9 JUL, 2020 • Kamerdebat

D66 versus Groenlinks: handelsverdrag met Mercosur of niet?

De Tweede Kamer verwees het Mercosur-handelsverdrag onlangs naar de prullenmand. Terwijl het nog niet eens rond is. D66-Kamerlid Achraf Bouali vreest voor de toekomst van handelsverdragen. Is GroenLinks-Kamerlid Bram van Ojik daarop uit?

Achraf Bouali (D66)

‘Voet tussen de deur met verdrag’‘Nederland is de zevende handelsmacht, we verdienen 34 procent van het bbp aan export. Maar de wereld is in de ban van protectionisme, de Brexit en de handelsoorlog tussen de VS en China. Dat zie je ook in de Tweede Kamer. Links en extreem rechts verschuilen zich achter de dijken. Extreem rechts zegt: Nederland eerst. Het is een Europese deal, dus zij zijn tegen. De linkse partijen willen een handelsverdrag dat 100 procent perfect is. Anders stemmen ze tegen.’

‘Je kunt als Europa de wereld verbeteren met zo’n handelsverdrag. Brazilië heeft het Klimaatakkoord van Parijs ondertekend omdat we bezig waren met Mercosur, het verdrag met vier Zuid-Amerikaanse landen. Sluiten we geen verdrag, dan is de kans groot dat de VS en China ons marktaandeel overnemen. Dan gaat de Amazone alsnog ten onder. Je ziet het ook met CETA, het verdrag met Canada. Boeren in Canada moeten voldoen aan de Europese maatstaven. Die kant van het verhaal is nog niet tot iedereen doorgedrongen, en dat is funest voor het bedrijfsleven. Als de Eerste Kamer tegen het akkoord stemt, moet het kabinet straks naar Brussel om uit te leggen dat Nederland tegen is en het akkoord moet worden opgebroken, terwijl het al in werking is.’

‘Wereld is in de ban van protectionisme’

‘Mercosur ligt er nog niet eens. Dat zou eerst naar het Europees Parlement moeten, dan naar de Raad van Ministers, en dan pas naar de lidstaten. Dit proces wordt nu omzeild door een motie van de Tweede Kamer. Een politiek signaal, heet dat dan. Maar volgens mij verliest Nederland zo internationaal zijn geloofwaardigheid. Als voormalig diplomaat die zich in die functie altijd heeft ingezet voor het Nederlandse bedrijfsleven, schrik ik daarvan.’

Wat is Mercosur?Mercosur (Mercado Común del Sur, Gemeenschappelijke Markt van het Zuiden) is een samenwerkingsverband tussen Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay. In 2017 exporteerde de EU 44 miljard euro naar de vier landen. Omgekeerd was dat 42 miljard. Een kwart van de Nederlandse import van buiten de EU komt uit Mercosur. Het akkoord bestaat onder meer uit minder importheffingen op auto’s, machines en medicijnen uit Europa, en minder heffingen op landbouwproducten als rundvlees, pluimvee en suiker uit Mercosur. Het principeakkoord wordt nu voorgelegd aan de lidstaten. Die ratificering kan één tot twee jaar duren.

Bram van Ojik (GroenLinks)

‘Niet onder druk laten zetten’

‘We krijgen als Tweede Kamer wel vaker het verwijt dat we te vroeg zijn met kritiek op handelsverdragen. Maar als je wacht tot een verdrag al in werking is en nog geratificeerd moeten worden door de nationale parlementen, ben je te laat. Wij zijn onder meer tegen een tariefsverlaging voor rundvlees en een tariefvrijstelling voor soja uit Zuid-Amerika. Die dragen bij aan de verdere ontbossing van de Amazone in onze optiek.’

‘Ik ben niet tegen handelsverdragen pur sang. Dat zou gek zijn, want ook GroenLinks wil een level playing field voor Nederlandse bedrijven, en voorkomen dat de internationale handel een jungle wordt. Het liefst doen we zaken in WTO-verband (World Trade Organization, red.), maar dat staat nu op een laag pitje. Je ziet dat handelsverdragen steeds meer onderdeel van geopolitiek worden. Ik ben echter niet zo bang dat de VS en China onze plek inpikken. De Europese Unie is nog altijd het grootste handelsblok. Wij zetten de standaard.’

‘Wij willen óók niet dat het een jungle wordt’

‘In de Eerste Kamer worden partijen nu onder druk gezet om vóór Ceta te stemmen. Want dat is al in werking en levert handel op. Maar als we voor het blok worden gezet en alleen maar ja of nee mogen zeggen, dan wordt het nee. Volgens mij is er nog wel ruimte om nieuwe inzichten op te nemen in het verdrag. Wij zijn bijvoorbeeld tegen het systeem van geschillenbeslechting buiten de rechter om. Ook zijn er onvoldoende garanties voor een beter dierenwelzijn. Als D66 zegt dat wij altijd tegen zijn omdat een verdrag niet 100 procent perfect is, kan ik ook gaan framen. D66 is altijd voor handelsverdragen, wat er ook in staat.’