Het leed dat SBI-code heet: waarom deze ondernemer geen noodsteun krijgt

Al tien jaar doet ondernemer Raimond Jacobs het onderhoud van vliegtuigen op Eindhoven Airport. En dan breekt de coronacrisis uit. Geen vliegtuig de lucht in, geen inkomen meer voor Jacobs en ook geen noodsteun (Togs en TVL). ‘Onbegrijpelijk: KLM krijgt 4 miljard euro steun, en voor een ondernemer zoals ik kan er geen 4.000 euro af.’

 

Eindelijk mogen de onderhoudsmonteurs van Raimond Jacobs, dga van Aircraft & Component MRO uit Eindhoven, weer aan het werk. Want sinds kort mogen de vliegtuigen van zijn klant Ryanair weer de lucht in. De monteurs onderhouden vliegtuigen en repareren technische klachten na de vlucht. Specialistisch werk, waar je niet veel Nederlandse bedrijven in hebt.

Zoals iedere ondernemer in de luchtvaart heeft Jacobs een aantal roerige maanden achter de rug. ‘Mijn contracten met vliegtuigmaatschappijen waren vanaf 19 maart allemaal stopgezet’, vertelt Jacobs. ‘Eind juni werd ik alweer gebeld, of ik snel monteurs kon sturen omdat er een vliegtuig aan de grond stond met een technisch probleem. Eigenlijk gingen alle contracten per 1 juli pas weer in, maar ik heb toch een van mijn medewerkers gestuurd. Daar hadden ze geluk mee, want anders hadden ze een monteur moeten laten invliegen.’

 

Kafkaëske situatie

Toch blijft het ook deze zomer nog stil voor Jacobs. Ryanair mag dan wel weer vliegen, andere klanten zoals Tui en Freebird Europe komen voorlopig niet terug op het zuidelijke vliegveld, dat vóór de coronacrisis zo’n 130 vliegtuigen per dag liet vertrekken. ‘Dat betekent dat ik vanaf juli ongeveer 25 procent van mijn normale omzet kan draaien’, zegt Jacobs. ‘Daar hebben natuurlijk meer bedrijven last van. Alleen ik kan geen aanspraak maken op steun van de overheid, omdat ik niet de juiste SBI-code heb.’

Een tamelijk Kafkaëske situatie. Om te kijken welke bedrijven in aanmerking komen voor de zogenoemde tegemoetkoming vaste lasten – de TVL-regeling –maakt de overheid gebruik van een lijst met SBI-codes. Dat zijn codes waarmee ondernemers ingeschreven staan bij de Kamer van Koophandel en die aanduiden wat de hoofdactiviteit van een bedrijf is. Bedrijven die ingeschreven staan als ‘dienstverlening aan de luchtvaart’ krijgen wel steun. Zoals bedrijven die koffers laden of de catering van vliegtuigen regelen. Bedrijven zoals die van Jacobs die ‘reparatie van vliegtuigen’ als hoofdactiviteit hebben, krijgen géén steun.

 

Waar staat SBI voor?SBI staat voor Standaard Bedrijfsindeling. Sinds de coronacrisis een berucht begrip. Bedrijven met bepaalde SBI-codes kwamen in aanmerking voor de TOGS-regeling, de Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren van 4.000 euro. Die regeling is inmiddels opgevolgd door de TVL, de Tegemoetkoming Vaste Lasten, die bedrijven tot 250 werknemers met maximaal 50.000 euro ondersteunt. Om het bedrijfsleven snel ter wille te zijn in crisistijd, besloot de overheid om gebruik te maken van de SBI-codes van de Kamers van Koophandel. Als mensen een onderneming inschrijven bij de KvK, krijgen zij zo’n code. Die zegt iets over de economische activiteit van het bedrijf. Tot voor kort werden de SBI-codes vooral gebruikt door bedrijven om klanten te zoeken en door de overheid om beleid te maken. Maar sinds de corona is de SBI-code ineens goud waard, kun je zeggen. Of beter: als jouw code er niet bij hoort, kun je fluiten naar de financiële steun.

Daarmee is Jacobs in april al 4.000 euro misgelopen, het bedrag dat ondernemers konden aanvragen als noodsteun. ‘Dat was twee keer huur voor mij geweest’, zegt de ondernemer. ‘Onbegrijpelijk: KLM krijgt 4 miljard euro steun, en voor een kleine ondernemer zoals ik kan er geen 4.000 euro af. Terwijl bedrijven zoals KLM alleen kunnen bestaan door toeleveranciers. Overigens zijn we voor KLM juist geen toeleverancier omdat ze, helaas, kiezen voor een Duitse bedrijf dat hun wielen en remmen onderhoudt.’

 

Heel wrang

Als kleine ondernemer voelt hij zich verpletterd worden tussen andere partijen. Nauwelijks inkomsten en de uitgaven gingen gewoon door. ‘Ik heb ontzettend veel gesprekken gevoerd’, zegt Jacobs. ‘Met mijn verzekeraar, met het vliegveld. Ze kunnen me allemaal niet helpen. En dan lees ik later in de krant dat Eindhoven Airport wel PSV voor 1 miljoen euro sponsort. Voor mij voelt dat heel wrang.’

 

‘Ik heb heel veel gesprekken gevoerd. Ze kunnen me allemaal niet helpen’

 

Het volgende probleem dient zich alweer aan. Die 4.000 euro uit het eerste steunpakket voor ondernemers is een verloren zaak. Maar juist omdat hij daar geen aanspraak op had, loopt hij ook financiering uit het tweede steunpakket mis. En dat gaat om veel meer geld: die uitkering is namelijk omzet gerelateerd. En kan de redding van zijn bedrijf betekenen, dat hij nu maar met eigen spaargeld overeind probeert te houden. ‘Ik lig niet meer wakker van die 4.000 euro’, zegt Jacobs. ‘Bovendien snap ik dat de regering voor dat eerste steunpakket heel snel heeft moeten kijken welke ondernemers in aanmerking komen. Inmiddels zijn we alweer maanden verder. En krijg ik te horen dat de overheid niet meer wil onderzoeken welke bedrijven alsnog ook in aanmerking komen voor steun. Dat vind ik echt heel erg.’

 

Bezwaar maken

En zijn KvK-inschrijving veranderen dan, zodat hij wél in aanmerking komt? Hij kent verhalen van ondernemers die het doen. Voor hem is dat geen optie. ‘Dat is fraude’, zegt hij beslist. ‘Daar wil ik niet aan meedoen. Maar ze maken het me zo wel heel moeilijk.’ Wat hij wel heeft gedaan, is langs álle mogelijke partijen om bezwaar te maken. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, de Kamer van Koophandel. Het haalde niks uit. ‘Ik vraag me af waar je nog als kleine ondernemer je ei kwijt kunt’, verzucht hij. ‘Ze zijn er voor ondernemers. En ook zij kunnen me niet helpen. Een Tweede Kamerlid dat ik heb benaderd, kon ook niks voor mij doen. Iedereen zegt: de regering heeft nu eenmaal deze lijst vastgesteld, dus daar moet je het mee doen.’

Voorlopig wordt het dus doorwerken en hopen dat zijn business snel weer aantrekt. Zijn werknemers kan hij gelukkig doorbetalen met de NOW-regeling. Alleen hij en zijn vrouw – die de administratie en financiën doet in het bedrijf – ontvangen geen stuiver. ‘Weet je wat het is’, zegt hij met een brok in zijn keel. ‘Dan eten we ons spaargeld maar op en beginnen we weer opnieuw. Helemaal van voren af aan. Alles waar we 10 jaar hard voor hebben gewerkt, is weg.’

 

Benieuwd hoe jouw bedrijf er financieel voor staat? Doe dan onze Corona Calculator. Hiermee kun je meteen kijken welke steunmaatregelingen voor jou van toepassing zijn. Benieuwd wat VNO-NCW en MKB-Nederland al voor elkaar hebben gekregen aan aanpassingen in het noodpakket en waar wij nog steeds voor lobbyen? Lees dan dit nieuwsbericht.

 

Nog meer SBI-leedDoor de SBI-problematiek zijn er veel bedrijven die wel degelijk hard door de coronacrisis worden getroffen, maar de noodhulp niet krijgen omdat ze net de verkeerde code hebben. Neem bijvoorbeeld veel bedrijven die in de evenementensector werkzaam zijn. Die sector is stilgelegd door de overheid. Dat had ook consequenties voor de genoemde bedrijven. Zo zijn er bedrijven die gespecialiseerd zijn in het aanleggen van sanitaire en watervoorzieningen bij evenementen. Zij hebben een SBI-code voor loodgietersbedrijven en niet voor evenementenbedrijven, waardoor zij niet in aanmerking komen voor de TVL. Het is niet zo dat zij opeens ‘gewoon’ loodgieterswerk kunnen gaan doen, en hun orderportefeuille is in één keer leeggelopen.
Bedrijven die vinden dat zij onder een verkeerde SBI-code staan vermeld, kunnen dit melden bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Zo’n 24.000 ondernemers hebben dat geprobeerd ten tijde van de TOGS-regeling. Van hen kwamen er 14.000 alsnog in aanmerking voor steun. Ook heeft het kabinet een paar keer nieuwe SBI-codes toegevoegd. Maar het blijft behelpen. Er duiken steeds weer bedrijven op die net buiten de boot vallen en toch menen recht op steun te hebben. Het zou beter zijn om te kijken naar het daadwerkelijke omzetverlies dat bedrijven lijden. Maar dat vond de overheid tot dusver te bewerkelijk, al wordt er bij toekenning van de TVL wel naar gekeken.
En verder is het ook een ordinaire geldkwestie. Het kabinet trekt ruimhartig de portemonnee voor werknemers en bedrijven tijdens deze grote economische crisis, maar wil ook weer niet té veel geld kwijt zijn aan steunmaatregelen. Dus als de SBI-systematiek ervoor zorgt dat niet álle bedrijven kunnen aankloppen…
Ondertussen proberen VNO-NCW en MKB-Nederland toch nieuwe SBI-codes toegevoegd te krijgen aan de lijst van de overheid. Dat is al eerder gelukt. Ook hebben de ondernemingsorganisaties er bij het kabinet voor gepleit om  bedrijven die buiten de boot vallen een ‘generiek luik’ voor steun te bieden als zij een omzetverlies van minimaal 30 procent hebben geleden.