Koopt Nederlandsche waar, dan helpen wij elkaar! Dat was de slogan in de jaren dertig van de vorige eeuw om de economie aan te zwengelen. De Verenigde Staten gebruiken nu een soortgelijke slogan (Buy American) om de verduurzaming van de eigen economie van de grond te krijgen. President Joe Biden steekt bijna 400 miljard dollar in dit project, onderdeel van de Inflation Reduction Act (IRA). Goed voor het klimaat, maar niet voor ons!
Subsidies
Amerika wordt op deze manier (nog) aantrekkelijker als vestigingsplaats voor de industrie. Het had al het voordeel van lage energieprijzen. Daar komen nu allerlei duurzame subsidies bij, plus de verplichting zoveel mogelijk Amerikaanse bedrijven in te schakelen. Zo moet de accu van een elektrische auto Amerikaans zijn.
Nieuwe ketens
Ondertussen zuchten Nederland en Europa onder hoge energieprijzen. Een deel van industrie heeft de productie al tijdelijk stil moeten leggen. De volgende stap is dat bedrijven niet investeren in verduurzaming in Europa maar in de VS. Er ontstaan nieuwe productie- en toeleveringsketens, en als die eenmaal goed lopen is het vaak ‘weg is weg’: die ketens komen niet meer terug naar Europa.
Ook versnellen
Het goede nieuws is: we kunnen er iets tegen doen. Niet alleen door de agressieve Amerikaanse aanpak aan te kaarten bij de WTO, maar vooral door zelf beter en sneller te verduurzamen. Want het internationale handelsoverleg bij de WTO ligt al een tijdje stil. Daar hoeven we geen heil van de verwachten. Van zelf sneller verduurzamen wél. Dat hebben we bovendien zelf in de hand.
Sneller vergunning
Geld is niet het probleem. Nederland heeft een klimaatbudget van 35 miljard euro, al is nog niet duidelijk hoe dit precies ingezet gaat worden. Dat is wel nodig om bijvoorbeeld de investeringen van bedrijven in waterstof op gang te krijgen. Daarnaast zullen we moeten versnellen bij de aanleg van infrastructuur voor verduurzaming, inclusief de afvang en opslag van CO2. Dat betekent natuurlijk wel veel kortere vergunningsprocedures. Ook dat moeten we kunnen regelen.
Gewoon doen
Het is tijd om alle zeilen bij te zetten om te zorgen dat de industrie in Europa niet sneuvelt. En dat is vooral een kwestie van doen én het bieden van duidelijkheid.
Emile Rodenhuis
Beleidssecretaris energie en klimaat
