Voorwoord Blik op Europa November

Nu deze week het Europese Parlement het groene licht heeft gegeven voor het aantreden van de nieuwe Europese Commissie ‘Von der Leyen II’ kan deze op 1 december voortvarend aan de slag. 

Het beleid van de nieuwe ploeg is al verregaand uitgewerkt in o.a. de Politieke Richtsnoeren die Von der Leyen aan het Parlement presenteerde, de missie-brieven die zij aan de individuele Commissarissen stuurde en de hoorzittingen waaraan elke Commissaris onderworpen werd. 

In deze Blik vindt u meer over de hoorzitting met de Nederlandse Commissaris Wopke Hoekstra, die de beproeving soepel doorstond. 

Belangrijk is ook dat de nieuwe Commissie-voorzitter aan het parlement beloofde snel te komen met een ‘Kompas voor de Concurrentiekracht’, een overkoepelend stuk hoe zij deze uitdaging wil oppakken. Opnieuw werd daarmee het signaal afgegeven dat de Commissie de zorgen van het bedrijfsleven heel serieus neemt. 

In de eerste honderd dagen zal de Commissie in ieder geval komen met voorstellen voor de Clean Industrial Deal, een set met nieuwe technologieprojecten (IPCEI), en witboek voor de toekomst van de Europese defensie, een roadmap voor vrouwenrechten en een visie op landbouw en voedsel. Later in 2025 zullen nog o.a. volgen een Interne Marktstrategie, een voorstel voor het meerjarig budget, een biotechwet en een voorstel voor 90% CO2 uitstoot reductie in 2040. Het wordt dus weer druk en boeiend in Brussel. 

Over een maand begint ook het Poolse voorzitterschap van de EU. Polen heeft sinds het lid werd van de EU in 2004 een indrukwekkende economische groei doorgemaakt en de nieuwe premier Donald Tusk wil de Poolse rol als grote EU-lidstaat zichtbaar maken tijdens het voorzitterschap. Zowel door de economische groei in de regio als door de nieuwe veiligheidssituatie is er een ‘veroostelijking’ van de EU gaande, waarvan het goed is dat we ons dat realiseren. Tijdens het voorzitterschap zal het kernwoord ‘veiligheid’ zijn. Polen kent uit zijn lange geschiedenis als weinig andere EU-landen wat de Russische dreiging kan betekenen. Het land is twee keer opgedeeld tussen zijn buren en van de kaart verdwenen, en de Polen zijn vastberaden dat hun dat niet nog eens gebeurt. Ze besteden daarom o.a. bijna 5% van het BNP aan defensie. 

Dat de EU werk moet maken van zijn veiligheid werd deze week ook beklemtoond door de Finse ex-premier Sanna Marin bij de feestelijke bijeenkomst ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van VNO-NCW in de Grote Kerk in Den Haag. We moeten onze naïviteit afschudden, was haar heldere boodschap.  

En de noodzaak van ‘Preparedness’, zowel militaire als civiele weerbaarheid, op ontwrichtende gebeurtenissen is ook de kernboodschap van het belangrijke rapport dat de Finse ex-president in opdracht van Von der Leyen maakte. In deze Blik gaan we daar nader op in. 

Om het toekomstige EU-beleid te kunnen uitvoeren moet ook het volgende zevenjarige budgetkader van de EU worden vastgesteld. De onderhandelingen daarover beginnen volgend jaar en moeten eind 2027 zijn afgerond. In deze Blik staan we stil bij wat het belang voor het bedrijfsleven is van dat nieuwe meerjarige budget. 

Verder kan het beleid van de nieuwe Amerikaanse President Trump op allerlei manieren gaan doorwerken in de EU. Hoewel er nog veel onbekend is hebben we in deze Blik op een rij gezet wat mogelijke effecten kunnen zijn op een hele serie van beleidsvelden. 

Om de concurrentiekracht van Europa nieuwe gestalte te geven zal een gericht beleid om het mkb verder te ontwikkelen cruciaal zijn. Vorige week werd daarover op de jaarlijkse conferentie van Europese mkb-organisaties, de SME Assembly, de nodige zorg geuit. De mkb-test voor nieuw beleid wordt nog niet goed toegepast. Op de conferentie werd ook benadrukt hoezeer het mkb een rol te spelen heeft bij de weerbaarheid van onze samenlevingen tegen ontwrichting. U leest er meer over in deze Blik. 

Wij wensen u weer veel leesplezier.