Actieprogramma PFAS, brief aan de VC voor Infrastructuur en Waterstaat van de Tweede Kamer

Geachte dames en heren,

 

Uw Kamer vergadert op 2/2/23 over PFAS & gezondheidseffecten. De PFAS-problematiek is complex; ze wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door gebruik van stoffen in het verleden en de daardoor ontstane historische vervuiling (PFOS, PFOA). Ook door gebruik van in het verleden gemaakte producten kunnen deze stoffen nog steeds via bijvoorbeeld RWZI’s in het milieu terechtkomen. Tegelijk is duidelijk dat stoffen in de PFAS-groep uiteenlopende eigenschappen hebben. De precieze effecten verschillen per specifieke PFAS. De ene PFAS verspreidt zich bijvoorbeeld sneller of is schadelijker dan de andere PFAS. Ook zijn er heel veel PFAS waar nog weinig over bekend is. Van deze PFAS is dus niet duidelijk of ze ongewenste eigenschappen hebben. Ingewikkeld is dat producten gebaseerd op PFAS (of geproduceerd met PFAS) veel kritische toepassingen hebben; ze worden gebruikt in bijvoorbeeld medische hulpmiddelen, (productie van) halfgeleiders, zonnepanelen, windturbines, het maken en gebruiken van groene waterstof, alle vormen van mobiliteit, en componenten in elektronische apparatuur en zijn dus belangrijk voor het goed functioneren van de samenleving en het aanpakken van de uitdagingen van deze tijd, zowel op technologisch-, veiligheids-, gezondheids- als duurzaamheidsgebied.

 

VNO-NCW en MKB-Nederland hechten er belang aan om de nadelige effecten van PFAS voor de gezondheid van mensen zo snel mogelijk terug te dringen, maar dat op een verstandige manier moet worden omgegaan met de hierboven geschetste dilemma’s. De emissies van deze PFAS moet daar waar mogelijk worden geminimaliseerd en ook moet schadelijke PFAS in producten worden teruggedrongen. De Nederlandse industrie werkt hier hard aan (zie o.a. de voorbeelden in de bijlage).

 

Waar alternatieven ontbreken moet via innovatie gezocht worden naar alternatieven, en moeten ondernemers ondersteund worden, zodat uitfasering ook mogelijk wordt. Een verbod op PFAS zonder alternatief leidt ertoe dat allerlei cruciale producten niet meer gemaakt kunnen worden en de technologische en duurzaamheidsambities van Nederland en Europa worden bedreigd.

 

Daarom is cruciaal dat twee zaken met meer urgentie worden opgepakt:

• Versnellen van innovatie om alternatieven voor PFAS te ontwikkelen. Hiervoor moet het bestaande actieprogramma geïntensiveerd worden, en zijn ook meer middelen nodig.
• Betere controle en handhaving van PFAS-houdende producten van buiten de EU om te voorkomen dat PFAS in het milieu blijft komen.

Daar waar PFAS al in het milieu zit, zullen ook maatregelen getroffen moeten worden. Op dit moment ontbreekt echter een goede (financiële) ondersteuning om gronden te saneren, en dreigt het scenario dat bepaalde economische activiteiten en regio’s op slot komen. Daarom is het volgende nodig:

• Het verlengen van de subsidiemogelijkheden voor noodzakelijke bodemsaneringen en het beschikbaar houden van het bestaande budget hiervoor, en niet in de staatskas terug te laten vloeien
• Geen herhaling van PFAS-debacle door onwerkbare normen zonder positieve milieueffecten
• Vergunningen op waterlozingen niet onnodig beperken (regenwater, koelwater)

 

Met vriendelijke groet,

 

Guusje Dolsma
Plv. Directeur beleid