In de tweede helft van dit kalenderjaar neemt Duitsland het EU-voorzitterschap over van Kroatië. Het Duitse voorzitterschap had het begin in moeten luiden van de Conferentie over de Toekomst van Europa: een tweejarige periode, die afgesloten zou worden met het Frans voorzitterschap, waarin een breed maatschappelijk debat over de toekomstige rol van de Europese Unie opgezet zou worden.
Naast het feit dat met deze timing de voorzitterschappen van de twee grootste lidstaten binnen de Conferentie zouden vallen, was het moment ook om andere redenen goed gekozen: het Verenigd Koninkrijk zou de EU net hebben verlaten, een nieuwe Commissie zou zijn aangetreden, de gevolgen van vorige crisis waren onder controle en een tweetal belangrijke transities (groen en digitaal) lagen in het verschiet. Kortom: het Duits voorzitterschap kon zich richten op de lange termijnontwikkeling: niet alleen dat van het Europese beleid, maar ook dat van de EU zelf.
Crisismanagement
Nu is alles anders. Het Duits voorzitterschap zal volgens Michael Clauß, de Permanente Vertegenwoordiger van Duitsland in de EU, beoordeeld worden op basis van het vermogen van de EU om succesvol de huidige crisis door te komen. Plotseling staat crisismanagement dus centraal. Maar kan of zelfs moet crisismanagement ook samengaan met ambities op de lange termijn? Bondskanselier Angela Merkel schrijft aan het Europees Parlement dat Duitsland 'flexibel moet reageren op de crisis en diens economische en sociale gevolgen, maar toch ook moeten blijven aandringen op de aanpak van belangrijke kwesties voor de toekomst'.
De vorige keer dat Duitsland het voorzitterschap overnam was in 2008, vlak na het afkeuren van de Europese grondwet door de Franse en Nederlandse bevolking. Toen wist Merkel de Europese samenwerking weer op de goede baan te krijgen, wat uiteindelijk resulteerde in het tot stand komen van het Verdrag van Lissabon in 2009, wat nog altijd de kern van de Europese samenwerking vormt. Wij vroegen BDI, de vertegenwoordigers van Duitse ondernemers, in hoeverre het voor Duitsland mogelijk is om crisismanagement in deze tijden weer om te zetten in Europese stabiliteit op de lange termijn, en aan welke onderwerpen daarvoor prioriteit moet worden gegeven.
Een sterke Europese industriestrategie
BDI geeft aan dat economisch herstel centraal moet staan in het voorzitterschap. Hiervoor is een sterke Europese industriestrategie, ook op de lange termijn, onmisbaar. Het herstellen van waardeketens en het verdiepen van de interne markt, met name op het gebied van de industrie, moeten hierin volgens BDI de hoofdlijnen zijn.
Ook op andere gebieden pleit BDI voor een progressieve Europese aanpak van economisch herstel. De ondernemersvereniging moedigt het voorzitterschap aan om investeringen in een duurzame en competitieve economie te stimuleren. Duidelijk is dus dat het herstel volgens BDI ook gericht moet zijn op lange termijnambities. De groene transitie is er dan een van, maar ook de ontwikkeling van een interne markt die aan de basis staat van een competitieve economie, verdient veel aandacht.
Inzetten op de mondiale positie van de EU
Ten slotte kaart BDI het belang van internationale handelsovereenkomsten- en verdragen aan. De Duitse ondernemersorganisatie verwacht niet alleen dat het Duitse voorzitterschap een sleutelrol zal spelen in een gebalanceerde handelsovereenkomst met het Verenigd Koninkrijk, maar ook dat het de Commissie ondersteunt in haar aanpak voor het hervormen van de WTO. Bovendien wil BDI dat handelsovereenkomsten met de Mercosur landen worden afgerond en dat, evenals het investeringsverdrag met China.
Naast het investeringsgerichte herstel van de Europese economie, met oog voor stabiliteit, verduurzaming en verdieping van de interne markt op de lange termijn, geeft BDI dus aan dat van groot belang is dat de EU inzet op haar mondiale positie doormiddel van zowel bilaterale als multilaterale handelsovereenkomsten.
Kortom, het voorzitterschap moet er alles aan doen om het economisch herstel te stimuleren en daarmee te zorgen dat de EU economisch sterk uit de crisis komt. Daarbij voldoende aandacht zijn voor de noodzakelijke interne hervormingen en internationale partnerschappen.
