14 MRT, 2025 • Column
Duidelijk stikstofplan nodig voor natuur en economie
Het is onzichtbaar, geurloos en amper zwaarder dan lucht, maar het houdt Nederland in een ijzeren greep. Stikstof. Wegen aanleggen, bedrijfsruimtes bouwen, laadpalen of windmolenparken neerzetten, het is door de stikstofcrisis moeilijk zo niet onmogelijk geworden. Onze natuur én ons bedrijfsleven zijn daar de dupe van. Een recente juridische uitspraak over een nog strenger vergunningstelsel heeft die greep alleen maar vergroot. Het is tijd een duidelijk stikstofplan uit te gaan voeren met heldere, voortvarende doelen. Alleen zo dringen we de uitstoot echt terug, helpen we de natuur en kunnen we de economie draaiende houden.
Schade en frustratie
Zolang er geen duidelijk, waterdicht plan is om stikstofuitstoot in ons land te verminderen, weten ondernemers niet waar ze aan toe zijn. Krijgen ze nou een vergunning voor hun plannen of niet. Plannen om te verduurzamen bijvoorbeeld of om voortaan duurzame energie te gebruiken. Dat willen we toch allemaal? In de Rotterdamse haven alleen al staat er voor bijna 20 miljard euro aan investeringen op het spel. Nu gebeurt er niets en dat leidt alleen maar tot nog grotere schade aan de natuur en frustratie bij de ondernemers die aan de slag hadden willen gaan.
Energiezuiniger
Sinds de recente uitspraak van de Raad van State moet ook nog eens voor elke nieuwe activiteit die tot stikstofuitstoot leidt, een vergunning worden aangevraagd. Zelfs als die nieuwe activiteit, bijvoorbeeld een emissiearme koeienstal of een energiezuinigere productielijn, in de plaats komt voor een oude, soms meer vervuilende, activiteit.
Tijdrovender
De nieuwe werkwijze heeft enorme gevolgen voor onder meer de woningbouw, energiecentrales, vliegvelden. Zelfs Defensie krijgt het lastiger op z’n eigen oefenterreinen. Zeker nu we kijken naar het versterken van onze defensie en weerbaarheid, is dat geen goede ontwikkeling. Sowieso wordt het aanvragen van vergunningen op deze manier tijdrovender en complexer. Dat betekent ook dat het vergroenen trager gaat, zeker omdat de regels met terugwerkende kracht óók gaan gelden voor bestaande activiteiten die zijn gestart op of na 1 januari 2020.
Duidelijke emissiedoelen
Daar is maar een oplossing voor: een goed onderbouwd plan waarin duidelijk staat hoeveel minder stikstof we willen. Dan weten álle partijen waar ze aan toe zijn. Cruciaal daarbij is ook dat alle sectoren bijdragen, gebaseerd op hoeveel ze aan het stikstofprobleem bijdragen. Stel duidelijke emissiedoelen en monitor, registreer en handhaaf op deze doelen. Zo kunnen weer vergunningen worden verleend, en ons land kan eindelijk van het slot. Het verbeteren van de natuur en ruimte geven aan ondernemen duldt geen verdere uitstel.
Richard Mulder
Beleidsadviseur schone leefomgeving