Enquête wijst uit: bedrijfsleven over hele linie getroffen door coronacrisis

Van het betaald voetbal tot de dierenpensions en van de recreatiesector tot de sierteelt: de pijn van de coronacrisis wordt overal gevoeld. En de komende drie maanden wordt dat er niet per se beter op, zo blijkt uit een enquête onder de leden van VNO-NCW en MKB-Nederland.

Duidelijk is dat de omzet in veel sectoren stevig terugloopt als gevolg van de coronacrisis. De helft van de branchedirecteuren die de enquête invulden ziet nu al een omzetverlies tussen de 20 en 100 procent in hun branche. Binnen één en dezelfde branche komen grote verschillen voor. Zo meldt de binnenvaart een uitval van 40 procent voor het goederenvervoer, maar 100 procent voor de passagiersvaart. Voor de komende drie maanden verwachten de branchedirecteuren geen verbetering. Twee derde van de branches geeft aan de komende maanden een omzetverlies te verwachten tussen de 20 en de 100 procent. Veel hangt af van ‘wat de bouw gaat doen’, meldt de houtbranche. ‘Als de bouw op slot gaat, valt de houtsector stil en de omzet weg.’

Sommige sectoren melden zelfs krimp en groei tegelijkertijd, zoals de schoonmaak. Die ziet een toename van het schoonmaakwerk in de zorg, maar een daling tot bijna nul in hotels en leisure, vervoer en luchtvaart. Ook in de uitvaartbranche zijn de berichten tegenstrijdig. Meer mensen overlijden, maar door het verbod op catering zit toch een groot deel van de medewerkers zonder werk. Een klein deel van de sectoren verwacht de komende drie maanden een stagnatie (10 procent) of zelfs groei (3 procent). Dat gaat dan om bedrijven in bijvoorbeeld online handel, supermarkten of producenten van medische middelen.

De online-vragenlijst werd afgelopen weekend uitgezet onder 224 directeuren van brancheorganisaties. In totaal hebben 158 branches de enquête ingevuld, een respons van meer dan 70 procent. Bijna alle deelnemende branches (96 procent) ondervinden negatieve gevolgen van de coronacrisis.  

Romazo, de branchevereniging van specialisten in zonwering: ‘Onze leden kunnen nog goed doorwerken en de orderportefeuille is goed. Binnenzonwering zou een probleem kunnen worden, maar we hebben een protocol opgesteld en er wordt binnen goed afstand gehouden. Buitenzonwering loopt gewoon door. Wij denken dat dit komt omdat mensen niet kunnen reizen, geen vakantie kunnen of willen boeken en daarom hun huis gaan verfraaien.’

Meer dan de helft van alle branches meldt dat er inmiddels problemen in de productieketen zijn met toeleveranciers. Dat kan bijvoorbeeld gaan om onderdelen die niet geleverd worden en handelsbelemmeringen. Flink wat branches wijzen op het grote belang om de grenzen niet te sluiten voor goederen. Voorbeeld is de afvalsector. Maar ook de golfkartonindustrie houdt zijn hart vast. De sector die veel transportverpakkingen produceert, met name voor de voedselindustrie, groenten en fruit, en allerlei industriële artikelen, is afhankelijk van de papiervoorziening vanuit Zweden, België, Frankrijk, Zuid-Afrika en de Verenigde Staten. ‘Die begint nu al moeilijk te worden. Als over een of twee weken papiervoorziening, zetmeel en onderdelen voor machines uit het buitenland gaat stokken, dan komt de hele industrie tot stilstand.’ En dat kan ook vergaande gevolgen hebben voor andere sectoren. ‘Daarom is het openhouden van de grenzen van groot belang.’

De effecten van de omzetdaling en vraaguitval kunnen groot zijn. Een grote meerderheid (83 procent) geeft aan binnen 3 maanden een beperkte of sterke afname van de werkgelegenheid te verwachten. Koninklijke INretail verwacht ondanks de forse daling van de omzet in deelbranches toch een gelijkblijvende werkgelegenheid, dankzij de NOW-regeling die in plaats is gekomen van de werktijdverkorting. Ook de interieurbouwers melden nu nog werk te hebben, maar te verwachten dat dit binnen enkele weken opdroogt. ‘Veel bedrijven gaan NOW aanvragen.’

Hoe kom jij de crisis door? Deel je ervaringenWat doe je als ondernemer als je nu gedwongen bent tijdelijk je deuren te sluiten? Of je van de ene op de andere dag door het coronavirus bijna geen klanten meer hebt? Misschien wil je dan wel in contact komen met andere ondernemers: om jouw ideeën of zorgen te delen. Of juist je oplossingen om deze tijd door te komen. #sharingiscaring Of misschien heb je vragen die je andere ondernemers wilt stellen. Dan vind je hier een platform waarop je gemakkelijk in contact kunt komen met andere ondernemers. Samen zetten we de schouders eronder en helpen we elkaar, toch?

Branches maken zich ook zorgen om hun flexwerkers. Zo meldt de Vereniging Mail Distributiebedrijven: ‘In de sector wordt gebruik gemaakt van overeenkomst van opdracht (ovo). Bezorgers zijn niet in dienst maar door het ophouden van opdrachten gaan zij in inkomsten achteruit. Laten we deze groep niet vergeten.’ Sommige branches voorzien bij een aantal van hun leden juist een tekort aan medewerkers, zoals Plantum, de branchevereniging voor de sector zaden en jonge planten.

Veel problemen ontstaan ook doordat bij slechts 15 procent thuiswerken heel goed mogelijk is. De opticiëns melden: ‘Optiek is persoonlijke verzorging erg dichtbij. Wij kunnen geen oogmetingen meer doen. Alleen bestaande brillen en lensrecepten verkopen, lenzenvloeistof en een keer een zonnebril.’ De eerste ketens hebben hun deuren inmiddels gesloten. Anderen hebben besloten alleen op afspraak open te gaan.

Zorgelijk is ook dat een grote meerderheid (79 procent) een grote of heel grote impact op voorgenomen investeringen verwacht. De branchevereniging van Nederlandse Tentenverhuurbedrijven vreest dat gedane investeringen niet meer terugverdiend gaan worden. ‘Onze leden leveren grotendeels tenten voor evenementen. Zij hebben hiervoor soms investeringen moeten doen die in de tonnen tot de miljoenen lopen, omdat de opdrachtgever eist dat er met nieuw materiaal wordt gewerkt. Enkele van onze leden kunnen nog tenten leveren aan ziekenhuizen, maar grotendeels hebben onze leden tenten die hiervoor niet geschikt zijn.’

Twee derde van de branchedirecteuren verwacht dat hun leden door de gevolgen van de coronacrisis niet aan de bestaande verplichtingen kunnen voldoen. Meer dan 80 procent verwacht dat bedrijven in hun sector aanspraak zullen moeten maken op extra financiering of krediet. Slechts 22 procent geeft aan nu al goede toegang te hebben tot eventueel noodkrediet of financiering. Dit kan gevolgen hebben voor de continuïteit van veel bedrijven. Of zoals de branchevereniging van Nederlandse Tentenverhuurbedrijven meldt: ‘Wanneer er geen steun komt vanuit de overheid verwachten we dat de branche na deze crisis niet kan voortbestaan, omdat bedrijven hierdoor grotendeels failliet gaan en ophouden te bestaan. Daarbij is de verwachting dat wanneer deze crisis voorbij is mensen voorlopig voorzichtiger zullen zijn en niet naar grote evenementen gaan. Ook gemeenten zullen voorzichtiger zijn met het afgeven van vergunningen. We verwachten dan ook dat dit seizoen als verloren kan worden beschouwd.’

Als er één ding duidelijk is, dan is het wel dat het crisispakket dat bedrijfsleven, kabinet en vakbeweging hebben afgesproken, hard nodig zal zijn. Dit pakket is gericht op de continuïteit van bedrijven en van werk en inkomen voor mensen. Doel is dat bedrijven de coronacrisis overleven en dat mensen hun werk of inkomen behouden. Onderdeel van dat pakket is ook dat banken soepeler omgaan met kredieten en liquiditeitsproblemen helpen oplossen. De komende weken en maanden gaan uitwijzen of alle maatregelen Nederland ook echt door deze crisis heen gaan krijgen.

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.