2G of 3G? Oók zorgen voor vitaliteit van onze digitale infrastructuur

2G of 3G, het beheerst het maatschappelijk debat. Even schakelen voor de digitale sector want daar woedt de discussie vooral over 5G en 6G. Lukt het ons om onze topkwaliteit digitale infrastructuur op orde te houden? Waarom is dat een issue, zul je misschien denken?  

Niveau digitale infrastructuur

Kom je wel eens in het buitenland, dan herken je het wel: even iets willen opzoeken op je mobieltje en geen goede verbinding hebben. Het maakt bewust van het feit dat de digitale infrastructuur in ons land niet alleen van een prima niveau is, maar ook dat we dat vanzelfsprekend vinden. Maar zo vanzelfsprekend is het niet.

Efficientere digitale infrastructuur

De digitale infrastructuur is niet zoveel anders dan onze vervoersinfrastructuur. Wegen zijn verbindingen en vormen samen een netwerk. Datacenters zijn de parkeergarages voor alle data en zijn vaak ook knooppunten. Daarnaast zijn er internationale verbindingen, geen snelwegen maar zee- en landkabels. Al met al een complex, maar samenhangend geheel. Verschil is dat het verkeer er nog harder groeit dan op weg en spoor. Statistieken over de hoeveelheid getransporteerde of opgeslagen data laten jaar na jaar double digit groei zien. En dus moet er geïnvesteerd worden. Meer data van A naar B brengen betekent dat er weer een nieuwe generatie, nog efficiënter digitaal wegennet nodig is.

Goed beleid en stevige investeringen in 5G

In die zin zijn de fysieke en digitale infrastructuur dus goed met elkaar te vergelijken. Er moet goed onderhoud zijn, we moeten innovatie stimuleren en er zijn stevige investeringen nodig. Wat wél echt wezenlijk anders is: waar de fysieke infrastructuur wordt betaald uit belastinggeld wordt de digitale infrastructuur vooral privaat bekostigd. Sterker nog, met veilingen levert het de staat zo af en toe ook nog behoorlijk wat geld op. 

Frequenties mobiele netwerken

Van de overheid mag je dan op zijn minst verwachten dat ze beleid voert met een goed oog voor het specifieke karakter van de digitale infrastructuur. Deze moet end-to-end op orde zijn: de zwakste schakel bepaalt hoe goed onze infrastructuur is. Is er voldoende zeekabelcapaciteit, is er ruimte voor opstelpunten en zijn de goede frequenties beschikbaar voor mobiele netwerken? Kunnen datacenteruitbreidingen goed worden ingepast in de lokale omgeving? En is de energievoorziening op locatie afdoende ? En hoe zorg ik voor een veiling die niet uitgaat van maximale opbrengsten voor de staat, maar voor maximale mogelijkheden voor innovatieve toepassingen?

Scheuren in het wegdek

Je raadt het al, ik vind dat er een stap bij moet. Onze digitale infrastructuur is vanouds goed op orde, maar er zitten wel degelijk scheuren in het wegdek. De veiling van mobiele frequentieruimte is tot nader order uitgesteld. De duurzame ontwikkeling van datacenters gaat gepaard met veel onzekerheden. Die vraagt om goede afstemming tussen overheden, infrastructuurbedrijven en gebruikers. En van politiek en overheid om duidelijke kaders voor de lange termijn. Niet voor niets pleitte de datacenter-sector onlangs voor meer landelijke regie van de overheid.

Kortom: willen we ook in de toekomst kunnen vertrouwen op een duurzame digitale infrastructuur dan moeten we daar nú de voorwaarden voor scheppen. 

Stijn van Butselaar

Beleidssecretaris Digitalisering