De transportsector: dat was toch die sector die zich fel verzette tegen milieuzones? Klopt, maar dat is nu verleden tijd. Transport en Logistiek Nederland wil in 2025 zero uitstoot in de binnenstad. Plus een betere luchtkwaliteit. En dat zou zomaar kunnen lukken.
Het kabinet moet als de wiedeweerga een plan opstellen om de luchtkwaliteit zo snel mogelijk te verbeteren. Dat volgt uit de uitspraak van de rechter in een kort geding dat Milieudefensie had aangespannen naar aanleiding van de overschrijding van de Europese norm voor luchtkwaliteit. Vooral langs de snelwegen en in binnensteden wordt die norm overschreden.
Nederland heeft al wel zo’n luchtkwaliteitsplan opgesteld, alleen is dat volgens Milieudefensie én de rechter te vaag. Er zijn concrete maatregelen met snel resultaat nodig. En dát zou weleens kunnen betekenen dat het kabinet besluit tot het instellen van milieuzones op plekken waar de norm wordt overschreden.
De transportsector heeft zich eerder altijd tegen milieuzones verzet, maar Arthur van Dijk, voorzitter van Transport en Logistiek Nederland (TLN) ziet in dat ze onvermijdelijk zijn.
Meneer van Dijk, waarom bent u ineens vóór milieuzones?
'Ten eerste: wij spreken over milieugebieden, om het onderscheid met de huidige zones aan te geven. Als we ons blijven verzetten, kom je steeds meer in de sfeer van verdere zonering en verboden terecht. Wij spelen liever een leidende rol in plaats van een lijdende. Er zijn ook genoeg leden van ons die willen verduurzamen. Ze proberen minder kilometers te maken en werken samen met andere transportbedrijven in het kader van multimodaliteit: wat is waar het meest geschikte vervoermiddel?'
'Daarom leggen we de lat hoog. In 2025 willen we zero emissie in de binnensteden. Met bijvoorbeeld elektrisch vervoer en groene brandstof ter vervanging van diesel. Het huidige scenario van de overheid gaat uit van 2030.'
‘Het transport speelt liever een leidende dan een lijdende rol'
En de huidige milieuzones dan?
'Er is heel veel variatie tussen de verschillende milieuzones, en dat is nooit goed voor ondernemers. Want dan kun je de ene stad wel in met je spullen, en de andere stad niet. De milieuzones in deze vorm kunnen zelfs juist voor méér vervuiling zorgen, omdat ondernemers worden gedwongen om te rijden of omdat een vrachtauto zijn goederen moet overladen in een aantal bestelauto's. De producten moeten toch naar hun plaats van bestemming, en dat is óók de binnenstad. Je kunt goederen niet massaal dumpen aan de stadsgrens.'
Milieuzones: die hebben we toch al?Klopt. Amsterdam weert vracht- en bestelwagens (voor 2000) van een bepaalde leeftijd die op diesel rijden. Ook in Rotterdam en Utrecht zijn milieuzones en worden ook bepaalde personenauto's niet toegestaan. In beide steden geldt dat voor dieselauto's van voor 2001. Rotterdam weert ook benzineauto's van voor 1992. Utrecht wil vanaf 2015 alle vracht- en bestelauto's op diesel en benzine uit de binnenstad weren.
Wat is nodig om zero uitstoot voor 2025 te bereiken?
'Samenwerking met de gemeenten om de huidige versnippering van milieugebieden tegen te gaan. Gemeenten gebruiken bijvoorbeeld verschillende definities voor wat de binnenstad is. Daar moet duidelijkheid over komen. Er moeten ook genoeg voorzieningen zijn, zoals oplaadpunten voor elektrische voertuigen en plekken buiten de binnenstad waar goederen kunnen worden overgeladen.'
'Zero uitstoot lukt alleen als transport geen sluitpost is'
U mikt op elektrische vrachtauto’s om de luchtkwaliteit te verbeteren?
'De verwachting is dat die vanaf 2020 in productie gaan. We moeten zorgen dat een deel van die vrachtwagens in Nederland terechtkomt, want we concurreren met grote landen als Frankrijk en Duitsland. Onze vraag moet in omvang interessant genoeg zijn voor producenten van vrachtauto's. Om de transitie naar elektrisch te versnellen, kan de overheid met subsidie een stimulerende rol spelen. Want transportondernemers zullen toch eerst moeten investeren in nieuwe vrachtauto's voordat ze er profijt van hebben.'
Wat moeten gemeenten die milieuzones overwegen nu in elk geval níet doen?
'Milieugebieden instellen zonder overgangstermijn. Als een transportondernemer net een vrachtauto heeft gekocht die aan de Euro 6-limiet voldoet (uitstootnorm; red.), dan kan een gemeente niet ineens stellen dat die in 2025 de binnenstad niet meer in mag. Dan moet je een overgangsperiode tot 2030 instellen. Dus wel een grens stellen, maar met in achtneming van wat haalbaar is voor ondernemers. En dan is het natuurlijk niet zo dat zo'n overgangsperiode ook geldt voor ondernemers die in 2025 zo'n auto aanschaffen, want die konden weten wat de consequenties daarvan zijn.'
‘Maar als je zero uitstoot wilt bereiken, moet alles aan de norm voldoen. Dus ook bestelauto's, personenauto's en tweetakt brommers. Die mogen dan ook niet ongestraft blijven rondrijden.'
'Verduurzaming kost geld. Een biokip is ook duurder dan een plofkip'
Is de transportsector klaar voor deze transitie?
'Momenteel gaat het goed in het transport. Ondernemers moeten soms nee zeggen tegen een opdracht, en kunnen moeilijk nieuwe mensen krijgen. Alhoewel dat laatste ook een negatief punt is. Maar belangrijker is de prijs van transport, die is nu te laag. Het is een sluitpost, terwijl het een integraal onderdeel van de productieketen moet zijn. Zonder transport staat alles stil.'
'Verduurzaming kost geld. Daar zal Nederland aan moeten wennen, dus ook de verladers, onze opdrachtgevers. Een biokip is ook duurder dan een plofkip.'
