Het Innovatie Attaché Netwerk: China

Het Innovatie Attaché Netwerk (IA-netwerk) van de Nederlandse overheid ondersteunt en stimuleert internationale samenwerking tussen bedrijven, onderzoeksinstituten en overheden op het gebied van innovatie, technologie en wetenschap. In deze serie vertellen de innovatieattachés over hun werk. Dit keer Freek-Jan Frerichs, Jason Jin en Wielande Li van het team in China.   

 

Vertel eens over jullie team.

Frerichs: ‘Het IA-team in China heeft in totaal negen medewerkers. Samen met de collega’s in de Verenigde Staten zijn wij het grootste IA-team van de Nederlandse overheid. Mijn standplaats is Peking, Jason opereert vanuit Shanghai en Wielande vanuit Guangzhou. Onze opdracht is om nieuwe innovatiepartnerschappen te bouwen tussen de overheid, onderzoeksinstituten en het kennisintensieve bedrijfsleven in beide landen. Het doel is om te zorgen voor evenwichtige waardeketens en een meer wederkerige economische relatie tussen Nederland en China. Daarbij zoeken we naar een balans: open waar het kan, beschermend waar het moet.’

 

Hoe zijn de innovatieprestaties van China?

Frerichs: ‘China stond in 2022 op de elfde plaats van de Global Innovation Index – het land klopt dus op de deur van de internationale toptien. China heeft ambities om in 2049, bij het honderdjarig bestaan van de volksrepubliek, een internationaal leidend land te zijn. Die ambities gaan gepaard met serieuze investeringen in wetenschap en innovatie. De R&D-uitgaven bedragen nu ruim 2,4 procent van het bbp en men wil dit opschroeven naar 2,8 procent in 2025.

Traditioneel investeerde China met haar vijfjarenplannen vooral in onderzoek en innovatie in de sectoren zoals luchtvaart, ruimtevaart, maritieme technologie en logistiek. De laatste jaren is daar in de plannen veel aandacht voor  de (digitale) sleuteltechnologieën bij gekomen. De ontwikkelingen gaan snel; op sommige van deze prioritaire gebieden staat China al aan de wereldtop. Denk aan batterijtechnologie, elektrisch vervoer, nanotechnologie en delen van AI en de chemische industrie.’

 

Is jullie werk moeilijker geworden door de geopolitieke spanningen?

Frerichs: ‘Zeker. In Nederland – en breder in de EU en de VS – is de focus verschoven naar de risico’s van samenwerking. De angst is dat er kritieke kennis weglekt. Tegelijkertijd is China zich de afgelopen jaren meer inwaarts gaan keren. Ook Covid en alle reisbeperkingen van de afgelopen jaren hebben het voor ons ingewikkelder gemaakt om vooruitgang te boeken. Op dit moment zijn we bezig met een inhaalslag. Want we moeten niet vergeten dat er ook nog veel wél kan. China is een groot land, met de tweede economie ter wereld en 1,4 miljard inwoners. Onder hen zijn ondernemers en onderzoekers die geen deel uitmaken van het staatsapparaat, die een aanwinst zijn voor ons economische systeem. Nederland heeft dus ook baat bij kennis- en innovatiesamenwerking met China. Zeker als het gaat om de grote maatschappelijke uitdagingen.’

 

Leg uit.

Jin: ‘Twintig jaar geleden waren zonnepanelen de duurste opwekker van stroom, mede dankzij China is de productie vele malen goedkoper geworden. Er valt veel te zeggen over hoe China de dominantie in deze keten heeft opgebouwd en we hebben behoorlijke zorgen over de omstandigheden waaronder zonnepanelen in China worden geproduceerd. Dat gezegd hebbende: de schaal en de kennis van China zijn van groot belang om deze panelen wereldwijd snel en grootschalig in te zetten. Daarnaast is China de grootste producent van batterijen én meer dan de helft van de wetenschappelijke publicaties over opslag en batterijen komt van Chinese onderzoekers. Nederland en de EU willen niet voor niets minder afhankelijk worden van China, maar samenwerking is nog altijd nodig. Dit temeer omdat we zonder een succesvolle energietransitie in China zelf de wereldwijde klimaatdoelen niet gaan halen.’

Frerichs: ‘Er zijn talloze uitdagingen die Nederland en China samen kunnen aangaan. Denk aan de mogelijkheden voor recycling van zonnepanelen, windparken en de batterijen in elektrische auto’s. Hoe voorkomen we dat dit de grote afvalstromen van de toekomst worden?’ 

 

Wat doen jullie voor het Nederlandse bedrijfsleven?

Frerichs: ‘Samen met de collega’s van de bredere economische afdeling op de Nederlandse ambassade ondersteunen wij individuele bedrijven, groepen bedrijven en consortia van kennisinstellingen en bedrijven. Zij kunnen bij ons terecht voor een analyse van de innovatieontwikkelingen in China en de beleidsprioriteiten van de overheid. Wij adviseren bij strategische keuzes, identificeren marktkansen, begeleiden subsidieaanvragen, zoeken Chinese partners en delen best practices van Nederlandse bedrijven die hier al ervaring hebben, bijvoorbeeld op het gebied van intellectueel eigendom. Ook innovatieve bedrijven die kapitaal nodig hebben en worden benaderd door Chinese investeerders, geven wij advies.’

Li: ‘We organiseren ook innovatiemissies en rondetafelbijeenkomsten voor onze stakeholders. Eind februari hebben we bijvoorbeeld een rondetafel georganiseerd voor de topsector chemie. Toen spraken we onder meer over de recycling van plastic. China is de grootste producent en recycler van plastics ter wereld. Het land zoekt naar nieuwe methoden om plastic te recyclen, daarvoor komt ook meer overheidsfinanciering beschikbaar. In Nederland investeert het Nationaal Groeifonds in circulaire plastics. In dit dossier ligt samenwerking dus eveneens voor de hand.’