kan het hier toch ook?’

Sinds geen bedrijf nog zand of slib durft te verplaatsen uit angst voor PFAS liggen projecten stil. Nóg een crisis. ‘Ik ben bijna failliet.’ Lees hier het hele verhaal.

Veel brancheorganisaties hebben zich bij de actie aangesloten en melden zich ook op het podium. Wim van Mourik, voorzitter van Cumela, de brancheorganisatie voor ‘groen, grond en infra’ stort een emmer grond leeg: potgrond uit het tuincentrum, dat volgens de huidige norm te veel PFAS-stoffen bevat. Maar dat dus wel gewoon verkocht mag worden. Om aan te geven dat die norm te streng is. Tot de politiek zegt hij: ‘Laat je trots varen en neem je verlies.’

Nieuwe normen beloofd

VNO-NCW-voorzitter Hans de Boer spreekt namens Jacco Vonhof van MKB-Nederland, want die staat ook nog in de file. ‘De politiek is te veel met zichzelf bezig en luistert te weinig naar ondernemers en de mensen in het land.’ Hij zegt boos te zijn, maar vraagt de demonstranten wel om een respectvol applaus voor de vier bewindslieden die bereid zijn om op het podium te verschijnen om een manifest in ontvangst te nemen. Naast Schouten en Van Veldhoven zijn dat minister Wiebes van Economische Zaken en staatssecretaris Knops van Binnenlandse Zaken.

‘Dit land gaat níet op slot’, bezweren de vier meermaals. ‘Laten we elkaar geen angst aanpraten, er kan best nog wel wat’, zegt Van Veldhoven. En er komen ‘heel snel’ nieuwe, werkbare normen voor PAS en PFAS. Maar de demonstranten willen ‘nu-nu-nu’ actie. De bewindslieden verlaten het podium met applaus én boe-geroep.

Belofte maakt schuld

Ondernemer Daan van der Vorm heeft een cardboard uitsnede meegenomen van zijn collega-directeur Hans Meurs. Is die er toch een beetje bij. Meurs is namelijk vandaag wél aan het werk gegaan bij hun bouw- en projectontwikkelingsbedrijf in Papendrecht. Zo’n 500 mensen hebben ze in dienst, dus er staat heel wat op het spel. Daarom is Van der Vorm erbij in Den Haag. ‘Projecten waar we wel op gerekend hebben in prognoses, worden nu enorm vertraagd. Dat gaat geld kosten en dat baart ons grote zorgen.’ Toch gaat hij met een ‘redelijk goed gevoel’ naar huis. ‘De politici op het podium hebben toegezegd dat de drempelwaarden omhoog gaan. Als dat echt zo is, dan zijn er al heel wat problemen opgelost. Daar kunnen we ze aan gaan houden.’

Rond 13.00 uur is de demonstratie voorbij. De eerste wagens verlaten het Malieveld. En het ‘schone’ zand dat eerder in een gezamenlijke actie was gestort, wordt weer netjes opgeschept en ingeladen.

Video met Hillechien Klunder en Daan van der Vorm

Op de hoogte blijven van onze leukste artikelen?Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.