Protectionisme heeft een prijs, en het mkb betaalt die rekening

Wie betaalt nu eigenlijk de rekening van protectionisme? Het was een van de vragen die voorbij kwam tijdens de Week van de Globalisering, een meerdaags event dat georganiseerd werd door het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het antwoord van Loe Franssen van het CBS hierop zal u waarschijnlijk verbazen. Het zijn namelijk níet de grote internationaal georiënteerde bedrijven die hier het meest onder te lijden hebben, maar juist het midden- en kleinbedrijf. Terwijl het mkb goed is voor ‘slechts’ 20 procent van de import, draaien ze namelijk op voor 35 procent van de afgedragen tarieven.

Hogere invoertarieven

Daar zijn verschillende redenen voor. Zo lukt het multinationals een stuk beter om invoertarieven deels (gemiddeld 44 procent) door te berekenen naar hun buitenlandse leveranciers. Voor andere importeurs zit dat er niet in: zij dragen deze kosten helemaal zelf. Ook opvallend is dat voor producten die uitsluitend door het mkb worden geïmporteerd hogere invoertarieven gelden dan producten die uitsluitend door het grootbedrijf ingevoerd worden.

Handelsoorlog

Alsof dit nog niet erg genoeg is, neemt protectionisme sowieso een steeds hogere vlucht. Na decennia van gestaag dalende invoertarieven, werden onder Trump de internationale verhoudingen tussen de grote machtsblokken op scherp gezet. Een streep door TTIP/TPP, een handelsoorlog met China en meerdere rondes van hogere invoertarieven op de handel tussen de VS en Europa. En laten we dichter bij huis de gevolgen van de Brexit niet vergeten, waar op de valreep nog een handelsakkoord tussen het VK en de EU werd gesloten, waarmee nieuwe invoerheffingen werden voorkomen.

Andere handelsbelemmeringen

Maar niet alleen invoertarieven zorgen voor hogere kosten, ook andere handelsbelemmeringen, ook wel non-tarifaire belemmeringen genoemd, dragen daar aan bij. Zo krijgt het Nederlandse bedrijfsleven te maken met grensformaliteiten, het aantonen van de ‘Rules of Origin’, certificering, controles en files. Dit vraagt om veel uitzoekwerk en extra mankracht. De cijfers laten dit ook zien – zo kampt de sierteeltsector dat exporteert naar het VK met 12 procent hogere exportkosten.

Inzetten op handelsakkoorden

Om de effecten van protectionisme tegen te gaan, is het belangrijk om te blijven inzetten op het sluiten van handelsakkoorden. Handelsakkoorden minimaliseren tarifaire en non-tarifaire handelsbelemmeringen en helpen zo het mkb om te exporteren naar het buitenland. Voor iedereen die handelsakkoorden alleen associeert met de belangen van multinationals een waardevolle les.

Robin Biersma

Beleidssecretaris Internationaal Ondernemen