Omscholen = Softwareprogrammeur nodig? Huur een historicus in

Een baan vinden: het was heel lang niet zo eenvoudig. Maar personeel…: poeh, welke ondernemer klaagt er niet over? In een korte serie onderzoekt Forum welke oplossingen er zijn voor het tekort aan arbeidskrachten. Vandaag deel 2: maar UWV kan werklozen toch ook laten omscholen?

 

Lassers, monteurs in de buitendienst en software engineers: ja, graag. Voortman Steel Machinery in Rijssen kan iedereen gebruiken. En er wordt echt alles aan gedaan om personeel te werven: van leerwerkplekken tot werving via social media. ‘Maar het aanbod van techneuten is opgedroogd’, zegt hr-adviseur Marjolein Bomans. En dat terwijl er dus continu vraag is naar technisch personeel.

Voortman is niet het enige bedrijf dat met de handen in het haar zit. Eén op de vijf werkgevers komt mensen tekort. En bij uitzendbureaus, callcenters en in de metaal- en technologische industrie gaat het zelfs om meer dan één op de drie werkgevers. Ondertussen zijn er ruim 1 miljoen mensen in Nederland die zonder betaald werk zitten of meer willen werken, maar dat om wat voor reden ook niet voor elkaar krijgen. Daaronder ook de 274.000 werklozen aan wie UWV een uitkering verstrekt. Hmm… wat klopt er niet aan dit plaatje?

 

Omscholen orthopedagogen en historici

‘Wij zoeken niet alleen naar mensen met een ict-opleiding. Die worden tijdens hun studie benaderd door grote partijen als Ordina of Sogeti. Daar kunnen wij niet tegenop’, zegt John Dieteren. Hij is directeur van ict-trainee-organisatie Ictopus en altijd driftig op zoek naar nieuwe aanwas. Veel van zijn medewerkers hebben bedrijfskunde, wiskunde of natuurkunde gestudeerd. Maar er werken ook een orthopedagoog en een historicus. Want tja, zo redeneert Dieteren, je kunt iemand die niet het juiste diploma heeft natuurlijk ook gewoon omscholen. En daarin speelt ook UWV een rol. ‘Alleen weet UWV niet voldoende wat er aan de vraagkant speelt, en aan welke medewerkers de ict-sector behoefte heeft.’ Belangrijk is dat ze analytische vaardigheden hebben en gemotiveerd zijn om als analist, softwaretester of programmeur te gaan werken. Dieteren: ‘De mensen bij UWV missen inhoudelijke kennis als het gaat om de ict-branche, waardoor ze de juiste potentie van werkzoekenden moeilijk kunnen inschatten.’ Hij vindt zijn kandidaten vooral op eigen houtje. Via social media, en via werving- en selectiebureaus. ‘Ik denk dat UWV veel meer werkzoekenden kan plaatsen of omscholen, als ze beter kijkt naar de persoon achter de kaart.’

 

‘het uwv is nog nooit naar ons toegekomen met: joh, we hebben iemand die met een beetje omscholing heel geschikt is’

 

Wat doet UWV aan omscholen?

‘Komend jaar verwachten we in totaal 500 tot 600 vacatures’, aldus Marianne Riedstra, deputy hr-director Center Parcs Europe. Vooral voor technisch personeel en schoonmakers. ‘UWV is nog nooit naar ons toegekomen om te zeggen: Joh, we hebben iemand die we met een beetje omscholing als techneut bij jullie kunnen plaatsen.’ En die ervaring heeft Bomans van Voortman Steel Machinery in Rijssen ook. ‘Ik ben op de hoogte dat UWV íets doet aan omscholing, maar ze zijn nooit met ons in gesprek gegaan over de mogelijkheden. Terwijl ik hier mogelijk wel kansen zie.’

Riedstra: ‘Wat dat betreft zou UWV ook meer initiatief kunnen tonen. Meer ondernemerschap. Want UWV heeft de tools om werkgevers actief te helpen aan geschikt personeel. Ze hebben budget voor omscholing.’

 

 30 miljoen voor omscholen

Dat klopt, en het gaat om een behoorlijk potje. Betsie Gerrits, hoofd werkgeversdienstverlening van UWV: ‘We hebben 30 miljoen euro scholingsbudget beschikbaar tot 2021, bedoeld voor mensen met een WW-uitkering die een baan willen in een van de zogenoemde krapteberoepen.’ Volgens haar levert UWV veel inspanningen om ruchtbaarheid te geven aan mogelijkheden voor werkgevers. ‘Wij organiseren netwerkbijeenkomsten met werkgevers, webinars. We zetten banenmarkten op voor werkzoekenden, meets & greets. Hierbij wijzen we werkgevers en werkzoekenden op alle mogelijkheden van scholing.’ Overigens moet de uitkeringsgerechtigde altijd de scholingsaanvraag indienen. Maar hoeveel aanvragen er precies zijn gedaan, weet Gerrits niet. Het scholingsbudget is net afgelopen juli gestart.

Daarnaast worden er samenwerkingsafspraken gemaakt met werkgevers. Gerrits. ‘Opleidingsinstituten haken daarbij aan. Met zijn drieën maken we een plan om werkzoekenden om te scholen. Dit gaat om tienduizenden mensen.’ Zo’n 85 grote werkgevers als Albert Heijn, PostNL, KPN of Primark doen mee. Werkzoekenden met een uitkering worden opgeleid en gaan vervolgens aan de slag bij een van die bedrijven. Ook met uitzendconcern Randstad werkt UWV samen om werkzoekenden op te leiden voor kansrijke functies, met behoud van uitkering.

Waar helpt UWV als het gaat om (om)scholing?UWV keert niet alleen uitkeringen uit in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De instantie stimuleert mensen ook om werk te vinden en te houden. Daarbij hoort het geven van informatie over omscholingstrajecten en proefplaatsingen.
UWV heeft een scholingsbudget van ruim 30 miljoen euro tot het jaar 2021 voor het inkopen van scholingstrajecten voor werkzoekenden met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Ze komen in aanmerking voor deze vergoeding wanneer ze een uitkering krijgen, en als ze zich willen omscholen naar een beroep uit de kansberoepenlijst. Verder kent UWV speciale omscholingstrajecten binnen onder meer de ict en techniek. Adviseurs bij de werkgeversservicepunten kunnen vertellen wat de mogelijkheden zijn en welke omscholingstrajecten er bestaan in de regio.
Ook kunnen werkgevers (loonkosten)subsidie krijgen wanneer ze mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk helpen. Verder zijn er middelen beschikbaar uit de verschillende sectorale Opleidingsfondsen. 

Zo kan het ook

Niet weten wat er in de kaartenbakken zit, onbekendheid van het scholingsbudget, een stroperige organisatie. Voor UWV zijn deze verhalen niet nieuw. ‘Maar ik ken ook veel ondernemers met positieve ervaringen’, zegt Gerrits. ‘Er zijn 350.000 werkgevers in Nederland. We kunnen gewoonweg niet aan tafel zitten bij ieder van hen.’

In Limburg gebeurt dat wel. Nou ja, daar zit UWV ook niet bij iedere werkgever aan tafel, maar er wordt wel intensief samengewerkt. Zo is UWV een graag geziene omscholingspartner van ondernemer Helwig Cornelissen. Samen met Ton van Erp is hij eigenaar van Kleurrijk Talent, een technisch opleidingscentrum dat mensen matcht met een baan. UWV en werkbedrijf Senzer zorgen voor de instroom bij Kleurrijk Talent, en na drie maanden gaan de fris geschoolden aan de slag bij de spiksplinternieuwe betonproducent GP Wapening. Dat bedrijf is ook in handen van Cornelissen.

 

‘veel collega’s zouden het uwv een dikke onvoldoende geven: te star’

 

‘Het gaat om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, met een arbeidshandicap, om asielzoekers. Maar er zijn ook uitkeringsgerechtigden die zich willen omscholen’, vertelt Cornelissen. ‘Zo leiden we een voormalige bouwvakker op tot lasser. Hij wilde niet meer in de kou staan en zocht een binnenbaan. En we leiden een oud-vrachtwagenchauffeur op die de uren op de snelweg zat was, gaat aan de slag op de heftruck.’

 

Maatwerk gewenst

UWV kent een vast bedrag van 2.500 euro per persoon voor de omscholing. En daarmee moet het bedrijf het doen. ‘Wij redden het daarmee hoor, maar andere officiële opleidingsinstanties vragen vaak 10.000 euro voor een cursus. Het verschil moet de werkzoekende zelf bijlappen. Dan haken ze af natuurlijk.’

Als Cornelissen UWV een cijfer moet geven? ‘Een 8. UWV heeft het GP Wapening-project groot uitgedragen binnen hun netwerk, het breed in de kijker gespeeld. Het was mijn idee, maar UWV reageerde enthousiast. Ik had al een voorsprong natuurlijk, aangezien ik contact met ze had vanwege Kleurrijk Talent. De gemiddelde ondernemer heeft die contacten niet.’

Cornelissen denkt dat collega-werkgevers UWV een ‘dikke onvoldoende’ zouden geven. ‘Vanwege de starheid van de instantie. UWV werkt volgens de regeltjes. Doet niet aan maatwerk. Kijk naar dat scholingsbudget. Daar kunnen ze best uitzonderingen op maken, en meer geld geven aan mensen die echt gemotiveerd zijn.’

 

Op de hoogte blijven van onze leukste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.