Geachte dames en heren,
Graag willen VNO-NCW en MKB-Nederland onderstaande onder uw aandacht brengen voor de bespreking in het Algemeen Overleg Arbeidsomstandigheden van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op 11 november a.s.
Het ingezette arbeidsomstandighedenbeleid werpt zijn vruchten af
De evaluatie van de Arbeidsomstandighedenwet en met name de wetswijzigingen per 1 juli 2017 geven een positief beeld. Belangrijk is dat ongeveer de helft van de bedrijfsartsen voldoende tijd ervaart te hebben voor het adviseren over preventie en voor werkplekbezoek. Zonder COVID-19 zou dit percentage nog hoger kunnen zijn. Uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden onder werknemers (NEA enquête) blijkt, dat het merendeel van de ondervraagden veel tot heel veel vertrouwen heeft in de onafhankelijkheid van de bedrijfsarts en dat 1/3 van de ondervraagden hier neutraal over is. Eenzelfde beeld blijkt uit de evaluatie van Capgemini onder bedrijfsartsen. Het ingezette arbeidsomstandighedenbeleid werpt zijn vruchten af.
Arbovisie 2040
Mede vanuit dat positieve beeld willen VNO-NCW en MKB-Nederland naar de toekomst kijken. Wij zien uit naar het advies, dat de staatssecretaris van SZW aan de SER zal vragen. Mede tegen de achtergrond van veranderingen op de arbeidsmarkt willen wij met de werknemersorganisaties naar verdere verbeteringen zoeken. Daarbij gaat het niet om meer regelgeving, maar om regels en praktijk beter bij elkaar te brengen.
Wat betreft de systeemverplichtingen kunnen verbeteringen in de naleving van de risicoinventarisatie en -evaluatie (RI&E) en de registratie van chemische stoffen worden bereikt door regelgeving beter toepasbaar te maken. Dat is ook één van de belangrijke elementen in het vier jaar durende project van het ministerie van SZW.
In dit verband willen wij graag wijzen op de centrale handreiking die VNO-NCW en MKB-Nederland tezamen met FNV en CNV hebben gemaakt. Die handreiking helpt bedrijven om het risico van COVID-19 op een eenvoudige manier in hun RI&E op te nemen.
Alcohol-, Drugs- en Medicijnbeleid
Bedrijven ervaren in toenemende mate, dat werknemers onder invloed zijn van alcohol en/of drugs en daardoor hun werk niet zonder risico's kunnen uitoefenen. De werkgever is aansprakelijk voor ongevallen, die in zijn bedrijf plaatsvinden. Het blijft onbekend of een werknemer, die een ongeval heeft gekregen onder invloed was van alcohol en/of drugs. Deze problematie speelt bijvoorbeeld in energiecentrales, hoogspanningsmasten, op daken, in de havens bij laden en lossen van schepen, met kranen, in de chemie, in de zorg, etc. werken.
Veilig en gezond werken moet niet in gevaar kunnen worden gebracht door het gebruik van alcohol, drugs of medicijnen en werkgevers moeten hun verplichtingen uit de Arbeidsomstandighedenwet kunnen nakomen. Werkgevers willen daarom dat het mogelijk wordt te kunnen testen op het gebruik van alcohol, drugs en medicijnen, als sluitstuk van een deugdelijk Alcohol-, Drugs- en Medicijnbeleid.
De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG-Verordening) staat testen op dit moment niet toe, tenzij er een formele grondslag is in de wet. Dit is nu het geval in de Luchtvaartwet, de Spoorwegwet en de Wegenverkeerswet.
Het Trimbosinstituut signaleert een toenemend gebruik van alcohol en drugs. Omdat werkgevers niet mogen laten testen, zijn er geen gegevens dat dit ook op de werkplek een rol speelt. Dat mag echter geen obstakel zijn om niet tot wetgeving te komen. VNO-NCW en MKB-Nederland doen een beroep op u om zorgvuldige wetgeving mogelijk te maken waarvan het sluitstuk het testen is.
Commissie Heerts
In mei van dit jaar bood de Commissie Heerts haar rapport aan de staatssecretaris van SZW en aan de voorzitters van VNO-NCW en FNV aan. VNO-NCW en FNV onderschrijven de conclusies van de Commissie Heerts. Uitvoering van die conclusies zal een einde maken aan jarenlange voortslepende procedures en hoge kosten in specifieke situaties van werken met kankerverwekkende stoffen en daaruit voortvloeiende ziekte en schade.
Een verkenner zal voorstellen doen over de uitwerking en uitvoering van de conclusies en aanbevelingen. VNO-NCW en MKB-Nederland willen graag twee punten benadrukken: het moet gaan om een adequate en werkbare en beperkte lijst van aan ernstige stoffen gerelateerde beroepsziekten. En evenals bij de kennisinfrastructuur geen nieuwe instituten zullen worden opgericht en zal worden aangesloten bij de bestaande kennisinfrastructuur, zou ook voor de medische causaliteit het beste geen nieuwe instituten moeten worden opgericht. We denken aan een panel van deskundigen boven een nieuw op te richten beoordelingsinstituut. Dat bevordert slagvaardigheid en voorkomt uitvoeringstechnische en administratieve belasting.
Toezicht en handhaving
Uit het jaarverslag van de Inspectie-SZW over 2019 blijkt, dat de Inspectie-SZW 15% van de opgelegde boetes (gedeeltelijk) aan werkgevers die daartegen met succes bezwaar tegen hadden gemaakt, heeft terugbetaald. Na inwerkingtreding van de Fraudewet in 2013 zijn er door de Inspectie-SZW 20.000 boetes opgelegd tot een bedrag van ruim € 200 miljoen. Met de Fraudewet zijn de sanctiemogelijkheden fors aangescherpt met als doel misbruik en fraude tegen te gaan.
Veel werkgevers hebben geen bezwaar gemaakt vanwege de langdurige procedure en daarmee verbonden kosten. VNO-NCW en MKB-Nederland verzoeken hierbij de mogelijkheid te creëren van rechtsherstel voor ondernemers die een veel te hoge boete hebben betaald, maar niet in bezwaar en beroep zijn gegaan en verder die boetes alsnog terug te storten.
In haar toezicht en handhaving heeft de Inspectie-SZW tot taak overtredingen en misstanden tegen te gaan. VNO-NCW en MKB-Nederland vinden dat de Inspectie SZW werkgevers tevens guidance moeten bieden bij naleving van regels: niet de boetes moeten het toezicht- en handhavingskader aanvoeren, maar het verbeteren van de werkwijze in bedrijven. Die stimulerende aanpak zal substantieel bijdragen aan veiligheid en gezondheid van werknemers.
Hoogachtend,
Mw. G. Dolsma
Plv. Directeur Beleid
Geachte dames en heren,
Graag willen VNO-NCW en MKB-Nederland onderstaande onder uw aandacht brengen voor de bespreking in het Algemeen Overleg Arbeidsomstandigheden van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op 11 november a.s.
Het ingezette arbeidsomstandighedenbeleid werpt zijn vruchten af
De evaluatie van de Arbeidsomstandighedenwet en met name de wetswijzigingen per 1 juli 2017 geven een positief beeld. Belangrijk is dat ongeveer de helft van de bedrijfsartsen voldoende tijd ervaart te hebben voor het adviseren over preventie en voor werkplekbezoek. Zonder COVID-19 zou dit percentage nog hoger kunnen zijn. Uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden onder werknemers (NEA enquête) blijkt, dat het merendeel van de ondervraagden veel tot heel veel vertrouwen heeft in de onafhankelijkheid van de bedrijfsarts en dat 1/3 van de ondervraagden hier neutraal over is. Eenzelfde beeld blijkt uit de evaluatie van Capgemini onder bedrijfsartsen. Het ingezette arbeidsomstandighedenbeleid werpt zijn vruchten af.
Arbovisie 2040
Mede vanuit dat positieve beeld willen VNO-NCW en MKB-Nederland naar de toekomst kijken. Wij zien uit naar het advies, dat de staatssecretaris van SZW aan de SER zal vragen. Mede tegen de achtergrond van veranderingen op de arbeidsmarkt willen wij met de werknemersorganisaties naar verdere verbeteringen zoeken. Daarbij gaat het niet om meer regelgeving, maar om regels en praktijk beter bij elkaar te brengen.
Wat betreft de systeemverplichtingen kunnen verbeteringen in de naleving van de risicoinventarisatie en -evaluatie (RI&E) en de registratie van chemische stoffen worden bereikt door regelgeving beter toepasbaar te maken. Dat is ook één van de belangrijke elementen in het vier jaar durende project van het ministerie van SZW.
In dit verband willen wij graag wijzen op de centrale handreiking die VNO-NCW en MKB-Nederland tezamen met FNV en CNV hebben gemaakt. Die handreiking helpt bedrijven om het risico van COVID-19 op een eenvoudige manier in hun RI&E op te nemen.
Alcohol-, Drugs- en Medicijnbeleid
Bedrijven ervaren in toenemende mate, dat werknemers onder invloed zijn van alcohol en/of drugs en daardoor hun werk niet zonder risico's kunnen uitoefenen. De werkgever is aansprakelijk voor ongevallen, die in zijn bedrijf plaatsvinden. Het blijft onbekend of een werknemer, die een ongeval heeft gekregen onder invloed was van alcohol en/of drugs. Deze problematie speelt bijvoorbeeld in energiecentrales, hoogspanningsmasten, op daken, in de havens bij laden en lossen van schepen, met kranen, in de chemie, in de zorg, etc. werken.
Veilig en gezond werken moet niet in gevaar kunnen worden gebracht door het gebruik van alcohol, drugs of medicijnen en werkgevers moeten hun verplichtingen uit de Arbeidsomstandighedenwet kunnen nakomen. Werkgevers willen daarom dat het mogelijk wordt te kunnen testen op het gebruik van alcohol, drugs en medicijnen, als sluitstuk van een deugdelijk Alcohol-, Drugs- en Medicijnbeleid.
De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG-Verordening) staat testen op dit moment niet toe, tenzij er een formele grondslag is in de wet. Dit is nu het geval in de Luchtvaartwet, de Spoorwegwet en de Wegenverkeerswet.
Het Trimbosinstituut signaleert een toenemend gebruik van alcohol en drugs. Omdat werkgevers niet mogen laten testen, zijn er geen gegevens dat dit ook op de werkplek een rol speelt. Dat mag echter geen obstakel zijn om niet tot wetgeving te komen. VNO-NCW en MKB-Nederland doen een beroep op u om zorgvuldige wetgeving mogelijk te maken waarvan het sluitstuk het testen is.
Commissie Heerts
In mei van dit jaar bood de Commissie Heerts haar rapport aan de staatssecretaris van SZW en aan de voorzitters van VNO-NCW en FNV aan. VNO-NCW en FNV onderschrijven de conclusies van de Commissie Heerts. Uitvoering van die conclusies zal een einde maken aan jarenlange voortslepende procedures en hoge kosten in specifieke situaties van werken met kankerverwekkende stoffen en daaruit voortvloeiende ziekte en schade.
Een verkenner zal voorstellen doen over de uitwerking en uitvoering van de conclusies en aanbevelingen. VNO-NCW en MKB-Nederland willen graag twee punten benadrukken: het moet gaan om een adequate en werkbare en beperkte lijst van aan ernstige stoffen gerelateerde beroepsziekten. En evenals bij de kennisinfrastructuur geen nieuwe instituten zullen worden opgericht en zal worden aangesloten bij de bestaande kennisinfrastructuur, zou ook voor de medische causaliteit het beste geen nieuwe instituten moeten worden opgericht. We denken aan een panel van deskundigen boven een nieuw op te richten beoordelingsinstituut. Dat bevordert slagvaardigheid en voorkomt uitvoeringstechnische en administratieve belasting.
Toezicht en handhaving
Uit het jaarverslag van de Inspectie-SZW over 2019 blijkt, dat de Inspectie-SZW 15% van de opgelegde boetes (gedeeltelijk) aan werkgevers die daartegen met succes bezwaar tegen hadden gemaakt, heeft terugbetaald. Na inwerkingtreding van de Fraudewet in 2013 zijn er door de Inspectie-SZW 20.000 boetes opgelegd tot een bedrag van ruim € 200 miljoen. Met de Fraudewet zijn de sanctiemogelijkheden fors aangescherpt met als doel misbruik en fraude tegen te gaan.
Veel werkgevers hebben geen bezwaar gemaakt vanwege de langdurige procedure en daarmee verbonden kosten. VNO-NCW en MKB-Nederland verzoeken hierbij de mogelijkheid te creëren van rechtsherstel voor ondernemers die een veel te hoge boete hebben betaald, maar niet in bezwaar en beroep zijn gegaan en verder die boetes alsnog terug te storten.
In haar toezicht en handhaving heeft de Inspectie-SZW tot taak overtredingen en misstanden tegen te gaan. VNO-NCW en MKB-Nederland vinden dat de Inspectie SZW werkgevers tevens guidance moeten bieden bij naleving van regels: niet de boetes moeten het toezicht- en handhavingskader aanvoeren, maar het verbeteren van de werkwijze in bedrijven. Die stimulerende aanpak zal substantieel bijdragen aan veiligheid en gezondheid van werknemers.
Hoogachtend,
Mw. G. Dolsma
Plv. Directeur Beleid