In de digitale wereld verandert alles sneller dan je denkt. Hou daar rekening mee in de nieuwe wet over de digitalisering van internationale handelsdocumenten, zegt Marijke Wolfs, directeur van de International Chamber of Commerce (ICC) Nederland. Anders klopt de basis daarvan niet.
Is digitalisering van internationale handel belangrijk voor bedrijven?
‘Typisch voor die handel is dat er veel papier bij betrokken is. Denk aan de laadbrieven die belangrijk zijn om te bewijzen dat spullen aan boord zijn. Daar hangt misschien ook een letter of credit van een bank aan. Er zijn dus veel partijen bij betrokken: bedrijven, banken, havenbedrijven en de douane. Digitalisering helpt bij het verminderen van administratieve kosten die ontstaan doordat er steeds papier in- en aangevuld moet worden. Verder krijg je door te digitaliseren beter zicht op de oorsprong van producten. Dat is weer belangrijk voor het controleren van bijvoorbeeld werknemersrechten of het naleven van milieuregels.’
Het is toch prima dat de regering regels wil om die papierwinkel te digitaliseren?
‘De ontwerpwet Invoering Elektronisch Vervoersbestand moet een kader bieden voor rechtsgeldige documenten. Dat is zeker goed bedoeld. Maar het kabinet gaat uit van de verkeerde basis, de zogeheten Rotterdam Rules voor zeetransport. Het lijkt alsof niet gekeken is naar wat er nu allemaal gebeurt op digitaliseringsgebied. Ik denk dat dat gewoon niet bekend is op de ministeries.’
‘Nederland doet zelf niet eens mee’
Waarom zijn de Rotterdam Rules waar het kabinet zich op baseert niet de juiste basis?
‘De Rotterdam Rules zijn om te beginnen niet de recentste regels: ze zijn al veertien jaar geleden ondertekend. Daarnaast zijn ze door maar vijf landen geratificeerd. Nederland heeft zelf niet eens geratificeerd. Om die regels in werking te laten treden, zijn er twintig ratificaties nodig en ik denk niet dat dat nog gaat gebeuren. Maar de belangrijkste tekortkoming is dat de Rotterdam Rules helemaal niet gaan over digitalisering van handel. Het zijn alleen regels voor zeehandel in het algemeen, met twee alinea’s over het gebruik van elektronische transportdocumenten. Dat is erg weinig.’
Hoe zou de regering dit beter kunnen aanpakken?
‘Er bestaat een veel betere set regels, de Model Law on Electronic Transferable Records (MLETR) van de VN uit 2017. Die gaat helemaal over het digitaliseren van internationale data van onder meer vervoersdocumenten. Waardepapieren hoeven dan volgens de wet niet meer via een papieren vorm uitgewisseld te worden, maar dat mag ook digitaal. Onze belangrijkste handelspartners, Duitsland en het VK, gaan bij wet- en regelgeving al uit van die MLETR, net als Singapore. Het lijkt mij logisch dat de Nederlandse regels daarbij aansluiten.’
Wat als het wetsvoorstel blijft zoals het nu is?
‘Dat kan ondernemend Nederland jaarlijks miljoenen euro’s kosten, omdat bedrijven dan onnodig veel administratieve lasten houden. Ook kunnen zij hun handelsstromen zo minder optimaal monitoren: digitalisering gaat bijdragen aan transparantie. Daarnaast zal de Nederlandse regelgeving uit de pas gaan lopen met die van handelspartners uit de hele wereld. Naast Duitsland en het VK hebben de ‘digitale ministers’ van de G7 al twee keer openlijk hun steun uitgesproken voor de MLETR.’
Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
