Laat je kind deze zomer leren programmeren! Hoe cool is dat

Vergeet zeilen, vergeet survivallen: anno 2017 stuur je je kind op programmeerkamp. Want zolang kinderen dat op school niet leren, kunnen ze daar in elk geval worden voorbereid op de banen van de toekomst. Forum keek een dagje mee bij het Codekamp van Bomberbot en ontdekte: dit is dus echt niet alleen maar voor nerds.

Programmeren, dat is toch super ingewikkeld en alleen voor nerds? Daar denken de veertig kinderen die deze week elke ochtend naar het Hervormd Lyceum West worden gebracht heel anders over. Het zonnetje schijnt, dus ze beginnen deze woensdagochtend met buiten uitrazen. Maar dit is een programmeerkamp en dus willen ze het liefst  zo snel mogelijk naar binnen: verder met Bomberbot of met hun eigen website.

Bedenker Cristian Bello, die uit Colombia naar Amsterdam kwam om zijn bedrijf hier op te zetten, slaat de kinderen gade terwijl ze na het balspelletje de school inrennen. ‘Weet je dat sommige ouders wel een uur rijden om hier te komen’, zegt hij peinzend. ‘Zo belangrijk vinden ze dus dat hun kinderen leren programmeren. Dat heeft me echt positief verrast.’ De jonge startup-ondernemer stond versteld van de animo voor de kampen. Zijn bedrijf Bomberbot ontwikkelde een gelijknamig softwareprogramma voor scholen om kinderen de basis van het programmeren te leren, plus een bijbehorend curriculum om het iedere juf of meester óók bij te brengen. Een paar maanden geleden wierp één van zijn werknemers op dat een codekamp wel leuk zou zijn. En zo geschiedde. Alle kampen van Maastricht tot Amsterdam zitten vol. Bello is alweer bezig met het organiseren van de volgende kampen in de herfst- en kerstvakantie.

Waarom wordt programmeren eigenlijk niet op school gegeven?Wordt programmeren nou eindelijk verplicht op scholen? In 2019 zullen we het weten, want dan gaat de politiek zich definitief buigen over de vraag of nieuwe vakken zoals burgerschap en digitale geletterdheid het curriculum halen. Die vakken komen uit de koker van Platform Onderwijs2032, dat zich in 2015 boog over de toekomst van het onderwijs. Inmiddels kunnen scholen zelf meepraten over de inhoud van die vakken. Of kinderen nu programmeerles op school krijgen, is sterk wisselend. Sommige basisscholen werken met programma’s zoals Bomberbot, andere scholen doen kleine jaarlijkse projecten. Sommigen doen niets. Ook op de middelbare school verschilt het sterk per school. 

De insteek: in een week leren de kinderen de logica achter belangrijke programmeertalen zoals Python en C en ze leggen een heel goede basis voor HTML en CSS. Officieel geen échte programmeertalen, want de computer berekent niks, maar laat slechts zien wat de gebruiker ingeeft. Wél ontzettend toegankelijk en makkelijk te leren. Plus: met die basis kunnen de kinderen een eigen website maken. En dat is leuk.

‘al word ik later geen programmeur: ik snap wel hoe het werkt’

Bijvoorbeeld over hun hobby’s (paarden, schattige dieren, snoep), of om zichzelf in de markt zetten. ‘Kijk’, wijst Bas (11) op Google Maps. ‘Hier woon ik: aan het water. Daar liggen grote boten. Met het schoonmaken daarvan ben je wel de hele dag bezig.’ Op zijn scherm staat dan ook zijn eigen website in de steigers: boek Bas om je boot schoon te maken. ‘Mijn moeder zegt altijd: of je moet het kunnen, of je moet het begrijpen’, zegt hij wijs. ‘Dus, ook al word ik later geen programmeur, dan snap ik wel hoe het werkt.’ En als we het dan toch over ouders hebben, de vader van Fabian (11) heeft bij zijn zoon het computervirus aangewakkerd. ‘Ken je die reclame van Tele2? Niet omdat het moet maar omdat het kan?’ zegt Fabian opgewekt. ‘Mijn vader heeft de special effects gemaakt. Super cool toch?’ Zelf werkt Fabian aan een website over Mars. ‘Een tijdje geleden hield ik mijn spreekbeurt op school over Mars en toen kwam ik er achter dat je op geen enkele website echt álle informatie kunt vinden’, vertelt hij. ‘Dus ik wil een website maken waar echt alles over Mars op staat.’

De tekst van de reportage gaat door na de foto

Iets verderop maakt Floris van 10 een website over zijn allergrootste hobby: de games van Nintendo. En wat hij ook probeert, het logo van Nintendo komt maar niet gecentreerd op de pagina. Dus wat doet Floris om het op te lossen? De afmetingen van de monitor opzoeken, het plaatje via Google in een kleiner formaat zoeken, en als dan écht niets lukt, steekt hij zijn vinger op om hulp te vragen aan ‘meester’ Max.

Precies de manier waarop Bello het graag ziet. Want de kinderen hóeven ook geen programmeur te worden, zegt Bello. ‘Daar gaat het mij helemaal niet om. Natuurlijk, je kunt een goede boterham verdienen als developer. Maar het allerbelangrijkste is dat kinderen de wereld om hen heen begrijpen. Daarvoor zijn deze skills essentieel. En dat ze snappen hoe je een probleem oplost.’

Codedans en muggenbulten

De allerjongste kinderen gaan met Erika Schlatter, onderwijskundige én ex-student kunstmatige intelligentie, een codedans maken. Op gele en blauwe post-it velletjes tekent ze accolades en cijfers. Ze wil de kinderen uitleggen wat een loop is, een belangrijk onderdeel van programmeertalen zoals Python, C en JavaScript. ‘Jongens, kan iemand laten zien wat de computer moet doen als ik hier het cijfer vijf neerzet?’ Zeven vingers gaan razendsnel de lucht in. Als een konijntje springt Max (7) vijf keer heen en weer. ‘Heel goed’, zegt Schlatter. ‘Zullen we dat dan nu met zijn allen doen?’ De kinderen springen in het rond. ‘Juf, ik heb muggenbulten!’ roept er één als iedereen uitgesprongen is.

De aandachtspanne van een 7-jarige mag dan niet briljant zijn, als de kinderen even later weer achter de computer kruipen blijkt wel dat ze perfect hebben begrepen wat nou zo’n loop is. Ze weten precies hoe ze in Bomberbot het robotje de opdracht moeten geven om door het level heen te lopen. Daarmee leren ze de basis van het programmeren. ‘Niet per se ‘code kloppen’, maar wel de logica achter de computer iets laten doen wat jij wilt’, zegt Schlatter. En dat is belangrijk, vindt Bello. ‘Ook daarvoor geldt: kinderen moeten weten dat robots in dienst van hen staan, niet andersom.’

‘kinderen moeten weten dat robots in dienst van hen staan. niet andersom’

Goed zoeken

Sommige kinderen, zoals Kymany van 8, hebben ook Bomberbot op school. Maar dat geldt niet voor alle kinderen. ‘Heel erg jammer’, zucht Fabian, die nog altijd druk is met zijn website over Mars. ‘Ik vind dat alle kinderen moeten leren hoe je een website bouwt of een robot aanstuurt.’ En, zegt hij: ‘Ik denk niet dat dat gaat veranderen hoor. Verandering gaat altijd heel langzaam.’ Julia (11), die bezig is met een mode-website, gaat na de vakantie naar de middelbare school. ‘Eigenlijk wilde ik naar het Hyperion Lyceum in Amsterdam-Noord,’ zegt ze. ‘Dan had ik ver moeten fietsen, maar daar is heel veel aandacht voor bèta-onderwijs. Nu wordt het een andere school uit mijn lijstje die gelukkig ook aandacht heeft voor programmeren. Maar ik moest wel echt goed zoeken welke school het aanbood toen ik mijn top-15 maakte.’

21st century skills

Ook Bello hoopt dat programmeren straks echt onderdeel wordt van het onderwijs, zoals in landen als Estland en Engeland. Hij kwam dan ook met zijn startup naar Nederland omdat hier het onderwijssysteem tot de beste van Europa behoort, maar geen aandacht besteedt aan programmeren. ‘Ik snap wel dat er veel druk op leraren is om allerlei vakken aan te bieden’, zegt hij. ‘Maar wat mij betreft hoort dit gewoon thuis in een vak over 21st century skills. We moeten kinderen goed voorbereiden op de toekomst.’

Meer weten over techniek- en programmeerkampen?Technische zomerkampen zitten in de lift. Behalve Bomberbot biedt ook Lyceo kampen aan. Daarnaast zijn er bedrijven die incidenteel een weekje programmeren organiseren, zoals bijvoorbeeld Bol.com. Ook Vinea, bekend van de zeil- en sufvakanties, biedt samen met de UvA een sciencecamp aan en een kamp voor young engineers. Over de grens zijn zulke kampen wat gebruikelijker. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld, waar zomerkampen de normaalste zaak van de wereld zijn.