6 jaar in vogelvlucht: de vele gezichten van Hans de Boer

Van aanjager tot activist: in zijn ruim zes jaar als werkgeversvoorzitter nam Hans de Boer vele gedaantes aan. En soms waren ze nogal verrassend. Want wie had verwacht dat een werkgevers­voorzitter ooit een demonstratie zou leiden? Hoe dan ook: dit zijn de zes gedaantes die het meest zijn bijgebleven.

Pensionado

Iedere werkgeversvoorman wil graag een akkoord hebben gesloten tijdens zijn voorzitterschap. In 2018 zag het er niet naar uit dat dat zou lukken op het terrein van de pensioenen, een langslepend dossier. Het Nederlandse – veelgeroemde – pensioenstelsel moest op de schop om het betaalbaar te houden. De vakbeweging kreeg het voorstel echter niet voorbij de leden. Maar zie, een halfjaar later lag er toch een pensioenakkoord op hoofdlijnen. 

Tekst gaat verder na de foto 

Een meer persoonlijk pensioen dat meebeweegt met de economie. Met een langzamere stijging van de AOW-leeftijd, wat 4 miljard euro gaat kosten. ‘Een gigantisch bedrag dat we niet uit kunnen geven aan innovatie, wegen of veiligheid. Maar een goede sociale infrastructuur is óók van belang voor de samenleving waarin we leven en ondernemen’, zei Hans de Boer in 2019. Dit voorjaar was er een akkoord over de nadere invulling. 

Tekst gaat verder na de foto

Weerman

In de tijd van Hans de Boer is er nóg een akkoord gesloten: het Klimaatakkoord. Niet dat van Parijs natuurlijk, maar de Nederlandse ‘vertaling’ daarvan. Daar waren in eerste instantie bedrijven en branches bij betrokken aan de zogenoemde Klimaattafels, maar De Boer hield een oogje in het zeil om te voorkomen dat de kosten voor bedrijfsleven (en burger) te zeer zouden oplopen. Uiteindelijk bleken die kosten volgens het Centraal Planbureau mee te vallen. ‘Toch zal de overheid haar rol moeten pakken en bedrijven en burgers moeten helpen om hun investeringsangst te overwinnen.’ En wat de overheid vooral níet moet doen: een puur Nederlandse CO2-heffing invoeren voor bedrijven die al onder het Europese CO2-handelssysteem vallen. Want dat zou die bedrijven op achterstand zetten ten opzichte van hun buitenlandse concurrenten. Die vaak minder energie-efficiënt zijn. ‘Zo jaag je bedrijven en banen het land uit.’ Heeft hij voor niks zijn best gedaan om ze hier te houden en te halen.

Tekst gaat verder na de foto

Aanjager

De oprichting van een databank met topvrouwen in de dop, samen met voormalig minister van OCW Jet Bussemaker, dát was de verdienste van Hans de Boer. Zodat bedrijven die – wellicht onterecht – klaagden dat ze geen topvrouwen konden vinden voor hun raden van commissarissen en raden van bestuur op hun wenken werden bediend. Uiteindelijk mondde de databank uit in Stichting Topvrouwen. Want ‘moedeloos’ werd hij ervan, die trage doorstroming van vrouwen naar de top, zei Hans de Boer in 2016. Die toon veranderde nadat hij zich zelf ging inspannen. Op borrels sprak hij volgens Bussemaker topmannen streng aan en kwam hij met namen van potentiële topvrouwen. In 2019 luidde hij de ‘nood­gong’ in Euronext. Alle inzet ten spijt kwam er toch een ingroeiquotum voor vrouwen in raden van commissarissen. Want de aantallen groeiden weliswaar, maar te langzaam. Eerder noemde hij quota ‘een zwaktebod’. Nu was hij voorstander. Want als het niet gaat zoals het moet, moet het maar zoals het gaat.

Tekst gaat verder na de foto 

Missionaris

Ruim veertig buitenlandse handelsmissies leidde Hans de Boer in de zes jaar van zijn voorzitterschap. China en Vietnam deed hij zelfs drie keer aan in die tijd. ‘Ik vind het heel inspirerend om ondernemers op zo’n missie mee te maken en te zien hoe dapper en doelgericht zij de buitenlandse markt bewerken. Daar krijg ik goede moed van, omdat het toont hoeveel ondernemerschap er in Nederland zit’, zei hij in 2014. Het verkopen van Nederland en het Nederlandse bedrijfsleven in het buitenland hoefde je hem niet te leren. Dat deed hij volgens minister Kaag van Buitenlandse handel wel op zijn eigen manier: met de directheid waar Nederlanders om bekend staan en die niet altijd diplomatiek wordt gevonden. Maar De Boer kwam er altijd mee weg, aldus Kaag. Zij ‘beloonde’ hem begin dit jaar met het Ereteken van Verdienste van het ministerie. En dat deed hem toch wel wat.

Tekst gaat verder na de foto

Investeerder

Investeren, investeren, investeren, was de boodschap van Hans de Boer in zijn jaren als werkgeversvoorzitter. Met grote projecten stimuleren we de economie, de werkgelegenheid en we krijgen er ook nog eens iets moois voor terug. Zoals bijvoorbeeld Schiphol op Zee en de Lelylijn, dé spoorlijn naar het Noorden. Of investeringen in kunstmatige intelligentie en infrastructuur rond Schiphol. Met een gedeelde inzet van de overheid en het bedrijfsleven kunnen die projecten betaald worden uit een investeringsfonds, redeneerde De Boer. ‘De politiek heeft het altijd maar over het verdelen en veel te weinig over het verdienen’, zei Hans de Boer vorig jaar in de Telegraaf. ‘Zo’n investeringsfonds zou een goede manier zijn om ook eens geld te steken in ons economische verdienvermogen.’ En er werd geluisterd: op Prinsjesdag 2019 kondigde het kabinet aan een investeringsfonds te gaan onderzoeken. Al eerder werd InvestNL werkelijkheid, de investeringsbank waar De Boer ook al vaak voor pleitte.

Tekst gaat verder na de foto

Activist

Grappend zei Hans de Boer dat hij zijn roeping had gemist: hij had vakbondsvoorzitter moeten worden. De aanleiding: de demonstratie van de bouwers op het Malieveld in oktober 2019 tegen het overheidsbeleid rondom stikstof en pfas. Het wás ook een bijzonder gezicht. De Boer hield een vlammende toespraak en zei: ‘Mensen uit de politiek, vergeet niet: wij ondernemers verdienen hier de centen. Wij maken de banen en zorgen voor belastinginkomsten. En jullie moeten naar ons luisteren.’ Om af te sluiten met de befaamde woorden: ‘Nu! Nu! Nu!’ Menigeen reageerde geschrokken, maar het paste De Boer wel. In de jaren ervoor liet hij ook vaak zijn gezicht in de media zien als ondernemers het slachtoffer dreigden te worden van falend overheidsbeleid. Hans de Boer als vakbondsvoorzitter? Nee hoor, ook een werkgeversvoorzitter kan activistisch zijn. Dat heeft De Boer de afgelopen zes jaar wel bewezen.