Europese Commissie presenteert energiestrategie met REPowerEU

REPower EU – ‘Joint European Action for more affordable, secure and sustainable energy’

Op 8 maart publiceerde de Europese Commissie de mededeling genaamd ‘REPowerEU’. REPowerEU is een document waarin handvatten worden geboden voor het verlichten van de energierekening, Europa voorbereiden op de volgende winter en het ultieme doel om de Europese Unie in 2030 volledig onafhankelijk te maken van Russisch gas, olie en kolen. Volgens de Commissie kunnen we deze afhankelijkheid dit jaar al met twee-derde verminderen. REPowerEU is zoals eerder genoemd een mededeling met algemene beleidsvoornemens, er staan geen voorstellen in die direct impact hebben. Het is een aanzet tot concrete (wetgevende) initiatieven, die later dit jaar invulling krijgen.

 

Het plan was initieel bedoeld als aanvulling op de toolbox die in oktober 2021 werd gepresenteerd om lidstaten te assisteren in het nemen van maatregelen tegen de hoge energieprijzen. Door de Russische invasie in Oekraïne heeft de mededeling echter een extra lading gekregen.

 

Wat staat er precies in de mededeling REPowerEU?

Publieke interventie – wetgevende maatregelen – liquide steun en staatssteun

• Richtsnoeren voor lidstaten om te interveniëren in de prijszetting van elektriciteit.
• De Commissie kondigt aan open te staan voor opties die het markmechanisme van de elektriciteitsmarkt optimaliseren. Hierbij moet vooral gedacht worden aan het prijsmechanisme waarmee de prijs van elektriciteit wordt bepaald.
• De Commissie gaat met lidstaten overleggen over het opzetten van een “Temporary Crisis Framework” waarbij lidstaten liquiditeitssteun kunnen geven aan bedrijven die direct of indirect geraakt worden door de hoge energieprijzen (inmiddels gepubliceerd).
• Er wordt gewerkt aan een gericht amendement op de EU ETS. Dit amendement zou meer (sub)sectoren in aanmerking laten komen voor indirecte kostencompensatie binnen het EU ETS.

Weerbaarheid – voorbereidend beleid

De Commissie komt in april 2022 met een wetgevend voorstel (“EU gas storage policy”) om lidstaten ertoe te verplichten hun gasvoorraden elk jaar (voor 1 oktober) voor minimaal 90% te hebben gevuld. Daarnaast moet de gezamenlijke inkoop van gas worden gefaciliteerd, iets wat al een onderdeel was van de toolbox uit oktober 2021.

 

REPower EU – Afhankelijkheid Russisch gas (en andere fossiele grondstoffen)

De Europese Commissie wil onafhankelijk worden van (met name) Russisch gas. In hoofdlijnen denkt de Commissie deze onafhankelijkheid te bereken door onder andere de volgende manieren:

• Diversifiëren gasaanvoer: LNG, biomethaan, waterstof.
• Opschalen van de waterstofeconomie door o.a. ondersteunende wetgeving voor het optimaliseren/opzetten van een geïntegreerde waterstofinfrastructuur.
• Opschalen van gebruik warmtepompen en wind- en zonne-energie. In juni zal de Commissie een strategie presenteren om zonne-energie op te schalen.
• Versimpelen en versnellen van vergunningsverleningsprocedures hernieuwbare energieprojecten. De Commissie zal in mei aanbevelingen doen om de resterende belemmeringen in te complexe administratieve procedures aan te pakken.

Hoe nu verder?

De uitwerking van REPower EU wordt op korte termijn verwacht. Europese regeringsleiders hebben de Commissie gevraag om in mei 2022 een plan te presenteren. Tot die tijd kunnen we een aantal andere uitgewerkte voorstellen verwachten, namelijk:

• 23 Maart 2022: ‘Temporary crisis framework’ gepubliceerd.
• April 2022: ‘EU gas storage policy’
• Mei 2022: aanbevelingen rondom versimpelen vergunningsverleningsprocedures.
• Onbekend: uitbreiden voorwaarden voor indirecte kostencompensatie binnen ETS.